Carlos Diegues
Carlos Diegues, znany również jako Cacá Diegues (ur. 19 maja 1940 w Maceió) – brazylijski reżyser, scenarzysta i producent filmowy. Współinicjator ruchu Cinema Novo.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
19 maja 1940 |
|---|---|
| Zawód |
reżyser, scenarzysta, producent filmowy |
| Współmałżonek |
Renata Almeida Magalhães |
| Lata aktywności |
od 1959 |
| Strona internetowa | |
Jego filmy Bye Bye Brasil (1980), Quilombo (1984) oraz Um Trem para as Estrelas (1987) brały udział w Festiwalu Filmowym w Cannes. Sam reżyser kilkukrotnie zasiadał w jury canneńskiego festiwalu. Wyreżyserował filmy Xica da Silva (1976), Dias Melhores Virão (1990) oraz O Maior Amor do Mundo (2006). W 2010 wyprodukował 5 x Favela, Agora por Nós Mesmos, popularny projekt w całości napisany i wyreżyserowany przez młodych twórców filmowych mieszkających w slumsach Rio de Janeiro. Wielki Mistyczny Cyrk (2018), jego najnowszy film, miał premierę w ramach pokazów specjalnych podczas 71. MFF w Cannes[1].
Od 1982 roku jest żonaty z Renatą Marią de Almeida Magalhães, mają jedno dziecko. Jego pierwszą żoną była Nara Leão[2].
Życiorys
edytujUrodził się 19 maja 1940 roku w Maceió, stolicy stanu Alagoas w Północno-Wschodnim Regionie Brazylii. Gdy miał 6 lat, jego rodzina przeprowadziła się do Rio de Janeiro i zamieszkała w dzielnicy Botafogo. Tam spędził dzieciństwo i młodość. Uczył się w jezuickim Colégio Santo Inácio, a następnie studiował prawo na Pontifícia Universidade Católica (PUC) w Rio de Janeiro. W tamtym czasie nie było w Brazylii szkół filmowych. Podczas studiów Diegues był przewodniczącym samorządu studentów, założył klub filmowy i był redaktorem studenckiego dziennika „O Metropolitano”[3].
Diegues był jednym z liderów ruchu Cinema Novo, wraz z Glauberem Rochą, Leonem Hirszmanem, Paulem Cesarem Saracenim, Joaquimem Pedrem de Andrade i innymi. Jego pierwszymi dziełami były filmy krótkometrażowe, wśród których Domingo był jednym z pierwszych dzieł nowego ruchu. Pierwszym profesjonalnym dziełem Dieguesa był odcinek filmu 5 x Favela pt. Escola de Samba Alegria de Viver. Pozostałe odcinki tej serii były nakręcone przez innych młodych twórców[3].
W okresie panowania w Brazylii reżimu wojskowego w latach 1964–1985, Diegues nakręcił swoje trzy pierwsze filmy pełnometrażowe: Ganga Zumba (1964), A Grande Cidade (1966) i Os Herdeiros (1969). Pracował również jako dziennikarz, krytyk oraz eseista w Brazylii i za granicą. W 1969 roku z powodu dyktatury wyjechał z żoną Narą Leão do Włoch, a potem do Francji. W Paryżu urodziła się jego córka Isabel, również związana z kinem. Po powrocie do Brazylii nakręcił takie filmy jak Quando o Carnaval Chegar (1972) i Joanna Francesa (1973), jednak największym sukcesem okazał się film Xica da Silva (1976)[4].
Pod koniec panowania reżimu, Diegues wyreżyserował Chuvas de Verão (1978) i Bye Bye Brasil (1980). W 1981, jako uznany na świecie reżyser, zasiadał w jury konkursu głównego na 34. MFF w Cannes. Wcześniej tego zaszczytu dostąpił tylko jeden Brazylijczyk – poeta Vinicius de Moraes. Potem członkami jury zostali również Jorge Amado, Sonia Braga i Hector Babenco[3].
W czasie prezydentury Fernando Collora de Melo (1990–1992), kinematografia brazylijska podupadła, produkując zaledwie kilka filmów rocznie. Carlos Diegues próbował przetrwać ten trudny okres, nawiązując współpracę z TV Cultura, a także pracując przy produkcji reklam, wideoklipów i filmów dokumentalnych.
W kolejnych latach powstały jego filmy, oparte na wielkich dziełach brazylijskiej literatury: Tieta do Agreste (1996), Orfeu (1999) i Deus é Brasileiro (2002). W 2006 roku wyreżyserował pierwszy film, do którego również sam napisał scenariusz – O Maior Amor do Mundo. W tym samym roku we współpracy z Rafaelem Dragaudem powstał też film dokumentalny Nenhum motivo explica a guerra, opowiadający historię zespołu AfroReggae[3].
Zasiadał w jury sekcji „Cinéfondation” na 63. MFF w Cannes (2010). Przewodniczył obradom jury Złotej Kamery na 65. MFF w Cannes (2012).
