Castanopsis
Castanopsis – rodzaj roślin z rodziny bukowatych (Fagaceae Dumort.). Współcześnie znanych jest co najmniej 141 gatunków[4], głównie z południowo-wschodniej Azji[5] (zaliczany dawniej do tego rodzaju jedyny przedstawiciel z Ameryki Północnej (Castanopsis sempervirens) wyodrębniany jest w osobny rodzaj Chrysolepis Hjelmq.)[6]. Drzewa bywają uprawiane, aczkolwiek rzadko poza naturalnym zasięgiem. Ich nasiona mogą być spożywane podobnie do kasztanów[5].
 Castanopsis cuspidata | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Castanopsis |
| Nazwa systematyczna | |
| Castanopsis (D.Don) Spach Hist. Nat. Vég. Phan. 11: 142, 185. 25 Dec 1841 (nom. cons.)[3] | |
_Castanopsis_concinna_-%E9%A6%99%E6%B8%AF%E8%A5%BF%E8%B2%A2%E7%8D%85%E5%AD%90%E6%9C%83%E8%87%AA%E7%84%B6%E6%95%99%E8%82%B2%E4%B8%AD%E5%BF%83_Saikung,_Hong_Kong-_(9240262558).jpg)
Morfologia
edytuj
- Pokrój
- Drzewa do 30 m wysokości i krzewy, ze spłaszczonymi pąkami[5].
- Liście
- Zimozielone, skórzaste, skrętoległe. Żyłki liścia odchodzą na boki od wiązki centralnej i są nierozgałęzione[5].
- Kwiaty
- Zebrane w kłosowate kwiatostany, z kwiatami żeńskimi u nasady i męskimi na pozostałej ich długości. Kwiaty męskie składają się z 5–6 wyraźnych płatków i 10–12 pręcików. Kwiaty żeńskie zebrane są po 1–3 w kupuli i zawierają po 3 słupki[5].
Systematyka
edytuj- Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)
Rodzaj z rodziny bukowate z rzędu bukowców, należącego do kladu różowych w obrębie okrytonasiennych. W obrębie rodziny zaliczany do podrodziny Quercoideae Õrsted, w której najbliżej spokrewniony jest z rodzajami Quercus i Castanea[2].
- Wybrane gatunki[4]
- Castanopsis acuminatissima (Blume) A.DC.
- Castanopsis amabilis W.C.Cheng & C.S.Chao
- Castanopsis annamensis Hickel & A.Camus
- Castanopsis argentea (Blume) A.DC.
- Castanopsis argyrophylla King ex Hook.f.
- Castanopsis arietina Hickel & A.Camus
- Castanopsis armata (Roxb.) Spach
- Castanopsis birmanica A.Camus
- Castanopsis boisii Hickel & A.Camus
- Castanopsis borneensis King
- Castanopsis brevispinula Hickel & A.Camus
- Castanopsis buruana Miq.
- Castanopsis calathiformis (Skan) Rehder & E.H.Wilson
- Castanopsis cambodiana A.Chev.
- Castanopsis carlesii (Hemsl.) Hayata
- Castanopsis castanicarpa (Roxb.) Spach
- Castanopsis catappifolia King ex Hook.f.
- Castanopsis ceratacantha Rehder & E.H.Wilson
- Castanopsis cerebrina (Hickel & A.Camus) Barnett
- Castanopsis chapaensis Luong
- Castanopsis chevalieri Hickel & A.Camus
- Castanopsis chinensis (Spreng.) Hance
- Castanopsis choboensis Hickel & A.Camus
- Castanopsis chunii W.C.Cheng
- Castanopsis clarkei King ex Hook.f.
- Castanopsis clemensii Soepadmo
- Castanopsis concinna (Champ. ex Benth.) A.DC.
- Castanopsis costata (Blume) A.DC.
- Castanopsis crassifolia Hickel & A.Camus
- Castanopsis cryptoneuron (H.Lév.) A.Camus
- Castanopsis curtisii King
- Castanopsis cuspidata (Thunb.) Schottky
- Castanopsis delavayi Franch.
- Castanopsis densinervia Soepadmo
- Castanopsis densispinosa Y.C.Hsu & H.Wei Jen
- Castanopsis diversifolia (Kurz) King ex Hook.f.
- Castanopsis dongchoensis Hickel & A.Camus
- Castanopsis echinocarpa Miq.
- Castanopsis echinophora A.Camus
- Castanopsis endertii Hatus. ex Soepadmo
- Castanopsis evansii Elmer
- Castanopsis eyrei (Champ. ex Benth.) Hutch.
- Castanopsis faberi Hance
- Castanopsis fargesii Franch.
- Castanopsis ferox (Roxb.) Spach
- Castanopsis fissa (Champ. ex Benth.) Rehder & E.H.Wilson
- Castanopsis fleuryi Hickel & A.Camus
- Castanopsis fordii Hance
- Castanopsis formosana (Skan) Hayata
- Castanopsis foxworthyi Schottky
- Castanopsis fulva Gamble
- Castanopsis gamblei Hickel & A.Camus
- Castanopsis glabra Merr.
- Castanopsis glabrifolia J.Q.Li & Li Chen
- Castanopsis grandicicatricata N.H.Xia & D.H.Vuong
- Castanopsis griffithii A.Camus
- Castanopsis guinieri A.Camus
- Castanopsis hainanensis Merr.
