C&U BM 28/35, LHB BM 28/37
BM 28/35, BM 28/37 – dwie serie 50 wagonów tramwajowych doczepnych z wejściem umieszczonym pośrodku nadwozia, wyprodukowanych w latach 1928–1930 dla przedsiębiorstwa Berliner Straßenbahn-Betriebs-GmbH. Wagony tego typu wycofano z ruchu w 1967 r. (BM 28/35) i 1968 r. (BM 28/37).
 Doczepa z 1928 r. w składzie z wagonem z 1927 r. | |
| Dane ogólne | |
| Kraj produkcji | |
|---|---|
| Producent |
C&U (BM 28/35) |
| Miejsce produkcji | |
| Lata produkcji |
1928–1930 |
| Dane techniczne | |
| Liczba członów |
1 |
| Długość |
11 200 mm |
| Szerokość |
2200 mm |
| Wysokość |
3120 mm |
| Rozstaw wózków |
1435 mm |
| Rozstaw osi w wózkach |
3500 mm |
| Średnica kół |
650 mm |
| Wnętrze | |
| Liczba miejsc siedzących |
34 |
| Liczba miejsc ogółem |
70 |
| Wysokość podłogi |
drzwi: 400 mm |
Historia
edytujW połowie lat 20. XX wieku zarząd berlińskiej sieci tramwajowej podjął decyzję o zamówieniu większej serii wagonów doczepnych ze środkowym wejściem. Wyrażano nadzieję, że wejście umieszczone w środkowej części nadwozia oraz miejsce dla konduktora umieszczone w tejże części pozwoli na lepszą obserwację wnętrza wagonów. Po zakończeniu dostaw 50 czteroosiowych doczep (BDM 26), w 1928 r. zamówiono kolejnych 50 doczep w zakładach Linke-Hofmann-Busch (20 egzemplarzy) i Christoph & Unmack (30 egzemplarzy). Z powodu niewielkiej jak na ówczesne czasy wysokości podłogi w wejściu, wynoszącej 400 milimetrów, oraz kształtu fartucha wagony otrzymały przezwisko „U-Boot”[1]. Doczepy wytworzone w zakładach LHB charakteryzowały się klapami wentylacyjnymi umieszczonymi nad oknami. W latach 1935–1937 zmodyfikowano konstrukcję osi w wózkach wagonów. Zgodnie z nomenklaturą wprowadzoną przez BVG w 1934 r. wagony otrzymały po przebudowie oznaczenia BM 28/35 względnie BM 28/37[2].
W czasie II wojny światowej wagony wykorzystywano do przewozu towarów[3]. Z powodu uszkodzeń firma BVG zmuszona była wycofać z eksploatacji osiem egzemplarzy. Przy podziale przedsiębiorstwa BVG, które nastąpiło 1 sierpnia 1949 r., dziewięć wagonów pozostało własnością oddziału wschodniego BVG (niem. BVG-Ost), a pozostałe 33 wagony przydzielono oddziałowi zachodniemu BVG (niem. BVG-West). Doczepy kursujące w Berlinie Zachodnim eksploatowane były do 1966 r.[4] Doczepy pozostałe w Berlinie Wschodnim włączone zostały w 1968 r. do programu modernizacyjnego Reko (niem. Reko-Programm) i stały się źródłem części dla doczep typu BE 59/4[5][6].
Przypisy
edytuj- ↑ Reinhard Schulz. Straßenbahn in bewegten Zeiten. Berlin und seine Straßenbahnen zwischen 1920 und 1945 (Teil 2). „Verkehrsgeschichtliche Blätter”. 5, s. 133–143, 2005.
- ↑ Karl-Heinz Gewandt. Ohne Achsen – aber bequem einsteigen. „Straßenbahn Magazin”, s. 45–47, 2013-08.
- ↑ Reinhard Schulz. Straßenbahn in bewegten Zeiten. Berlin und seine Straßenbahnen zwischen 1920 und 1945 (Teil 3). „Verkehrsgeschichtliche Blätter”. 6, s. 174–183, 2005.
- ↑ Marcel Götze: Nachkriegsgeschichte 1960–1969. [w:] Berlin-Straba.de [on-line]. [dostęp 2016-10-15].
- ↑ Marcel Götze: BM 28/35 (851–880). [w:] berlin-straba.de [on-line]. [dostęp 2019-03-11].
- ↑ Marcel Götze: BM 28/37 (881–900). [w:] berlin-straba.de [on-line]. [dostęp 2019-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-06)].