Cerkiew św. Łukasza w Brežanach

Cerkiew św. Łukasza w Brežanach – drewniana greckokatolicka cerkiew filialna zbudowana w 1727 w Brežanach.

Cerkiew św. Łukasza

Chrám svätého evanjelistu Lukáša

nr rej. 707-272/1 z dnia 17.04.1963
cerkiew filialna
Elewacja boczna
Państwo	Słowacja
Kraj	preszowski
Miejscowość	Brežany
Wyznanie	greckokatolickie
Kościół	Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowackiego
Parafia	Parafia Klenov
Wezwanie	św. Łukasza
Historia Data zakończenia budowy 1727 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia greckokatolicka
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • drewno
Położenie na mapie Słowacji Brežany, cerkiew
Położenie na mapie kraju preszowskiego Brežany, cerkiew
48°58′42,9″N 21°06′47,9″E

Należy do parafii Klenov, dekanatu Preszów w archieparchii preszowskiej Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-słowackiego. Od 1968 posiada status Narodowego Zabytku Kultury.

Historia

Cerkiew postawiono w latach 1726–27 z fundacji bogatego sołtysa Teodora Dymitra i jego żony Marianny. Po II wojnie światowej cerkiew zamieniono na kościół rzymskokatolicki.

Architektura i wyposażenie

To budowla drewniana o nietypowej architekturze. konstrukcji zrębowej, wykonana z półokrągaków z bielonymi łączeniami, bez szalunku. Niewielkie prezbiterium, zamknięte prostokątnie i szersza, prostokątna nawa. W połowie ścian nawy daszek okapowy. Od strony zachodniej wieża słupowo-ramowa o pochyłych ścianach, z izbicowym hełmem. Prezbiterium i nawa nakryte osobnymi dachami dwuspadowymi.

Wewnątrz w nawie strop płaski belkowy, w prezbiterium bezpośrednio przybity do dachu. W nawie ikonostas, z 1733 z różną wielkością ikon namiestnych także ufundowany przez sołtysa Dymitra. Na parapecie chóru muzycznego polichromia barokowa z 1733, ze scenami Męki Pańskiej. Na południowej ścianie nawy dwustronnie malowany krzyż procesyjny z XVIII w., a na północnej ołtarzyk boczny i kilka ikon z różnych okresów. W prezbiterium barokowy ołtarz główny z ikoną Koronacji Bogurodzicy z 1782.

• 
  Widok ogólny
• 
  Elewacja frontowa
• 
  Elewacja boczna

Bibliografia

• Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Wyd. II, Pruszków 2011, ss. 238, 239 ISBN 978-83-62460-12-0