Cedry Wielkie
Cedry Wielkie (niem. Groß Zünder, kaszub. Wiôldżé Cedrë[a]) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Cedry Wielkie na obszarze Żuław Wiślanych.
| wieś | |
 Panorama Cedr Wielkich | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
1384[2] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-020[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GDA |
| SIMC |
0159640 |
Położenie na mapie gminy Cedry Wielkie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gdańskiego  | |
 54°15′17″N 18°50′49″E/54,254722 18,846944[1]
| |
Wieś należąca do Żuław Steblewskich terytorium miasta Gdańska położona była w drugiej połowie XVI wieku w województwie pomorskim[4].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Cedry Wielkie. W latach 1945–1998 miejscowość należała do województwa gdańskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Cedry Wielkie oraz parafii św. Aniołów Stróżów.
W styczniu 2013 odsłonięto we wsi obelisk upamiętniający ofiary „Marszu śmierci” ewakuowanych więźniów KL Stutthof.
Na terenie Cedrów Wielkich działają m.in.:
- Żuławski Ośrodek Kultury i Sportu, organizujący różnego rodzaju imprezy na terenie gminy,
- Gminna Biblioteka Publiczna,
- Straż Pożarna.
Budowę hali z pełnowymiarowym (20 × 40 m) boiskiem do piłki ręcznej, siatkówki i koszykówki, szatniami, trybunami stałymi na 200 miejsc i tymczasowymi na kolejnych 200 osób rozpoczęto w 2017 r, z przewidywanym terminem zakończenia 31 października 2018[5].
Zabytki
edytuj
Według rejestru zabytków NID na listę zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. św. Aniołów Stróżów z 2 poł. XIV w., nr rej.: 486 z 30.05.1972[6].
Gotycki kościół posiada ceglany, trójnawowy korpus z połowy XIV wieku z wieżą frontową. Został przebudowany w XVII wieku na pseudobazylikę, a po 1945 odbudowany ze zniszczeń wojennych. Drewniana dzwonnica pochodzi z XVIII w. W 2010 wrócił do wsi dzwon z 1647 roku, wywieziony w 1942 do Hamburga w celu przetopienia na mosiądz, co jednak nie nastąpiło. Pozbawiony korony, został umieszczony jako ozdoba na schodach do kościoła pod wezwaniem św. Piotra w Lubece[7].
W l. 2017–2018 kosztem 2,15 mln zł przeprowadzono kompleksowy remont kościoła (wzmocnienie fundamentów, odnowienie elewacji, remont wieży, nowy dach), połączony z odtworzeniem chóru i empory nad nawą główną[8][9][10].
Zobacz też
edytuj- inne miejscowości o nazwie Cedry: Cedry i Cedry Małe
- Kiezmark
- Suchy Dąb
- Trutnowy
- Długie Pole
Uwagi
edytuj- ↑ Jest to nazwa nieoficjalna, nieurzędowa i niemająca uzasadnienia historycznego, etnograficznego i geograficznego.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 14409
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 140 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w.: rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 128.
- ↑ Rusza budowa hali w Cedrach Wielkich, Panorama Pomorza Flash nr 6(55) czerwiec 2017, ISSN 2392-2869.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 33 [dostęp 2017-01-08].
- ↑ Dzwon wraca do kościoła w Cedrach Wielkich.
- ↑ Takich remontów w żuławskich kościołach jeszcze nie było, naszemiasto.pl – wersja papierowa, nr 38, 22 maja 2017.
- ↑ Zabytki Żuław Wiślanych odzyskują swój dawny blask
- ↑ Uroczyste zamknięcie kapsuły czasu na modernizowanej kościelnej wieży w Cedrach Wielkich
Linki zewnętrzne
edytuj- Cedry Wielkie na oficjalnej stronie gminy
- galeria zdjęć kościoła po renowacji w 2018