Trzcinnik lancetowaty

Trzcinnik lancetowaty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	trzcinnik
Gatunek	trzcinnik lancetowaty
	Nazwa systematyczna
	Calamagrostis canescens (Weber) Roth; Tent. Fl. Germ. 2(1): 93 1789
Synonimy
	Arundo calamagrostis (L.); Arundo canescens Weber; Calamagrostis calamagrostis (L.) Karst.; Calamagrostis lanceolata Roth;
	Arundo calamagrostis (L.); Arundo canescens Weber; Calamagrostis calamagrostis (L.) Karst.; Calamagrostis lanceolata Roth;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Trzcinnik lancetowaty (Calamagrostis canescens (Weber) Roth) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Takson w Polsce rodzimy.

Rozmieszczenie geograficzne

Zasięg gatunku obejmuje niemal całą Europę (z wyjątkiem południowych i północnych krańców), Azję Mniejszą i rejon Kaukazu oraz północną Azję^[4]. W Polsce gatunek rodzimy, pospolity na niżu, na obszarach górskich rzadszy^[5].

Morfologia

Fragment kwiatostanu

Rozgałęziające się źdźbło

Nasada blaszki z języczkiem

Pokrój: Żywozielona trawa luźnokępkowa, naga, nieowłosiona. Tworzy trwałe darnie, zakorzenia się głęboko i wytwarza podziemne rozłogi.
Łodygi: Źdźbła, dorastające z kwiatostanem do wysokości 1,2 m, sztywne, wzniesione, w kolankach rozgałęzione, górą zwisające o delikatnych, niekiedy falisto powyginanych gałązkach z równomiernie rozmieszczonymi kłoskami. W części środkowej i górnej źdźbło rozgałęzia się.
Liście: Płaskie, jasnozielone lub zielone o długości od 15 do 40 cm, bez ostróg, wąskie o szerokości od 3 do 6 mm, gęsto żeberkowane, sztywne, na brzegach obustronnie szorstkie, krótko owłosione, spodem błyszczące, niekiedy rynienkowato zwinięte. Języczek od 2 do 4 mm długi, nieraz poprzerywany.
Kwiaty: Zebrane w luźne, wiotkie wiechy o długości do 30 cm, górą zwisająca, wąska. Kłoski jednokwiatowe, wąskie, lancetowate, zwykle ciemnofioletowe, rzadziej żółtawe. Plewki skórzaste, dolna plewka krótsza lub niemal równa długością plew, 3-5-nerwowa, u jej podstawy wyrastają długie jedwabiste włoski, służące do rozsiewania z wiatrem ziarniaków, środkowy nerw plewki dolnej przechodzi zwykle w ość. Ość tylko nieznacznie dłuższa od kłoska. Pylniki koloru ciemnofioletowego wytwarzają dużą ilość pyłku.
Owoce: Ziarniaki.

Biologia i ekologia

Rozwój: Bylina, autotrof, hemikryptofit — pączki zimujące znajdują się na poziomie ziemi. Kwitnie w czerwcu. Kwiaty są wiatropylne. Owocuje w lipcu. Roślina mrozoodporna.

Siedlisko: Rośnie w zagłębieniach o utrudnionym odpływie, na mokrych glebach torfowych i torfowo-mineralnych; na podmokłych łąkach, torfowiskach, w lasach z olszą czarną i zaroślach szerokolistnych wierzb z udziałem olszy, na glebach obojętnych, mokrych, umiarkowanie ubogich. Preferuje stanowiska umiarkowanie zacienione do lekko zacienionych, umiarkowanie ciepłe warunki klimatyczne. W ostatnim dziesięcioleciu obserwuje się przynajmniej lokalnie spadek liczby stanowisk oraz wyraźny ubytek liczebności osobników na stanowiskach^[6]. Jest gatunkiem ekspansywnym, bardzo żywotnym i rozrasta się bardzo szybko na glebach mokrych, tworząc jednogatunkowe rozległe połacie, wypiera inne naturalne zbiorowiska roślinne. Za sprawą silnie rosnących rozłogów zagłusza inne gatunki. W leśnictwie traktowany jako uciążliwy chwast w uprawach leśnych. Gatunek neutralny wobec kontynentalizmu.
Fitosocjologia: W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny (Ch.) dla zbiorowisk olsów i zarośli łozowych z klasy (Cl.) Alnetea glutinosae^[7].

Zastosowanie

Ze względu na głęboki system korzeniowy oraz liczne rozłogi podziemne, nadaje się do tworzenia roślinnych zabezpieczeń przed erozją wodną.
Kwiatostany używane są w zdobnictwie i do suchych bukietów.
Roślina ozdobna w ogrodach naturalistycznych, stosowana w miejscach zacienionych i wilgotnych. Może być także sadzona nad zbiornikami wodnymi.

Zmienność

Tworzy mieszańce z trzcinnikiem owłosionym, trzcinnikiem prostym i trzcinnikiem leśnym^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-27] (ang.).
↑ Calamagrostis canescens. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-02-22]. (ang.).
↑ ^a ^b Taxon: Calamagrostis canescens. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-02-22]. (ang.).
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.), MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 103, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Bieszczadzki serwis informacyjny: Ścieżka Rozsypaniec - Krzemień "pierwiosnka długokwiatowa". [dostęp 2011-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-24)].
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Bibliografia

Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-27] (ang.).

[3] Calamagrostis canescens. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-02-22]. (ang.).

[grin-4] Taxon: Calamagrostis canescens. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-02-22]. (ang.).

[5] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.), MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 103, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[6] Bieszczadzki serwis informacyjny: Ścieżka Rozsypaniec - Krzemień "pierwiosnka długokwiatowa". [dostęp 2011-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-24)].

[7] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[8] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]