Calcutta Cup (pl. „Puchar Kalkuty”) – trofeum sportowe w rugby union przyznawane zwycięzcy meczu pomiędzy zespołami Anglii i Szkocji w trakcie trwania Pucharu Sześciu Narodów. Rywalizacja o Calcutta Cup pomiędzy tymi dwiema drużynami jest jedną z najbardziej znanych w sporcie[1].

Historia

edytuj

Początki rywalizacji sięgają 1872, kiedy to w Boże Narodzenie w Kalkucie w Indiach rozegrano mecz rugby pomiędzy 20 reprezentantami Anglii a 20 zawodnikami reprezentującymi Szkocję, Walię i Irlandię[1]. Mecz okazał się takim sukcesem, że powtórzono go tydzień później. Na fali nowo powstałej popularności rugby w Indiach w styczniu 1873 powstał Calcutta Football Club. W 1874 klub dołączył do Rugby Football Union (RFU).

Pierwsza fala entuzjazmu w Indiach dla nowej gry wkrótce jednak opadła; inne dyscypliny, takie jak tenis czy polo, stały się bardziej popularne. Do klubu przestali napływać nowi członkowie, z miasta wyjechał również pułk brytyjskiej armii[2]. Postanowiono rozwiązać klub, jednak żeby zachować pamięć o nim, ufundowano puchar. Powstał on po przetopieniu 270 srebrnych rupii[2], które należały do funduszy klubu. Został przekazany RFU w 1878 z myślą, że trofeum będzie nagrodą w rozgrywkach klubowych, stworzonych na wzór FA Cup. RFU było jednak niechętne temu pomysłowi, obawiając się, że zaszkodzi on etosowi sportu amatorskiego[2]. Postanowiono, że Calcutta Cup będzie przyznawane zwycięzcy rozgrywek międzynarodowych. W tym czasie tylko Anglia, Szkocja i Irlandia miała swoje drużyny narodowe, przy czym ta ostatnia nie miała wielkich osiągnięć. Ostatecznie postanowiono, że Calcutta Cup otrzyma zwycięzca corocznego meczu pomiędzy zespołami Anglii i Szkocji.

Pierwszy mecz został rozegrany 10 marca 1879 na Raeburn Place w Edynburgu i zakończył się remisem. W następnym roku, 28 lutego, Anglia pokonała Szkocję w Manchesterze i stała się pierwszym posiadaczem pucharu. Od tej pory oba zespoły spotykały się wielokrotnie. Dwie z tych potyczek nie były wliczane do walki o Calcutta Cup – Centenary Match („mecz stulecia”), 27 marca 1971 (Szkocja wygrała wtedy 26:6), oraz półfinał Pucharu Świata w 1991 (Anglia wygrała 9:6)[2]. Oba mecze były rozgrywane na Murrayfield.

Puchar

edytuj

Puchar mierzy w przybliżeniu 45 cm wysokości (18 cali). Trzy rączki są uformowane w kształcie kobr. Na wieku znajduje się figurka słonia[1]. Inskrypcja na drewnianej podstawie głosi:

THE CALCUTTA CUP
PRESENTED TO THE RUGBY FOOTBALL UNION
BY THE CALCUTTA FOOTBALL CLUB
AS AN INTERNATIONAL CHALLENGE CUP
TO BE PLAYED FOR ANNUALLY BY ENGLAND AND SCOTLAND
1878[3]

Na dodatkowych tabliczkach przytwierdzonych do podstawy wyszczególnione są daty poszczególnych meczów, zwycięskie drużyny oraz nazwiska obu kapitanów[3].

W 1988 puchar został uszkodzony. Po imprezie celebrującej wygraną Anglii nad Szkocją (6:9 na Murrayfield), dwóch rugbystów obu drużyn, Anglik Dean Richards oraz Szkot John Jeffrey, będąc pod wpływem alkoholu, zabawiało się pucharem, grając nim w piłkę nożną na ulicy Princes Street w Edynburgu. Po tym wydarzeniu Jeffrey został zawieszony na 6 miesięcy, a Richards na 1 mecz[4].

