Cercospora apii Fresen. – gatunek grzybów z klasy Dothideomycetes[1]. Wywołuje chorobę o nazwie chwościk selera[2]. Gatunek kosmopolityczny, występujący poza Antarktydą na wszystkich kontynentach, a także na wielu wyspach[3].

Cercospora apii
Ilustracja
Konidiofory
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Dothideomycetes

Rząd

Capnodiales

Rodzina

Mycosphaerellaceae

Rodzaj

Cercospora

Gatunek

Cercospora apii

Nazwa systematyczna
Cercospora apii Fresen.
Beitr. Mykol. 3: 91 (1863)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cercospora, Mycosphaerellaceae, Capnodiales, Dothideomycetidae, Dothideomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Synonimy[4]:

  • Cercospora apii Fresen. 1863 f. apii
  • Cercospora apii f. clerodendri Sobers & Martinéz 1967
  • Cercospora apii f. dauci-carotae Ellis & Everh. 1890
  • Cercospora apii Fresen. 1863 var. apii
  • Cercospora apii var. boerhaviae (Canonaco) Siboe 1994
  • Cercospora apii var. foeniculi Sacc. 1923
  • Cercospora apii var. petroselini Sacc. 1886
  • Cercospora boerhaviae Canonaco 1936
  • Cercosporina apii (Fresen.) Miura 1928

Znana jest tylko anamorfa. Jeżeli występuje teleomorfa, to należy do rodzaju Mycosphaerella[5].

Cercospora apii po raz pierwszy opisany został przez Freseniusa w 1863 r., ale w ostatnich latach wykonano wiele badań molekularnych i genetycznych w obrębie rodzaju Cercospora. Skomplikowały one jego taksonomię. Wyniki badań wskazują, że bardzo liczne taksony opisane jako odrębne gatunki, to w istocie synonimy. W 2003 r. Crous i Brown utworzyli gatunek zbiorowy Cercospora apii sensu lato, do którego zaliczyli 281 morfologicznie nieodróżnialnych taksonów – w tym również Cercospora beticola wywołującego chorobę chwościk buraka. Sprawę komplikuje dodatkowo fakt, że chorobę chwościk selera wywołuje także Cercospora apiicola[6].

Morfologia i fizjologia

edytuj

Grzyb mikroskopijny zaliczany do grupy grzybów cerkosporoidalnych[7], pasożyt i saprotrof rozwijający się jako endobiont w tkankach roślin. Na porażonych roślinach powoduje plamistość liści. Plamy na liściach okrągłe do nieregularnych, czasami ograniczone żyłkami, szerokości 2–6 mm, później zlewające się w większe plamy, jasnobrązowe do dość ciemnych, często z ciemniejszym brzegiem. Sporulacja na obydwu stronach liści, ale bardziej obfita na dolnej powierzchni[8]. W aparatach szparkowych porażonych roślin czasami tworzy podkładki o średnicy 10–50 μm. Zbudowane są z nabrzmiałych, oliwkowych strzępek o średnicy 2–6 μm. Wyrastają z nich pojedyncze lub liczące po kilka-kilkanaście sztuk pakiety konidioforów. Konidiofory takie wyrastają także bezpośrednio ze strzępek w głębszych warstwach tkanek. Wyrastają one również przez szparki aparatów szparkowych, albo przebijają kutykulę. Są zazwyczaj proste, rzadko tylko rozgałęziają się. Na ich szczycie znajdują się komórki konidiotwórcze wytwarzające konidia. Po oderwaniu się konidiów pozostają liczne blizny. Konidiofory mają bardzo zmienną długość; od 10 do 250 μm i szerokość od 2 do 8 μm. Cylindryczne konidia ze zwężającym się jednym końcem mają również zmienną długość od 97 do 188 μm i szerokość 4 do 5,1 μm[2].

Przypisy

edytuj
  1. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2016-12-19] (ang.).
  2. a b Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia, t. 2. Choroby roślin uprawnych, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2011, s. 300,301, ISBN 978-83-09-01077-7.
  3. Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-12-19].
  4. Species Fungorum [online] [dostęp 2016-12-19] (ang.).
  5. Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, 205isbn = 978-83-09-01048-7.
  6. Distinct Species Exist Within the Cercospora apii Morphotype [online] [dostęp 2016-12-19].
  7. Urszula Świderska-Burek, Cercosporoid fungi of Poland, „Monographiae Botanicae”, 105, Wrocław 2015, s. 1–166, DOI10.5586/mb.2015.001 (ang.).
  8. W.H. Hsieh, T.K.Goh, Cercospora and similar fungi from Taiwan [online], 1990 [dostęp 2024-09-16] (ang.).