Cerkiew św. Marii Magdaleny w Haapsalu
Cerkiew św. Marii Magdaleny – prawosławna cerkiew w Haapsalu, w jurysdykcji Estońskiego Apostolskiego Kościoła Prawosławnego.
 nr rej. 15420
| |||||||||||||||||
| cerkiew parafialna | |||||||||||||||||
 Widok ogólny | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Archieparchia | |||||||||||||||||
| Wezwanie |
św. Marii Magdaleny | ||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
22 lipca | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Estonii  | |||||||||||||||||
| 58,950°N 23,541°E/58,949904 23,540875 | |||||||||||||||||
Historia
edytujPierwsza cerkiew w Haapsalu powstała w 1756 r., nosiła wezwanie Trójcy Świętej i była przeznaczona dla stacjonujących w mieście żołnierzy rosyjskich. Była to budowla drewniana w sąsiedztwie koszar[1]. Idea budowy murowanej świątyni związana była z faktem, iż od 1825 r. do miejscowości zaczęła przyjeżdżać na wypoczynek rodzina carska razem ze służbą i dworem. W 1836 r. w mieście erygowano cywilną parafię, zaś w 1845 rozpoczęto budowę nowej murowanej cerkwi, w całości na koszt państwa[1]. Świątynia miała, tak jak poprzedniczka, nosić wezwanie Trójcy Świętej, jednak w 1852 r., podczas ceremonii konsekracji, obecna na niej małżonka następcy tronu Maria Aleksandrowna wyraziła życzenie, by patronką cerkwi została jej patronka Maria Magdalena. W efekcie wezwanie zmieniono[1].
Cerkiew wielokrotnie otrzymywała dary rzeczowe od carów Mikołaja I, Aleksandra II i Aleksandra III. W efekcie wyposażenie jej wnętrza oraz zbiory szat liturgicznych odznaczały się wyjątkowym bogactwem[1].
Świątynia pozostawała czynna do 1964 r., gdy w ramach rządowej kampanii zamykania cerkwi w całym Związku Radzieckim została zamknięta. Parafia kontynuowała działalność, korzystając z cmentarnej cerkwi św. Aleksandra Newskiego. Cerkiew św. Marii Magdaleny została przywrócona do użytku liturgicznego po 1990 r. W parafii doszło wówczas do podziału na zwolenników zachowania dotychczasowej jurysdykcji Patriarchatu Moskiewskiego oraz przejścia do Estońskiego Apostolskiego Kościoła Prawosławnego, podlegającego patriarsze Konstantynopola, co stanowiłoby przywrócenie stanu rzeczy z międzywojennej niepodległej Estonii. Ostatecznie zwolennicy Patriarchatu Konstantynopolitańskiego przejęli cerkiew św. Marii Magdaleny, podczas gdy druga grupa parafian erygowała odrębną placówkę duszpasterską przy cerkwi św. Aleksandra Newskiego[2].
Związani z cerkwią
edytujW szkole parafialnej przy cerkwi św. Marii Magdaleny uczył się estoński kompozytor Cyrillus Kreek, który był też przez pewien czas regentem chóru cerkiewnego w świątyni[3]. W 1900 r. psalmistą w cerkwi był Herman Aav, późniejszy arcybiskup Kuopio i całej Finlandii[4]. Proboszczem miejscowej parafii w latach 1948–1951 był ks. Wiaczesław Jakobs, późniejszy metropolita talliński i estoński Korneliusz[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d metropolita Korneliusz i inni, Prawosławnyje..., s. 52.
- ↑ metropolita Korneliusz i inni, Prawosławnyje..., s. 54.
- ↑ Haapsalu Maria-Magdaleena kogudus – Eesti Apostlik-Õigeusu Kirik, „Eesti Apostlik-Õigeusu Kirik” [dostęp 2018-04-11] (est.).
- ↑ ГЕРМАН
- ↑ JAKOBS Vjatšeslav Vassili p - metropoliit Kornelius – Eesti Apostlik-Õigeusu Kirik, „Eesti Apostlik-Õigeusu Kirik” [dostęp 2018-04-11] (est.).
Bibliografia
edytuj- metropolita Korneliusz, W. Siłowjew, W. Wołochonski, S. Glinkale, W. Iljaszewicz, I. Łapszyn, S. Miannik, J. Sieliwierstowa, F. Hirvoja, Prawosławnyje chramy Estonii-Eesti Oigeusu Kirikud-The Orthodox churches in Estonia, Tallinn–Moskwa 2007.