Zwycięzcy

edytuj
  Anglia 71 1880, 1883, 1884, 1890, 1892, 1897, 1902, 1906, 1910, 1911, 1913, 1914, 1920, 1921, 1922, 1923, 1924, 1928, 1932, 1934, 1936, 1937, 1939, 1947, 1949, 1951, 1952, 1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1960, 1961, 1963, 1967, 1968, 1969, 1973, 1975, 1977, 1978, 1980, 1981, 1985, 1987, 1988, 1991, 1992, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2007, 2009, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2020
  Szkocja 41 1882, 1891, 1893, 1894, 1895, 1896, 1899, 1901, 1903, 1904, 1905, 1907, 1908, 1909, 1912, 1925, 1926, 1927, 1929, 1931, 1933, 1935, 1938, 1948, 1950, 1964, 1966, 1970, 1971, 1972, 1974, 1976, 1983, 1984, 1986, 1990, 2000, 2006, 2008, 2018, 2021

Rezultaty

edytuj
Rok Zwycięzca Gospodarz Wynik Gość Data Stadion
1879 Szkocja 1:1 Anglia 10 marca Raeburn Place, Edynburg
1880   Anglia Anglia 2:1 Szkocja 28 lutego Whalley Range, Manchester
1881 Szkocja 1:1 Anglia 19 marca Raeburn Place, Edynburg
1882   Szkocja Anglia (0P) 0:0 (2P) Szkocja 4 marca Whalley Range, Manchester
1883   Anglia Szkocja (1P) 0:0 (2P) Anglia 3 marca Raeburn Place, Edynburg
1884   Anglia Anglia 1:0 Szkocja 1 marca Rectory Field, Londyn
1886 Szkocja 0:0 Anglia 13 marca Raeburn Place, Edynburg
1887 Anglia (1P) 0:0 (1P) Szkocja 5 marca Whalley Range, Manchester
1890   Anglia Szkocja 0:1 Anglia 1 marca Raeburn Place, Edynburg
1891   Szkocja Anglia 3:9 Szkocja 7 marca Richmond, Londyn
1892   Anglia Szkocja 0:5 Anglia 5 marca Raeburn Place, Edynburg
1893   Szkocja Anglia 0:8 Szkocja 4 marca Headingley, Leeds
1894   Szkocja Szkocja 6:0 Anglia 17 marca Raeburn Place, Edynburg
1895   Szkocja Anglia 3:6 Szkocja 9 marca Richmond, Londyn
1896   Szkocja Szkocja 11:0 Anglia 14 marca Hampden Park, Glasgow
1897   Anglia Anglia 8:3 Szkocja 13 marca Headingley, Leeds
1898 Szkocja 3:3 Anglia 14 marca Powderhall, Edynburg
1899   Szkocja Anglia 0:5 Szkocja 11 marca Rectory Field, Londyn
1900 Szkocja 0:0 Anglia 10 marca Inverleith, Edynburg
1901   Szkocja Anglia 3:18 Szkocja 9 marca Rectory Field, Londyn
1902   Anglia Szkocja 3:6 Anglia 15 marca Inverleith, Edynburg
1903   Szkocja Anglia 6:10 Szkocja 21 marca Richmond, Londyn
1904   Szkocja Szkocja 6:3 Anglia 19 marca Inverleith, Edynburg
1905   Szkocja Anglia 0:8 Szkocja 18 marca Richmond, Londyn
1906   Anglia Szkocja 3:9 Anglia 17 marca Inverleith, Edynburg
1907   Szkocja Anglia 3:8 Szkocja 16 marca Rectory Field, Londyn
1908   Szkocja Szkocja 16:10 Anglia 21 marca Inverleith, Edynburg
1909   Szkocja Anglia 8:18 Szkocja 20 marca Richmond, Londyn
1910   Anglia Szkocja 5:14 Anglia 19 marca Inverleith, Edynburg
1911   Anglia Anglia 13:8 Szkocja 18 marca Twickenham, Londyn
1912   Szkocja Szkocja 8:3 Anglia 16 marca Inverleith, Edynburg
1913   Anglia Anglia 3:0 Szkocja 15 marca Twickenham, Londyn
1914   Anglia Szkocja 15:16 Anglia 21 marca Inverleith, Edynburg
1920   Anglia Anglia 13:4 Szkocja 20 marca Twickenham, Londyn
1921   Anglia Szkocja 0:18 Anglia 19 marca Inverleith, Edynburg
1922   Anglia Anglia 11:5 Szkocja 18 marca Twickenham, Londyn