Nagrody i odznaczenia
edytujNagrody i odznaczenia podane są za stroną internetową reżysera[3]:
- Oficer Orderu Sztuki i Literatury
- Członek Cinémathèque Française
- Komandor Orderu Rio Branco (jedno z najwyższych odznaczeń państwowych w Brazylii)
- Medal Pedro Ernesto, przyznany przez Câmara de Vereadores do Rio de Janeiro (radę miejską Rio de Janeiro)
Filmografia
edytuj- 2018 – Wielki Mistyczny Cyrk
- 2013 – Giovanni Improtta
- 2006 – O Maior Amor do Mundo
- 2003 – Deus É Brasileiro
- 2000 – Carnaval dos 500 anos (film krótkometrażowy)
- 1999 – Reveillon 2000 (film krótkometrażowy)
- 1999 – Orfeu
- 1997 – For All – O Trampolim da Vitória (jako aktor)
- 1996 – Tieta do Agreste
- 1994 – Veja Esta Canção
- 1990 – Exército de Um Homem Só (wideoklip zespołu Engenheiros do Hawaii)
- 1989 – Dias Melhores Virão
- 1987 – Um Trem para as Estrelas
- 1986 – Batalha do Transporte (film krótkometrażowy)
- 1985 – Batalha da Alimentação (film krótkometrażowy)
- 1984 – Quilombo
- 1979 – Bye Bye Brasil
- 1978 – Chuvas de Verão
- 1976 – Xica da Silva
- 1975 – Aníbal Machado (film krótkometrażowy)
- 1974 – Cinema Íris (film krótkometrażowy)
- 1973 – Joanna Francesa
- 1972 – Quando o Carnaval Chegar
- 1971 – Receita de Futebol (film krótkometrażowy)
- 1969 – Os Herdeiros
- 1967 – Oito Universitários (film krótkometrażowy)
- 1966 – A Grande Cidade
- 1965 – A Oitava Bienal (film krótkometrażowy)
- 1964 – Ganga Zumba
- 1962 – Cinco Vezes Favela (Odcinek: Escola de Samba Alegria de Viver)
- 1961 – Domingo (film krótkometrażowy)
- 1960 – Brasília (film krótkometrażowy)
- 1959 – Fuga (film krótkometrażowy)
Nagrody i wyróżnienia filmowe
edytujNagrody i wyróżnienia filmowe podane są za IMDb[5]:
| Rok | Festiwal | Film | Nagroda | Wynik |
|---|---|---|---|---|
| 1974 | Associação Paulista de Críticos de Arte | Joanna Francesa | APCA – najlepszy scenariusz oryginalny | Nagroda |
| 1976 | Festival de Brasília | Xica da Silva | Troféu Candango – najlepszy film i najlepszy reżyser | Nagroda |
| 1977 | SESC Film Festival | Xica da Silva | Nagroda krytyków – najlepszy film | Nagroda |
| 1978 | Festival de Cine Iberoamericano de Huelva | Chuvas de Verão | Colón de Oro | Nagroda |
| 1980 | Festiwal Filmowy w Cannes | Bye Bye Brasil | Złota Palma | Nominacja |
| 1981 | SESC Film Festival | Bye Bye Brasil | Nagroda Publiczności | Nagroda |
| 1981 | Telluride Film Festival | – | Silver Medallion – nagroda dla reżysera | Nagroda |
| 1984 | Festiwal Filmowy w Cannes | Quilombo | Złota Palma | Nominacja |
| 1987 | Festiwal Filmowy w Cannes | Um Trem Para As Estrelas | Złota Palma | Nominacja |
| 1991 | Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cartagena de Indias | Dias Melhores Virão | Najlepszy scenariusz | Nagroda |
| 1994 | Havana Film Festival | Veja Esta Canção | Najlepszy reżyser | Nagroda |
| 1996 | Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastián | Tieta do Agreste | Złota Muszla | Nominacja |
| 1999 | Orfeu | Nominacja | ||
| 1997 | Taos Talking Pictures Film Festival | – | Cineaste Award | Nagroda |
| 2000 | Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cartagena de Indias | Orfeu | Najlepszy film | Nagroda |
| 2000 | Grande Prêmio do Cinema Brasileiro | Orfeu | Najlepszy reżyser
Najlepsza wersja kinowa |
Nominacja |
| 2000 | Miami Film Festival | – | Golden Reel Award | Nagroda |
| 2003 | Festival de Gramado | – | Troféu Eduardo Abelin | Nagroda |
| 2003 | Tokyo International Film Festival | Deus é Brasileiro | Tokyo Grand Prix | Nominacja |
| 2006 | Prêmio Qualidade Brasil | O Maior Amor do Mundo | Najlepszy reżyser | Nominacja |
| 2006 | Festiwal Filmowy w Montrealu | O Maior Amor do Mundo | Grand Prix des Amériques | Nagroda |
| 2007 | Prêmio ACIE de Cinema | O Maior Amor do Mundo | Najlepszy film | Nominacja |
| 2007 | Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Mar del Plata | O Maior Amor do Mundo | Nagroda specjalna | Nagroda |
| Najlepszy film | Nominacja | |||
| 2007 | Paris Brazilian Film Festival | O Maior Amor do Mundo | Najlepszy film | Nagroda |
| 2011 | Prêmio ACIE de Cinema | – | Nagroda specjalna | Nagroda |
| 2012 | Grande Prêmio do Cinema Brasileiro | – | Nagroda specjalna | Nagroda |
| 2012 | Recife Cine PE Audiovisual Festival | – | Nagroda specjalna | Nagroda |
| 2014 | Paulínia Film Festival | – | Nagroda specjalna | Nagroda |
| 2018 | Warszawski Międzynarodowy Festiwal Filmowy | Wielki Mistyczny Cyrk | Odkrycie | Nominacja |
Przypisy
edytuj- ↑ Wielki Mistyczny Cyrk [online], wff.pl [dostęp 2019-01-03].
- ↑ Carlos Diegues [online], IMDb [dostęp 2019-01-03].
- ↑ a b c d e CARLOS DIEGUES – Biografia [online], carlosdiegues.com.br [dostęp 2019-01-03] [zarchiwizowane z adresu 2012-02-06].
- ↑ Cacá Diegues, um dos fundadores do Cinema Novo, chega aos 70 [online], Terra [dostęp 2019-01-03] (port. braz.).
- ↑ Carlos Diegues [online], IMDb [dostęp 2019-01-03].