Cerkiew św. Sofii Mądrości Bożej w Warszawie
Cerkiew pod wezwaniem św. Sofii Mądrości Bożej – prawosławna cerkiew parafialna znajdująca się w Warszawie, w dekanacie Warszawa diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
cerkiew parafialna | |||||||||||||||||
![]() Cerkiew w lipcu 2020, widok od strony ulicy Puławskiej | |||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||
Adres |
ul. Puławska 568 | ||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||
Diecezja | |||||||||||||||||
Wezwanie |
św. Sofii Mądrości Bożej | ||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne |
8/21 września | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy ![]() | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego ![]() | |||||||||||||||||
![]() | |||||||||||||||||
Strona internetowa |
Opis
edytujŚwiątynia znajduje się w warszawskiej dzielnicy Ursynów, na osiedlu Jeziorki Południowe, przy ulicy Puławskiej 568. Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny zakupił od miasta niezabudowaną działkę pod jej budowę po otrzymaniu odszkodowania za odebraną mu po II wojnie światowej nieruchomość na Woli[3].
Cerkiew została zaprojektowana przez warszawskiego architekta Andrzeja Markowskiego[4]. Jest wzorowana na konstantynopolitańskiej świątyni Hagia Sophia[5]. Jej architektura ma przypominać o korzeniach prawosławia[6]. Obiekt ma 36,9 m długości, 30 m szerokości, natomiast wysokość (łącznie z centralną kopułą o średnicy 16,2 m, która została pokryta miedzią) wynosi 21,6 m[7]. Na wysokość świątyni miały wpływ przepisy dotyczące budynków znajdujących się na trasie podchodzenia do lądowania na Lotnisku Chopina[3]. Na kopule umieszczono równoramienny krzyż, charakterystyczny dla Bizancjum[5]. Elewację obłożono piaskowcem szydłowieckim[5]. Ściany zostaną ozdobione mozaikami i freskami[4]. Świątynia będzie posiadała dwa ołtarze – boczny pod wezwaniem św. Męczennika Pantelejmona[8]. Dzwonnica zostanie wyposażona w 10 dzwonów[9]. Zgodnie z prawosławną tradycją główne wejście znajduje się od strony zachodniej, a dwa boczne – od północnej i południowej[7].
Prace przygotowawcze do wzniesienia cerkwi rozpoczęto w 2015 r.[10] 5 grudnia tegoż roku patriarcha Konstantynopola Bartłomiej poświęcił kamień węgielny pod budowę świątyni[11]. Ukończenie bryły cerkwi w stanie surowym planowane było na rok 2017[1].
19 maja 2018 r. po raz pierwszy w budowanej cerkwi była celebrowana Święta Liturgia. Tego samego dnia poświęcono i umieszczono krzyż na głównej kopule świątyni[12].
2 lutego 2020 r. poświęcono i umieszczono na cerkiewnej dzwonnicy 8 dzwonów[13]. 20 września 2020 r. miało miejsce małe poświęcenie cerkwi, dokonane przez metropolitę warszawskiego i całej Polski Sawę oraz pozostałych hierarchów PAKP. Od tego dnia nabożeństwa w budowanej świątyni są odprawiane regularnie[14]. Poświęcenie świątyni odbyło się 14 maja 2023 roku[15].
Cerkiew jest pierwszą budowaną po przeszło 100 latach wolnostojącą świątynią prawosławną w Warszawie[4]. Jest wotum wdzięczności Bogu za dar 25-lecia demokratycznych przemian w Polsce i 90. rocznicę uzyskania autokefalii przez polski Kościół prawosławny[7].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Oficjalna strona Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Budowa świątyni Hagia Sophia w Warszawie – stan bieżący [dostęp: 22.12.2016.]
- ↑ ks. prot. Piotr Nestoruk: Święto parafialne warszawskiej Hagii Sophii. orthodox.pl, 23 maja 2019. [dostęp 2019-05-28].
- ↑ a b Tomasz Urzykowski. Nowa cerkiew gotowa. „Gazeta Stołeczna”, s. 2, 15 maja 2023.
- ↑ a b c Katarzyna Jaworowska – Warszawa: Postępy w budowie cerkwi Hagia Sophia [dostęp: 25.03.2016.]
- ↑ a b c Agnieszka Rodowicz. Multikulti już tu jest. „Polityka”, s. 102, 15 września 2021.
- ↑ Agnieszka Rodowicz. Multikulti już tu jest. „Polityka”, s. 100, 15 września 2021.
- ↑ a b c Michał Wojtczuk. Stoi kopuła przy Puławskiej. „Gazeta Stołeczna”, s. 4, 19 lipca 2017.
- ↑ Oficjalna strona Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Budowa świątyni p/w Hagia Sophia w Warszawie [dostęp: 12.08.2016.]
- ↑ Oficjalna strona Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Dzwony dla parafii św. Sofii – Mądrości Bożej w Warszawie [dostęp: 01.06.2017.]
- ↑ Oficjalna strona Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Ogrodzenie posesji pod budowę cerkwi św. Sofii [dostęp: 01.07.2015.]
- ↑ Oficjalna strona Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Poświęcenie kamienia węgielnego w Warszawie [dostęp: 05.12.2015.]
- ↑ Łukasz Troc: Pierwsza Liturgia w Warszawskiej Hagii Sophii. wiadomosci.cerkiew.pl, 19 maja 2018. [dostęp 2018-05-20].
- ↑ ks. prot. Piotr Nestoruk: Poświęcenie dzwonów warszawskiej Hagii Sophii. orthodox.pl, 3 lutego 2020. [dostęp 2020-02-05].
- ↑ ks. Adam Magruk: Historyczne uroczystości w Warszawie. orthodox.pl, 21 września 2020. [dostęp 2020-09-21].
- ↑ Prawosławie: Uroczystość poświęcenia cerkwi Hagia Sophia w Warszawie. [w:] Polskie Radio [on-line]. 15 maja 2023. [dostęp 2023-07-03].