- Castanopsis harmandii Hickel & A.Camus
- Castanopsis hsiensiui J.Q.Li & Li Chen
- Castanopsis hupehensis C.S.Chao
- Castanopsis hypophoenicea (Seemen) Soepadmo
- Castanopsis indica (Roxb. ex Lindl.) A.DC.
- Castanopsis inermis (Lindl.) Benth. & Hook.f.
- Castanopsis javanica (Blume) A.DC.
- Castanopsis jianfenglingensis Duanmu
- Castanopsis jinpingensis J.Q.Li & Li Chen
- Castanopsis johorensis Soepadmo
- Castanopsis jucunda Hance
- Castanopsis kawakamii Hayata
- Castanopsis kweichowensis Hu
- Castanopsis lamontii Hance
- Castanopsis lanceifolia (Oerst.) Hickel & A.Camus
- Castanopsis lecomtei Hickel & A.Camus
- Castanopsis longipes A.Camus
- Castanopsis longipetiolata Hickel & A.Camus
- Castanopsis longispina (King ex Hook.f.) C.C.Huang & Y.T.Zhang
- Castanopsis lucida (Nees) Soepadmo
- Castanopsis malaccensis Gamble
- Castanopsis malipoensis C.C.Huang ex J.Q.Li & Li Chen
- Castanopsis megacarpa Gamble
- Castanopsis mekongensis A.Camus
- Castanopsis microphylla Soepadmo
- Castanopsis motleyana King
- Castanopsis multiporcata N.H.Xia & D.H.Vuong
- Castanopsis namdinhensis Hickel & A.Camus
- Castanopsis neocavaleriei A.Camus
- Castanopsis nephelioides King ex Hook.f.
- Castanopsis nhatrangensis Hickel & A.Camus
- Castanopsis ninhhoensis Hickel & A.Camus
- Castanopsis oblonga Y.C.Hsu & H.Wei Jen
- Castanopsis oleifera G.A.Fu
- Castanopsis oligoneura Soepadmo
- Castanopsis orthacantha Franch.
- Castanopsis ouonbiensis Hickel & A.Camus
- Castanopsis oviformis Soepadmo
- Castanopsis paucispina Soepadmo
- Castanopsis pedunculata Soepadmo
- Castanopsis philipensis (Blanco) Vidal
- Castanopsis phuthoensis Luong
- Castanopsis pierrei Hance
- Castanopsis piriformis Hickel & A.Camus
- Castanopsis platyacantha Rehder & E.H.Wilson
- Castanopsis poilanei Hickel & A.Camus
- Castanopsis pseudohystrix Phengklai
- Castanopsis psilophylla Soepadmo
- Castanopsis purpurea Barnett
- Castanopsis purpurella (Miq.) N.P.Balakr.
- Castanopsis qiongbeiensis G.A.Fu
- Castanopsis remotidenticul ata Hu
- Castanopsis rhamnifolia (Miq.) A.DC.
- Castanopsis ridleyi Gamble
- Castanopsis rockii A.Camus
- Castanopsis rufotomentosa Hu
- Castanopsis schefferiana Hance
- Castanopsis sclerophylla (Lindl. & Paxton) Schottky
- Castanopsis scortechinii Gamble
- Castanopsis selangorensis A.Camus
- Castanopsis semifabri X.M.Chen & B.P.Yu
- Castanopsis siamensis Duanmu
- Castanopsis sieboldii (Makino) Hatus.
- Castanopsis symmetricupulata Luong
- Castanopsis tcheponensis Hickel & A.Camus
- Castanopsis tessellata Hickel & A.Camus
- Castanopsis thaiensis Phengklai
- Castanopsis tibetana Hance
- Castanopsis tonkinensis Seemen
- Castanopsis torulosa Hickel & A.Camus
- Castanopsis touranensis Hickel & A.Camus
- Castanopsis tranninhensis Hickel & A.Camus
- Castanopsis tribuloides (Sm.) A.DC.
- Castanopsis trichocarpa G.A.Fu
- Castanopsis trinervis (H.Lév.) A.Camus
- Castanopsis tungurrut (Blume) A.DC.
- Castanopsis undulatifolia G.A.Fu
- Castanopsis wallichii King ex Hook.f.
- Castanopsis wattii (King ex Hook.f.) A.Camus
- Castanopsis wenchangensis G.A.Fu & C.C.Huang
- Castanopsis wilsonii Hickel & A.Camus
- Castanopsis wuzhishanensis G.A.Fu
- Castanopsis xichouensis C.C.Huang & Y.T.Chang
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-05] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-01-05].
- ↑ a b Castanopsis (D.Don) Spach. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-02-11].
- ↑ a b c d e Roger Philips, Martyn Rix: The botanical garden. Vol. 1 Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 116. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ Castanopsis. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-05]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytujIdentyfikatory zewnętrzne:
- EoL: 45413
- Flora of China: 105821
- Flora of North America: 105821
- GBIF: 2881728
- identyfikator iNaturalist: 184286
- IPNI: 13483-1
- ITIS: 19458
- NCBI: 114815
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:13483-1
- identyfikator Tropicos: 40002447
- USDA PLANTS: CASTA7
- identyfikator taksonu Fossilworks: 54591
- CoL: 8VVZR