1923   Anglia Szkocja 6:8 Anglia 17 marca Inverleith, Edynburg
1924   Anglia Anglia 19:0 Szkocja 15 marca Twickenham, Londyn
1925   Szkocja Szkocja 14:11 Anglia 21 marca Murrayfield, Edynburg
1926   Szkocja Anglia 9:17 Szkocja 20 marca Twickenham, Londyn
1927   Szkocja Szkocja 21:13 Anglia 19 marca Murrayfield, Edynburg
1928   Anglia Anglia 6:0 Szkocja 17 marca Twickenham, Londyn
1929   Szkocja Szkocja 12:6 Anglia 16 marca Murrayfield, Edynburg
1930 Anglia 0:0 Szkocja 15 marca Twickenham, Londyn
1931   Szkocja Szkocja 28:19 Anglia 21 marca Murrayfield, Edynburg
1932   Anglia Anglia 16:3 Szkocja 19 marca Twickenham, Londyn
1933   Szkocja Szkocja 3:0 Anglia 18 marca Murrayfield, Edynburg
1934   Anglia Anglia 6:3 Szkocja 17 marca Twickenham, Londyn
1935   Szkocja Szkocja 10:7 Anglia 16 marca Murrayfield, Edynburg
1936   Anglia Anglia 9:8 Szkocja 21 marca Twickenham, Londyn
1937   Anglia Szkocja 3:6 Anglia 20 marca Murrayfield, Edynburg
1938   Szkocja Anglia 16:21 Szkocja 19 marca Twickenham, Londyn
1939   Anglia Szkocja 6:9 Anglia 18 marca Murrayfield, Edynburg
1947   Anglia Anglia 24:5 Szkocja 15 marca Twickenham, Londyn
1948   Szkocja Szkocja 6:3 Anglia 20 marca Murrayfield, Edynburg
1949   Anglia Anglia 19:3 Szkocja 19 marca Twickenham, Londyn
1950   Szkocja Szkocja 13:11 Anglia 18 marca Murrayfield, Edynburg
1951   Anglia Anglia 5:3 Szkocja 17 marca Twickenham, Londyn
1952   Anglia Szkocja 3:19 Anglia 15 marca Murrayfield, Edynburg
1953   Anglia Anglia 26:8 Szkocja 21 marca Twickenham, Londyn
1954   Anglia Szkocja 3:13 Anglia 20 marca Murrayfield, Edynburg
1955   Anglia Anglia 9:6 Szkocja 19 marca Twickenham, Londyn
1956   Anglia Szkocja 6:11 Anglia 17 marca Murrayfield, Edynburg
1957   Anglia Anglia 16:3 Szkocja 16 marca Twickenham, Londyn
1958 Szkocja 3:3 Anglia 15 marca Murrayfield, Edynburg
1959 Anglia 3:3 Szkocja 21 marca Twickenham, Londyn
1960   Anglia Szkocja 12:21 Anglia 19 marca Murrayfield, Edynburg
1961   Anglia Anglia 6:0 Szkocja 18 marca Twickenham, Londyn
1962 Szkocja 3:3 Anglia 17 marca Murrayfield, Edynburg
1963   Anglia Anglia 10:8 Szkocja 16 marca Twickenham, Londyn
1964   Szkocja Szkocja 15:6 Anglia 21 marca Murrayfield, Edynburg
1965 Anglia 3:3 Szkocja 20 marca Twickenham, Londyn
1966   Szkocja Szkocja 6:3 Anglia 19 marca Murrayfield, Edynburg
1967   Anglia Anglia 27:14 Szkocja 18 marca Twickenham, Londyn
1968   Anglia Szkocja 6:8 Anglia 16 marca Murrayfield, Edynburg
1969   Anglia Anglia 8:3 Szkocja 15 marca Twickenham, Londyn
1970   Szkocja Szkocja 14:5 Anglia 21 marca Murrayfield, Edynburg
1971   Szkocja Anglia 15:16 Szkocja 20 marca Twickenham, Londyn
1972   Szkocja Szkocja 23:9 Anglia 18 marca Murrayfield, Edynburg
1973   Anglia Anglia 20:13 Szkocja 17 marca Twickenham, Londyn
1974   Szkocja Szkocja 16:14 Anglia 2 lutego Murrayfield, Edynburg
1975   Anglia Anglia 7:6 Szkocja 15 marca Twickenham, Londyn
1976   Szkocja Szkocja 22:12 Anglia 21 lutego Murrayfield, Edynburg
1977   Anglia Anglia 26:6 Szkocja 15 stycznia Twickenham, Londyn
1978   Anglia Szkocja 0:15 Anglia 4 marca Murrayfield, Edynburg
