Cerkiew św. Mikołaja w Moskwie (Biersieniewskaja nabierieżnaja)
Cerkiew św. Mikołaja, niekiedy od głównego ołtarza określana także jako cerkiew Trójcy Świętej[2] – prawosławna cerkiew w Moskwie, w dzielnicy Jakimanka, w dekanacie moskworieckim eparchii moskiewskiej miejskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Stanowi część kompleksu architektonicznego pałacu Awierkija Kiriłłowa.
7710077003[1] z dnia 30 sierpnia 1960 | |||||||||||||||||||
cerkiew parafialna | |||||||||||||||||||
Widok ogólny | |||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miasto wydzielone | |||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||||
Eparchia | |||||||||||||||||||
Wezwanie |
św. Mikołaja | ||||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne |
9/22 maja; 6/19 grudnia | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Moskwy | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Rosji | |||||||||||||||||||
55°44′37,5″N 37°36′38,5″E/55,743750 37,610694 | |||||||||||||||||||
Strona internetowa |
Historia
edytujW miejscu zajmowanym obecnie (XXI w.) przez świątynię w końcu XIV w. funkcjonował monaster św. Mikołaja z drewnianą cerkwią. Latopis pod datą 1475 nie wspomina już o klasztorze, a jedynie o cerkwi pod tym wezwaniem. Kolejna wzmianka o tym obiekcie pochodzi z 1625[3]. W latach 50. tego samego stulecia na miejscu dawnych zabudowań monasterskich swoją rezydencję wzniósł Awierkij Kiriłłow. W 1657 z jego polecenia zbudowano cerkiew Trójcy Świętej z bocznym ołtarzem św. Mikołaja. Obiekt wzniesiony był na planie czworoboku, przylegał do niego obszerny przedsionek, a od strony północnej znajdowała się dzwonnica; był z zewnątrz bogato zdobiony. Modelem dla obiektu była cerkiew Trójcy Świętej w dzielnicy Nikitniki, na której wzorowano również szereg innych prawosławnych obiektów sakralnych zbudowanych w Moskwie w II połowie XVII w. W latach 90. XVII w. do cerkwi dostawiono skrzydło, które łączyło ją z rezydencją Kiriłłowa. Świątynia była dwupoziomowa; cerkiew dolna służyła jako grobowiec rodzinny Kiriłłowów[3], w którym pochowano także Awierkija Kiriłłowa, zamordowanego podczas buntu strzelców[4].
W 1694 Irina Kiriłłowa, wdowa po synu Awierkija Kiriłłowa, Jakowie, poleciła dostawić do cerkwi drugi ołtarz pod wezwaniem Kazańskiej Ikony Matki Bożej. Z jej inicjatywy zbudowano również cerkiewną dzwonnicę na brzegu Moskwy, na której zawieszono dzwon o wadze 200 pudów[3]. Od 1756 rezydencja Kiriłłowów była własnością państwa, a istniejąca przy niej cerkiew – świątynią parafialną[4].
Cerkiew poważnie zmieniła wygląd w 1775, gdy dostawiono do niej nowy obszerny przedsionek w stylu klasycystycznym. W 1812 obiekt spłonął w pożarze Moskwy, następnie w 1813[4] został odbudowany i powtórnie poświęcony. W tak odrestaurowanym obiekcie znalazły się trzy ołtarze: główny Trójcy Świętej oraz boczne św. Mikołaja i św. Teodozjusza Cenobiarchy. W 1820 rozebrano starą dzwonnicę cerkiewną, a w 1854 na jej miejscu zbudowano nową[3].
Cerkiew pozostawała czynna do 1930, gdy została zlikwidowana decyzją władz radzieckich. W 1932 zburzono dzwonnicę cerkiewną. Budynek został zwrócony Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu po 1992, odrestaurowany i przywrócony do pierwotnych funkcji[3]. Pierwsze nabożeństwo po wieloletniej przerwie odprawiono w nim w święto Przemienienia Pańskiego w 1992[4].
Przypisy
edytuj- ↑ Strona rejestru. [dostęp 2013-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-16)].
- ↑ Церковь Николая Чудотворца (Троицы Живоначальной)
- ↑ a b c d e Historia cerkwi na jej oficjalnej stronie. [dostęp 2014-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-12)].
- ↑ a b c d J. Lebiediewa, НИКОЛЬСКИЕ ЦЕРКВИ СТАРОЙ МОСКВЫ