Cerkiew Zesłania Ducha Świętego w Chłopiatynie
Cerkiew Zesłania Ducha Świętego w Chłopiatynie – dawna cerkiew unicka, wzniesiona w latach 1863-1864 w Chłopiatynie.
 nr rej. A/33 z dnia 12.04.1966[1]
| |||||||||||||||||
| kościół filialny | |||||||||||||||||
 Elewacja południowa | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Dołhobyczów  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego  | |||||||||||||||||
 50°26′53,2″N 23°58′22,8″E/50,448111 23,973000
| |||||||||||||||||
Po 1947 użytkowana jako kościół filialny rzymskokatolickiej parafii w Żniatynie.
Historia obiektu
edytujJuż w XVI wieku pojawiają się informacje o istnieniu cerkwi w Chłopiatynie. W 1762 znajdowała się tutaj parafia Św. Ducha, która wchodziła w skład dekanatu bełskiego. Obecna drewniana cerkiew została wzniesiona w latach 1863-1864 na potrzeby wiernych obrządku unickiego. W 1924 wymieniono pokrycie dachu na blachę. Po II wojnie światowej obiekt trafił do Kościoła katolickiego i został przemianowany na kościół filialny parafii rzymskokatolickiej w Żniatynie. W latach 2008–2009 przeprowadzono remont, między innymi przywrócono pokrycie gontowe[2][3].
-
Cerkiew przed remontem (2009) -
Elewacja północna -
Konstrukcja
.jpg)
.jpg)
Architektura i wyposażenie
edytujJest to cerkiew trzykopułowa, orientowana, drewniana, konstrukcji zrębowej, zwęgłowana na rybi ogon na dębowej podwalinie na ceglanym podmurowaniu. Bryła świątyni trójkondygnacyjna, przykryta ośmiopołaciowymi kopułami zwieńczonymi latarniami z hełmami w formie makowic zakończonymi żelaznymi krzyżami. Cerkiew orientowana, trójdzielna: do kwadratowej nawy przylegają węższe także kwadratowe prezbiterium i babiniec. Na wysokości około 1/3 świątynię obiega wokół okap wsparty na występujących belkach zrębu. Powyżej okapu ściany oszalowane, poniżej konstrukcja odkryta. Nad wejściem do babińca znajduje się balkon z ozdobnie rzeźbioną barierą. Ponad drzwiami głównymi (od zachodu) wyryto datę wzniesienia cerkwi oraz umieszczono napis fundacyjny. Kopuły i pozostałe zadaszenia oraz daszek okapowy kryte gontem[3].
We wnętrzu zachowało się wyposażenie z okresu budowy cerkwi, o charakterze późnobarokowym: ikonostas, chorągwie procesyjne, ołtarz z przełomu XVIII i XIX stulecia i wykończone snycersko ławki. Ściany pokrywają polichromie ukazujące świętych w otoczeniu motywów geometrycznych i architektonicznych. Patronami ołtarzy bocznych w obiekcie są Chrystus Pantokrator i św. Mikołaj[2].
Cerkiew w Chłopiatynie jest pierwszą z grupy cerkwi trójkopułowych, charakteryzujących się tendencją do zrównywania wysokości zrębów i kopuł wszystkich trzech części.
-
Dzwonnica -
Balkon -
Widok od strony prezbiterium
.jpg)
Wokół cerkwi
edytujCerkiew położoną w centrum wsi otaczają stare drzewa i mur z 2003. Obok stoi murowana trójarkadowa dzwonnica[4].
Turystyka
edytujCerkiew jest obiektem Transgranicznego szlaku turystycznego Bełżec - Bełz[5].
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2015-12-29].
- ↑ a b Zabytki powiatu hrubieszowskiego. Hrubieszów: Muzeum im. ks. Stanisława Staszica w Hrubieszowie, 2011, s. 28-29. ISBN 978-83-931607-0-9.
- ↑ a b Katarzyna Warmińska, Dziewiętnastowieczne byłe świątynie greckokatolickie z Chłopiatyna, Lisek, Dłużniowa i Budynina jako przykłady trójkopułowych cerkwi drewnianych z południowo – wschodniej części województwa lubelskiego oraz ich problematyka konserwatorska. [dostęp 2015-12-30]. (pol.).
- ↑ Parafia w Żniatynie, informacje o cerkwi na stronie diecezji. [dostęp 2016-01-02]. (pol.).
- ↑ Bełżec - Bełz. Transgraniczny szlak turystyczny – strona szlaku. [dostęp 2016-01-02].