Wikipedia

Cédric Villani

francuski matematyk i polityk

Cédric Villani (ur. 5 października 1973 w Brive-la-Gaillarde) – francuski matematyk i nauczyciel akademicki, laureat Medalu Fieldsa, dyrektor Institut Henri-Poincaré (2009–2017), a także polityk.

Cédric Villani
ilustracja
Państwo działania

Francja

Data i miejsce urodzenia

5 października 1973
Brive-la-Gaillarde

Profesor
Alma Mater

École normale supérieure, Université Paris-IX Dauphine

Życiorys

edytuj

Absolwent matematyki w paryskiej École normale supérieure[1]. W 1998 doktoryzował się na Université Paris-Dauphine pod kierunkiem Pierre’a-Louisa Lionsa[2]. W latach 2000–2010 był profesorem w École normale supérieure w Lyonie. W 2010 został profesorem na Université Claude-Bernard-Lyon-I. W 2007 uzyskał członkostwo w Institut Universitaire de France, a w 2009 objął stanowisko dyrektora instytutu naukowego Institut Henri-Poincaré[3].

W 2010 otrzymał Medal Fieldsa za „dowód zbieżności do stanu stacjonarnego rozwiązań równania Boltzmanna, w tym dowód hipotezy Cercignaniego, [oraz za] wyjaśnienie relaksacji do stanu równowagi rozwiązań równania Własowa (tłumienie Landaua)”[4][5]. W 2006 wygłosił wykład sekcyjny na Międzynarodowym Kongresie Matematyków, a w 2010 – jako laureat Medalu Fieldsa – wykład plenarny[6].

W pracy naukowej specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu analizy matematycznej, zajmuje się teorią transportu optymalnego, matematycznymi problemami fizyki, zwłaszcza w kinetyczno-molekularnej teorii gazów i równaniu Boltzmanna[3]. Do 2012 wypromował sześciu doktorów, wśród których znaleźli się Alessio Figalli i Clément Mouhot[7].

W 2017 zaangażował się w działalność ruchu En Marche! Emmanuela Macrona, został kandydatem tego środowiska politycznego w wyborach parlamentarnych[8], uzyskując mandat deputowanego do Zgromadzenia Narodowego XV kadencji[9]. W trakcie kadencji opuścił ugrupowanie prezydenckie, związał się później z partią Pokolenie Ekologii[10].

Życie prywatne

edytuj

Cédric Villani jest żonaty, ma dwóch synów. Zyskał rozpoznawalność również swoim stylem – codziennym zakładaniem trzyczęściowego garnituru z kamizelką, noszeniem fularu oraz broszki w kształcie pająka i trzymaniem w kieszeni dinozaura maskotki[11][12].

Nagrody

edytuj

Publikacje

edytuj
  • Topics in optimal transportation, seria Graduate Studies in Mathematics, Vol. 58, American Mathematical Society, Providence 2003.
  • Optimal transport, old and new, seria Grundlehren der mathematischen Wissenschaften, Vol. 338, Springer Verlag, Berlin-Heidelberg 2009.
  • Théorème vivant, Grasset et Fasquelle, Paryż 2012, ISBN 978-2-246-79882-8 (wydanie polskie pt. Narodziny twierdzenia, czyli matematyka na gorąco, Atut, Wrocław 2018, ISBN 978-83-7977-283-4).
  • La maison des mathématiques (współautorzy: Jean-Philippe Uzan, Vincent Moncorgé), Le Cherche midi, Paryż 2014, ISBN 978-2-7491-3353-9.
  • Les rêveurs lunaires: quatre génies qui ont changé l'histoire (scenariusz komiksu, rysunki: Edmond Baudoin), Éditions Gallimard, Paryż 2015, ISBN 978-2-07-066593-8| (wydanie polskie pt. Księżycowi marzyciele, timof i cisi wspólnicy, Warszawa 2017)[17][18].
  • Le Nouveau Paris. Rallumons la Ville Lumière, Flammarion, Paryż 2020, ISBN 978-2-08-151447-8.
  • De mémoire vive. Une histoire de l’aventure numérique (współautor: Philippe Dewost), Éditions Première Partie, 2022, ISBN 978-2-36526-252-1.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Fields Medal Cédric Villani. icm2010.in. [dostęp 2017-06-12]. (ang.).
  2. ↑ Cédric Villani. nodak.edu. [dostęp 2017-06-12]. (ang.).
  3. ↑ a b Cédric Villani. univ-lyon1.fr. [dostęp 2017-06-12]. (ang.).
  4. ↑ Streszczenie wykładu prof. Andrzeja Palczewskiego. Polskie Towarzystwo Matematyczne, 8 marca 2012. [dostęp 2017-11-27].
  5. ↑ Cédric Villani winner of Fields Medal 2010. Springer International Publishing AG. [dostęp 2017-11-27]. (ang.).
  6. ↑ ICM Plenary and Invited Speakers. mathunion.org. [dostęp 2022-10-07]. (ang.).
  7. ↑ Cédric Villani. Mathematics Genealogy Project. [dostęp 2022-09-19]. (ang.).
  8. ↑ France’s Macron announces gender equal list of political outsiders. bbc.com, 11 maja 2017. [dostęp 2017-06-12]. (ang.).
  9. ↑ Elections législatives 2017: Résultats 2d tour. interieur.gouv.fr. [dostęp 2017-06-18]. (fr.).
  10. ↑ Julien Duffé: Le député Cédric Villani devient le «premier sympathisant d’honneur» de Génération Ecologie. leparisien.fr, 28 stycznia 2021. [dostęp 2022-05-08]. (fr.).
  11. ↑ Irena Cieślińska: Cédric Villani. Matematyczny geniusz w trzyrzędowym garniturze z kamizelką. wyborcza.pl, 16 czerwca 2015. [dostęp 2017-06-12].
  12. ↑ Guy Kelly: Fields Medal winner Cédric Villani: 'the human brain is not designed for maths'. telegraph.co.uk, 6 marca 2015. [dostęp 2017-06-12]. (ang.).
  13. ↑ History of prizes awarded at European Congresses of Mathematics. euro-math-soc.eu. [dostęp 2017-06-12]. (ang.).
  14. ↑ Présentation du Prix Fermat 2017. univ-toulouse.fr, 1 lutego 2017. [dostęp 2017-06-12]. (fr.).
  15. ↑ The Henri Poincaré Prize. iamp.org. [dostęp 2023-06-23]. (ang.).
  16. ↑ Hervé Morin: Maths: l'école française distinguée. lemonde.fr, 20 sierpnia 2010. [dostęp 2017-06-12]. (fr.).
  17. ↑ Księżycowi marzyciele. Timof i cisi wspólnicy, 2017. [dostęp 2017-11-27].
  18. ↑ Cédric Villani. Biblioteka Narodowa Francji. [dostęp 2018-02-18]. (fr.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Cédric_Villani&oldid=74587609”