Caenorhinus mannerheimii
Caenorhinus mannerheimii – gatunek chrząszcza z rodziny tutkarzowatych. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję od Półwyspu Iberyjskiego po Rosyjski Daleki Wschód i Wyspy Japońskie.
| Caenorhinus mannerheimii | |||
| (Hummel, 1823) | |||
_Syn.-_Deporaus_mannerheimii_(Hummel,_1823)_(7690114982).png)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Podplemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Caenorhinus s. str. | ||
| Gatunek |
Caenorhinus (Caenorhinus) mannerheimii | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia
edytujGatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1823 roku przez Arvida Davida Hummela na łamach „Essais Entomologiques” pod nazwą Rhynchites mannerheimi. Epitet gatunkowy nadano na cześć Carla Gustafa Mannerheima[1].
Morfologia
edytuj
Chrząszcz o stosunkowo smukłym ciele długości od 2,8 do 3,8 mm, z wierzchu ubarwionym ciemnoniebiesko lub ciemnozielono, porośniętym krótkim owłosieniem. Ryjek jest niemal tak długi jak głowa, dość gruby, zaopatrzony w podłużny rowek między nasadami czułków. U samca ryjek jest wyraźnie krótszy od przedplecza, zakrzywiony, słabo spłaszczony i na wierzchołku rozszerzony. U samicy ryjek jest dłuższy od przedplecza, prosty, wyraźnie spłaszczony i rozszerzony na wierzchołku. Czułki u obu płci mają walcowate buławki. Głowa ma mocno i równomiernie wysklepione oczy oraz wyraźne przewężenie za skroniami. Przedplecze jest małe, tak szerokie jak długie i tak szerokie jak głowa mierzona razem z oczami, drobno punktowane. Boki przedplecza są słabo zaokrąglone. Dobrze widoczną tarczkę rzeźbią grube punkty. Pokrywy są 1,6 raza szersze niż przedplecze oraz 1,8–1,9 raza dłuższe niż w barkach szerokie, ku tyłowi rozszerzone. Rzędy pokryw mają duże punkty, a tak szerokie jak one, niemal płaskie międzyrzędy mają punkty bardzo drobne i nieregularnie rozmieszczone. U obu płci odnóża tylnej pary mają niezgrubiałe uda[2].
Ekologia i występowanie
edytujOwad ten zasiedla wilgotne łąki, torfowiska wysokie i podobne stanowiska wilgotne. Zarówno larwy, jak i postacie dorosłe są foliofagami drzew liściastych. Żerują przede wszystkim na brzozach, ale stwierdzano je także na leszczynie pospolitej i wierzbie iwie[3][2]. Owady dorosłe są aktywne od maja do września[3], ze szczytem pojawu w lipcu. Samica nacina liście, zwija je w tutki i do nich składa jaja. Larwy przechodzą w nich rozwój, przypuszczalnie początkowo jako stadium minujące, żerujące na miękiszu. Uschnięta tutka opada na glebę, w której to następuje przepoczwarczenie larwy[2].
Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch[4], Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Polski[3], Czech, Słowacji, Węgier, Macedonii Północnej oraz europejskiej części Rosji[4]. W Azji rozprzestrzeniony jest od Syberii po Rosyjski Daleki Wschód, Koreę i Japonię. W Polsce jest owadem rzadko spotykanym, znanym głównie z południa kraju, Pobrzeża Koszalińskiego i Puszczy Białowieskiej[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Arvid David Hummel. Observations sur les Insectes de 1823. „Essais Entomologiques”. 3, s. 15-47, 1823.
- ↑ a b c Zdzisław Cmoluch: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 96-97 Rhinomaceridae, Attelabidae. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1979.
- ↑ a b c d B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 18. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. Warszawa: 1992.
- ↑ a b Deporaus (Caenorhinus) mannerheimii (Hummel, 1823). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-02-09].