Bursztynowa filiżanka z Hove

Bursztynowa filiżanka z Hove – wykonany z bursztynu artefakt z epoki brązu znaleziony w południowej Anglii.

Filiżanka z Hove, Muzeum w Brighton
Bursztynowa filiżanka z Hove, rysunek z 1857 r.

Filiżanka była częścią wyposażenia grobu z epoki brązu (około 1500 r. p.n.e.[1]) odkrytego w 1856 r. w Hove w hrabstwie East Sussex[2]. Grób położony na głębokości ok. 2,7 m, został odkopany przypadkowo, przez robotników prowadzących prace ziemne. W resztkach drewnianej trumny znajdowały się szczątki kości, kamienny toporek, sztylet z brązu i filiżanka z bursztynu[3].

Jest to wyrzeźbione z jednej bryły bursztynu naczynie z uszkiem[2]. Oryginalny opis podaje jej następujące wymiary: średnica zewnętrzna 89 mm, wewnętrzna – 85 mm, wewnętrzna na wysokości pasa zdobień – 76 mm; wysokość 63,5 mm; głębokość 61 mm; szerokość krawędzi 3 mm[3]; podobne wymiary podaje katalog British Museum – wysokość filiżanki 65 mm, średnica czaszy 87,5-89,5 mm, grubość jej ścianek przy obrzeżeniu 3 mm, w środkowej części ścianki 7 mm; uszko ma głębokość 35 mm[4]. Inne źródła mówią o wysokości równej 12,7 cm[2]. Pojemność naczynia wynosi ok. 321 cm³[3]. Zewnętrzna powierzchnia jest częściowo ozdobiona ornamentem[2] w postaci pasa o szerokości 7,6 mm z sześcioma cienkimi występami; pas zdobień położony jest 12,7 mm poniżej krawędzi naczynia. Uszko, z otworem umożliwiającym uchwyt jednym palcem, jest zdobione przy krawędzi podobnymi pasami jak czasza[3].

Masa filiżanki wynosi 100 g, a masę bryły bursztynu, z której ją wykonano, szacuje się na minimum 400 g[5]. Filiżanka zachowana jest w całości (choć klejona) z minimalnymi ubytkami[4]. Uległa uszkodzeniu na skutek uderzenia łopatą podczas odkrycia i pękła podczas podnoszenia; uderzenie wyszczerbiło krawędź, która już raz była wyszczerbiona w dawnych czasach[3]. Filiżanka jest gładko wypolerowana, ale jej niedokładnie okrągły kształt i równy brzeg sugeruje, że została wyrzeźbiona ręcznie[3].

Jako miejsce wykonania wskazuje się tereny obecnych Niemiec[2]. Przechowywana w Brighton Museum & Art Gallery[2]. Uważana jest za jeden z najważniejszych brytyjskich artefaktów z epoki brązu[1][6].

Przypisy

edytuj
  1. a b Hove Amber Cup. brighton-hove-rpml.org.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-27)]., Brighton Royal Pavilion and Museums, brighton-hove-rpml.org.uk.
  2. a b c d e f Paterson V., 2014: Bursztyn z Wysp Brytyjskich. W: Kosmowska–Ceranowicz B., Gierłowski W., Sontag E. (red.): XXI Seminarium „Bursztyn. Gemmologia – Muzealnictwo – Archeologia”. Gdańsk 22 marca 2014 r., strona 5. Wydawca: Muzeum Ziemi PAN i Międzynarodowe Targi Gdańskie SA. Gdańsk – Warszawa.
  3. a b c d e f Barclay Phillips. On a Tumulus at Hove, containing an Amber Cup, &c.. „Sussex Archaeological Society. History and Antiquities of the County”. IX, s. 119-125, 1857. Sussex Archaeological Society. (ang.). 
  4. a b Katalog British Museum
  5. Kosmowska-Ceranowicz B. Bryły bursztynu. RynekJubilerski.pl [1]
  6. Kosmowska-Ceranowicz B., Konart T. 1989: Tajemnice bursztynu. Wyd. Sport i Turystyka, strona 20. Warszawa.

Linki zewnętrzne

edytuj