Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie

Cerkiew pod wezwaniem Świętych Apostołów Piotra i Pawła – prawosławna cerkiew parafialna w Stargardzie. Należy do dekanatu Szczecin diecezji wrocławsko-szczecińskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła

nr rej. 1042 z dnia 07.07.1987.
cerkiew parafialna
Cerkiew Świętych Piotra i Pawła
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Miejscowość	Stargard
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
Diecezja	wrocławsko-szczecińska
Wezwanie	Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Wspomnienie liturgiczne	Świętych Apostołów Piotra i Pawła - 29 czerwca/12 lipca
Historia Data rozpoczęcia budowy 1889 Data zakończenia budowy 1890 Data poświęcenia 17 listopada 2012 (ostatnia) Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Poprzednie wyznanie kalwińskie (do 1945), rzymskokatolickie (1945–1951)
Dane świątyni Styl neogotycki Świątynia • materiał bud. • cegła Wieża kościelna • liczba wież • wysokość wież 2 33 m Liczba ikonostasów 1
Położenie na mapie Stargardu Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Położenie na mapie Polski Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Położenie na mapie powiatu stargardzkiego Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła
53°20′18,9″N 15°02′19,5″E
Strona internetowa

Zlokalizowana przy ulicy św. Jana Chrzciciela, przed bramą Świętojańską.

Świątynię wpisano do rejestru zabytków 7 lipca 1987 pod nr 1042.

Historia

Neogotycki kościół zbudowany w latach 1889–1890 z czerwonej cegły. Od erygowania 17 września 1890 do zajęcia miasta przez Armię Czerwoną należał do gminy ewangelicko-reformowanej i nosił wezwanie Chrystusa (Christuskirche). Po wojnie, do 1951 kościół był wykorzystywany przez katolików. W 1953 świątynię przekazano Polskiemu Autokefalicznemu Kościołowi Prawosławnemu.

W końcu 2007 rozpoczął się pierwszy kapitalny remont cerkwi po II wojnie światowej, który zakończono jesienią 2012. Został położony nowy dach, wymieniona stolarka i uzupełnione braki w elewacji. Konsekracja cerkwi odbyła się 17 listopada 2012. W lipcu 2013 świątynia została wyróżniona dyplomem przez Kapitułę Ruchu „Piękniejsza Polska” (jako jedno z trzech miejsc w województwie zachodniopomorskim). W tym samym roku jednak cerkiew została dwukrotnie zdewastowana i sprofanowana przez nieznanych sprawców.

W 2013 w cerkwi po raz pierwszy odbył się Przegląd Pieśni Liturgicznych i Paraliturgicznych. W poprzednich latach (2011–2012) organizowana przez parafię impreza miała miejsce w Stargardzkim Centrum Kultury.

Architektura

Kościół jest unikatem na Pomorzu, ponieważ już podczas budowy nadano mu niektóre cechy charakterystyczne dla wschodniej architektury sakralnej, choć był przeznaczony dla protestantów. Świątynia wzniesiona na planie krzyża greckiego z dwiema smukłymi ośmiobocznymi wieżami. Niższa, niedokończona wieża wschodnia posiada ostrosłupowy, nieznacznie górujący nad dachem hełm, a pełna wieża zachodnia przykryta jest ośmiobocznym hełmem i mierzy 33 m. Elewacja budynku jest zdobiona motywami roślinnymi i wimpergami.

Wyposażenie

Wnętrze cerkwi z dawnym ikonostasem

We wnętrzu znajdował się uproszczony ikonostas (z ikonami Jezusa, Matki Bożej, Piotra i Pawła – patronów cerkwi, oraz św. Mikołaja – patrona filialnej cerkwi w Dolicach). W styczniu 2019 r. umieszczono w cerkwi nowy ikonostas, wykonany w Grecji.

Na wieży umieszczony jest dzwon odlany w szczecińskiej ludwisarni w 1890.

Linki zewnętrzne

• Strona parafii prawosławnej w Stargardzie