Caroline Schelling[1][2], urodzona jako Caroline Michaelis (ur. 2 września 1763 w Getyndze, zm. 7 września 1809 w Maulbronn) – niemiecka pisarka i tłumaczka epoki romantyzmu.

Caroline Schelling
Caroline Michaelis
Ilustracja
Johann Friedrich August Tischbeinportret Caroline Schelling (1798)
Imię i nazwisko

Caroline Michaelis Böhmer Schlegel Schelling

Data i miejsce urodzenia

2 września 1763
Getynga

Data i miejsce śmierci

7 września 1809
Maulbronn

Narodowość

niemiecka

Dziedzina sztuki

pisarstwo

Epoka

romantyzm

Tabliczka pamiątkowa Caroline Schelling w Getyndze

Życiorys[1]

edytuj

Była córką profesora, Johanna Davida Michaelisa[2], znanego orientalisty i teologa, dumy Uniwersytetu w Getyndze. Miała przyrodniego brata, Fritza[2].

Michaelis kochała książki i chciała też żyć jak osoba duchowa. Ojciec zostawił swoją mądrą córkę dobrym prywatnym nauczycielom, którzy uczyli ją języków obcych, a także historii, arytmetyki i filozofii[2]. Czytała treści Davida Hume, Szekspira i papieża w oryginale[2]. Przetłumaczyła też komedie Goldoniego i wątpiła w wyłączną odpowiedzialność religii za prawdę[2].

Jako młoda dziewczyna należała wraz ze swoimi siostrami i przyjaciółką, Teresą Heyne, córką naukowca, do specjalnej grupy, która zajmowała się profesjonalnym czytaniem[2].

Małżeństwo z Böhmerem

edytuj

15 czerwca 1784 wyszła za mąż, za Johanna Franza Wilhelma Böhmera[2] (1754–1788), syna prawnika, Georga Ludwiga Böhmera. 28 kwietnia 1785 para doczekała się pierwszego dziecka, córki – Auguste Böhmer[2], do której mówiono – Gustel. 23 kwietnia 1787 przyszła na świat ich druga córka, Therese Böhmer[2], którą nazywano pieszczotliwie Różyczką. 4 lutego 1788 zmarł mąż Böhmer, kiedy była w trzeciej ciąży. Po śmierci męża Böhmer przeprowadziła się z córkami do swoich rodziców. Tam urodziła w 1788, w sierpniu syna – Wilhelma[2], który żył tylko kilka tygodni. W 1789 Böhmer przeprowadziła się wraz z córkami do swojego przyrodniego brata, Christiana Friedricha Michaelisa[2] – nazywanego – Fritzem, do Marburga, który był profesorem medycyny. 17 grudnia 1789 zmarła jej najmłodsza córka, Therese. W 1789 Böhmer przeprowadziła się ze swoją najstarszą córką do Getyngi.

Najważniejszy okres jej życia rozpoczął się po śmierci jej pierwszego męża podczas pobytu w Moguncji, gdzie wybuchła rewolucja francuska[3] w 1792. W czasie rewolucji Böhmer poznała niemieckiego Jakobina[3], Georga Forstera[3]. Oboje intensywnie zajmowali się ideami i politycznymi celami rewolucji[3]. W 1793 Caroline Böhmer została aresztowana na kilka miesięcy, ponieważ oczerniono ją jako kochankę i rewolucjonistkę Forstera[3].

August Wilhelm Schlegel

edytuj

August Wilhelm Schlegel, błyskotliwy student, oczarowany przez kobiety zakochał się w Caroline Böhmer. W 1796 Böhmer wyszła za mąż, za Schlegela, by po uwolnieniu z aresztu odzyskać pozycję społeczną[3].

Po wyjściu z aresztu i ślubie z Augustem kolejne lata wczesnego romantyzmu były nierozerwalnie związane z jej imieniem[3]. Jej dom stał się prawdziwym przedmiotem zainteresowania niemieckich postaci literackich[3]. Schlegel swoją prostotą i krytyką ukształtowała opinie swoich przyjaciół[3]. Pracowała nad nowo założonym magazynem – Athenäum, forum romantyków, pisała recenzje[3]. Pomagała przy przetłumaczeniu Szekspira[3] i zasłynęła dzięki swojej pracy przy dziełach Goethe[3].

Friedrich Schelling

edytuj

W 1803 związek małżeński ze Schlegelem rozpadł się[3], a po śmierci jej jedynej córki z pierwszego małżeństwa po raz trzeci wyszła za mąż, za filozofa, Friedricha Schellinga[3], którego pracę wspierała aż do śmierci.

 
Obelisk na grobie Caroline Schelling w Maulbronn

Zmarła 7 września 1809 w Maulbronn. Tam też została pochowana.

Literatura

edytuj
  • Sabine Appel: Caroline Schlegel-Schelling: Das Wagnis der Freiheit., 2013, ISBN 978-3-412-20282-8.
  • Irma Brandes: Caroline. Lebensbild der Romantik. Ein biographischer Roman um Caroline Schlegel-Schelling., 1978, ISBN 3-596-22031-9.
  • Volker Ebersbach: Schelling, Dorothea Caroline Albertina von, geborene Michaelis, 1784–1796 Böhmer, 1796–1803 Schlegel, seit 1803 Schelling., ISBN 3-428-11203-2.
  • Volker Ebersbach: Caroline. Historischer Roman., 1989, 1997, ISBN 3-548-30278-5.
  • Gisela Horn: Mir kann nicht genügen an dieser bedingten Freiheit. Frauen der Jenaer Romantik., 2013, ISBN 978-3-00-043496-9.
  • Eckart Kleßmann: Caroline. 1975, ISBN 3-471-77935-3.
  • Eckart Kleßmann: Ich war kühn, aber nicht frevelhaft. Das Leben der Caroline Schlegel-Schelling., 2009, ISBN 978-3-548-60838-9.
  • Eckart Kleßmann: Universitätsmamsellen. Fünf aufgeklärte Frauen zwischen Rokoko, Revolution und Romantik., 2008, ISBN 978-3-8218-4588-3.
  • Martin Reulecke: Caroline Schlegel-Schelling. Virtuosin der Freiheit. Eine kommentierte Bibliographie., 2010, ISBN 978-3-8260-4349-9.
  • Brigitte Roßbeck: Zum Trotz glücklich. Caroline Schlegel-Schelling, 2009, ISBN 978-3-570-55085-4.
  • Barbara Sichtermann: Ein freies Frauenzimmer. Caroline Schlegel-Schelling., 2013, ISBN 978-3-86915-066-6.

Przypisy

edytuj
  1. a b Marianne Thoms: Das Leben der Caroline Schlegel-Schelling (1763 – 1809). swr.de, 2020-03-29. [dostęp 2013-08-30]. (niem.).
  2. a b c d e f g h i j k l Barbara Sichtermann: Die Frau, die einzig war. zeit.de. [dostęp 2009-08-20]. (niem.).
  3. a b c d e f g h i j k l m n Caroline Schlegel-Schelling. fembio.org. [dostęp 2020-03-29]. (niem.).