Cakile edentula
Cakile edentula – gatunek rośliny jednorocznej, rzadko bylina, z rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Występuje na wybrzeżach północnoamerykańskich, jako gatunek zawleczony także w Japonii oraz w Australii. Rośnie w wąskim pasie wybrzeża w zróżnicowanych strefach klimatycznych – od warunków arktycznych po obszar południową Kalifornię, także na piaszczystych plażach Wielkich Jezior Półocnoamerykańskich[4].
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
Cakile edentula | ||
Nazwa systematyczna | |||
Cakile edentula (Bigelow) Hook. Fl. Bor.-Amer. 1: 59 1830[3] | |||
Synonimy | |||
|
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Naga, silnie rozgałęziona roślina, zwykle zwarta[4].
- Łodyga
- Wzniesiona lub pokładająca się, silnie rozgałęziona, osiągająca do 80 cm wysokości[4].
- Liście
- Skrętoległe o blaszce liściowej podłużnie owalnej lub łopatkowatej, na brzegu ząbkowanej lub nieco zatokowo wrębnej, lecz nigdy nie pierzasto podzielonej[4].
- Kwiaty
- Zebrane są w gęste grona na końcach rozgałęzień pędu osiągające do 20 cm długości. Kwiaty i owoce wyrastają na szypułkach o długości 2–8 mm. Cztery działki kielicha osiągają 3,5–5 mm, płatki korony mają 5–10 mm długości. Płatki mają kolor od białego do jasnoliliowego[4].
- Owoce
- Mięsista, 4- lub 8-groniasta i dwuczęściowa łuszczyna cylindryczna o długości od 12 do 29 mm i szerokości 3–9 mm[4].
- Gatunki podobne
- Spokrewniony i podobny gatunek europejski – rukwiel nadmorska różni się obecnością dwóch rożków w dolnej części owocu i zaokrągloną górną częścią owocu, liście są często silnie podzielone[5].
Systematyka
edytujRodzaj rukwiel najbliżej spokrewniony jest z rodzajem Erucaria. Zważywszy na rozmieszczenie gatunków rukwieli, rodzaj wyewoluował najprawdopodobniej już po zamknięciu Morza Tetydy w pliocenie. Rukwiel mogła należeć do jednych z pierwszych kolonizatorów brzegów morskich podczas ustępowania zlodowaceń[5].
Zmienność
edytujW obrębie gatunku Cakile edentula wyodrębnia się dwa podgatunki różniących się budową owoców:
- ssp. edentula – podgatunek nominatywny występuje na wybrzeżu pacyficznym i atlantyckim Ameryki Północnej (na południu po Karolinę Północną) oraz na Azorach][6]. Ma owoc w górnej części czworoboczny[4].
- ssp. harperi (Small) Rodman – występuje na wybrzeżu atlantyckim w południowo-wschodniej części USA – od Karoliny Północnej po Florydę. Podgatunek ten ma owoc w górnej części ośmiogroniasty[4].
Nad Wielkimi Jeziorami Północnoamerykańskimi występuje odmiana lacustris Fernald, Rhodora. 24: 23. 1922 o owocach w górnej części czworobocznych[4].
Takson o cechach pośrednich między C. edentula i europejskim C. maritima występujący na Islandii oraz w arktycznej części Europy opisany został zarówno jako C. edentula ssp. islandica (Gand.) A. & D. Löve, jak i C. maritima ssp. islandica (Gand.) Hyl. ex Elven[5]. Występuje na wybrzeżach Islandii, Wysp Owczych, północnej Norwegii i północno-zachodniej Rosji, po brzegi Morza Białego[6]. Rośliny o cechach nawiązujących do tego taksonu (niemal całobrzegie liście, brak bocznych rożków na owocu) znajdowano także w północnej części Wysp Brytyjskich[7].
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-08-19] (ang.).
- ↑ a b Cakile edentula. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2012-08-19].
- ↑ a b c d e f g h i Cakile edentula. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2012-08-19]. (ang.).
- ↑ a b c A. J. Davy, R. Scott, C. V. Cordazzo. Biological flora of the British Isles: Cakile maritima Scop.. „Journal of Ecology”. 94, 3, s. 695–711, 2006. DOI: 10.1111/j.1365-2745.2006.01131.x. (ang.).
- ↑ a b Marviol. [w:] Den Virtuella Floran [on-line]. Naturhistoriska riksmuseet. [dostęp 2012-08-18].
- ↑ A.R. Clapham, T.G. Tutin, E.F. Warburg: Flora of the British Isles. Cambridge at the University Press, 1962, s. 137.
- EoL: 583119
- EUNIS: 163703
- Flora of North America: 250094632
- GBIF: 3048882
- identyfikator iNaturalist: 52162
- IPNI: 279797-1
- ITIS: 22755
- NCBI: 349956
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2690380
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:279797-1
- Tela Botanica: 11752
- identyfikator Tropicos: 4100710
- USDA PLANTS: CAED
- CoL: PBKY