Cerkiew Świętych Kosmy i Damiana w Piorunce

Cerkiew Świętych Kosmy i Damiana w Piorunce – dawna greckokatolicka cerkiew filialna zbudowana w 1798, znajdująca się w Piorunce.

Cerkiew Świętych Kosmy i Damiana w Piorunce

nr rej. 769 z dnia 5.09.1964
kościół filialny
Elewacja południowa
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Piorunka
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Czyrnej
Wezwanie	śś. Kosma i Damian (do 1947), Matka Boska Różańcowa (po adaptacji na kościół)
Historia Data zakończenia budowy 1798 Data poświęcenia 1798 Aktualne przeznaczenie zaadaptowana na kościół rzymskokatolicki Poprzednie wyznanie Kościół Greckokatolicki w Polsce
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • drewno
Położenie na mapie gminy Krynica-Zdrój Piorunka, cerkiew
Położenie na mapie Polski Piorunka, cerkiew
Położenie na mapie województwa małopolskiego Piorunka, cerkiew
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego Piorunka, cerkiew
49°29′31,3″N 20°59′45,0″E

Historia

Pierwsza cerkiew w Piorunce najprawdopodobniej powstała w pierwszej połowie XVII wieku, po lokacji wsi w 1634. Była to cerkiew pomocnicza parafii w Brunarach. Obecny budynek został wzniesiony w 1798, zaś przebudowywany był w 1909, kiedy zmieniono m.in. kształt okien. W 1930 wykonano natomiast polichromię wnętrza. Po Akcji „Wisła” pozbawioną wiernych cerkiew przejął Kościół łaciński, zmieniając wezwanie świątyni na Matki Boskiej Różańcowej.

• 
  Elewacja północna
• 
  Elewacja frontowa
• 
  Widok od strony prezbiterium

Architektura

Cerkiew w Piorunce jest cerkwią łemkowską, trójdzielną, o konstrukcji zrębowej, całkowicie obitą gontem. Dach obiektu pokrywa blacha. Przedsionek, nawa i prezbiterium są różnej szerokości, dwie skrajne części kryte są dachami namiotowymi. Wieże kryte są kopułami.

We wnętrzu znajduje się ikonostas pochodzący z wcześniejszej świątyni, powstały na przełomie XVII i XVIII w. Ikony pochodzą z różnych okresów; trzy ikony w rzędzie świąt zostały dostawione do ikonostasu, gdyż znajdujące się wcześniej w tych miejscach wizerunki zostały skradzione. Na cokole ikony św. św. Kosmy i Damiana znajduje się malowidło przedstawiające pasterza, które według różnych interpretacji jest wizerunkiem Chrystusa Dobrego Pasterza lub sceną rodzajową.

Bibliografia

• G. i Z. Malinowscy, E. i P. Marciniszyn, Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń, Carta Blanca, Warszawa 2009, ISBN 978-83-61444-15-2