1979 Anglia 7:7 Szkocja 3 lutego Twickenham, Londyn
1980   Anglia Szkocja 18:30 Anglia 15 marca Murrayfield, Edynburg
1981   Anglia Anglia 23:17 Szkocja 21 lutego Twickenham, Londyn
1982 Szkocja 9:9 Anglia 16 stycznia Murrayfield, Edynburg
1983   Szkocja Anglia 12:22 Szkocja 5 marca Twickenham, Londyn
1984   Szkocja Szkocja 18:6 Anglia 4 lutego Murrayfield, Edynburg
1985   Anglia Anglia 10:7 Szkocja 16 marca Twickenham, Londyn
1986   Szkocja Szkocja 33:6 Anglia 15 lutego Murrayfield, Edynburg
1987   Anglia Anglia 21:12 Szkocja 4 kwietnia Twickenham, Londyn
1988   Anglia Szkocja 6:9 Anglia 5 marca Murrayfield, Edynburg
1989 Anglia 12:12 Szkocja 4 lutego Twickenham, Londyn
1990   Szkocja Szkocja 13:7 Anglia 17 marca Murrayfield, Edynburg
1991   Anglia Anglia 21:12 Szkocja 16 lutego Twickenham, Londyn
1992   Anglia Szkocja 7:25 Anglia 18 stycznia Murrayfield, Edynburg
1993   Anglia Anglia 26:12 Szkocja 6 marca Twickenham, Londyn
1994   Anglia Szkocja 14:15 Anglia 5 lutego Murrayfield, Edynburg
1995   Anglia Anglia 24:12 Szkocja 18 marca Twickenham, Londyn
1996   Anglia Szkocja 9:18 Anglia 2 marca Murrayfield, Edynburg
1997   Anglia Anglia 41:13 Szkocja 1 lutego Twickenham, Londyn
1998   Anglia Szkocja 20:34 Anglia 22 marca Murrayfield, Edynburg
1999   Anglia Anglia 24:21 Szkocja 20 lutego Twickenham, Londyn
2000   Szkocja Szkocja 19:13 Anglia 2 kwietnia Murrayfield, Edynburg
2001   Anglia Anglia 43:3 Szkocja 3 marca Twickenham, Londyn
2002   Anglia Szkocja 3:29 Anglia 2 lutego Murrayfield, Edynburg
2003   Anglia Anglia 40:9 Szkocja 22 marca Twickenham, Londyn
2004   Anglia Szkocja 13:35 Anglia 21 lutego Murrayfield, Edynburg
2005   Anglia Anglia 43:22 Szkocja 19 marca Twickenham, Londyn
2006   Szkocja Szkocja 18:12 Anglia 25 lutego Murrayfield, Edynburg
2007   Anglia Anglia 42:20 Szkocja 3 lutego Twickenham, Londyn
2008   Szkocja Szkocja 15:9 Anglia 8 marca Murrayfield, Edynburg
2009   Anglia Anglia 26:12 Szkocja 21 marca Twickenham, Londyn
2010 Szkocja 15:15 Anglia 13 marca Murrayfield, Edynburg
2011   Anglia Anglia 22:16 Szkocja 13 marca Twickenham, Londyn
2012   Anglia Szkocja 6:13 Anglia 4 lutego Murrayfield, Edynburg
2013   Anglia Anglia 38:18 Szkocja 2 lutego Twickenham, Londyn
2014   Anglia Szkocja 0:20 Anglia 8 lutego Murrayfield, Edynburg
2015   Anglia Anglia 25:13 Szkocja 14 marca Twickenham, Londyn
2016   Anglia Szkocja 9:15 Anglia 6 lutego Murrayfield, Edynburg
2017   Anglia Anglia 31:21 Szkocja 11 marca Twickenham, Londyn
2018   Szkocja Szkocja 25:13 Anglia 24 lutego Murrayfield, Edynburg
2019 Anglia 38:38 Szkocja 16 marca Twickenham, Londyn
2020   Anglia Szkocja 6:13 Anglia 8 lutego Murrayfield, Edynburg
2021   Szkocja Anglia 6:11 Szkocja 6 lutego Twickenham, Londyn


Przypisy

edytuj
  1. a b c Huw Baines: The Scrum.com trophy guide - Part One. scrum.com, 2008-10-29. [dostęp 2010-03-24]. (ang.).
  2. a b c d The Origin of the Calcutta Cup. rfu.com. [dostęp 2010-03-25]. (ang.).
  3. a b Calcutta Cup & RBS Six Nations Championship. rugbynetwork.net. [dostęp 2010-03-26]. (ang.).
  4. Dean Richards. scrum.com. [dostęp 2010-03-26]. (ang.).