Bulwar nad Rawą

bulwary nad rzeką Rawą w Katowicach, woj. śląskie

Bulwar nad Rawą, Bulwar Rawybulwar nadrzeczny w Katowicach nad rzeką Rawą prowadzący od Śródmieścia do Zawodzia, mający charakter uporządkowany od ulicy Bankowej (kampus Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach) wzdłuż kampusu Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach do przepustu pod ulicą Bagienną (DK79). Jako uporządkowany teren rekreacyjny istniał w XIX i XX w.[1][2]; po degradacji ponownie rewitalizowany począwszy od 2008 roku[3];

Bulwar nad Rawą w Katowicach
Ilustracja
Bulwar nad Rawą w Katowicach na wysokości Uniwersytetu Śląskiego
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Bulwar nad Rawą w Katowicach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Bulwar nad Rawą w Katowicach”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bulwar nad Rawą w Katowicach”
Ziemia50°15′34,9″N 19°01′44,9″E/50,259694 19,029139

Bulwary Rawy za sprawą Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach stały się jednym z miejsc Śląskiego Festiwalu Nauki[4][5], w ramach którego wykonywana została także rewitalizacja artystyczna[6][7].

Historia rewitalizacji

edytuj
 
Bulwary Rawy na wysokości os. W. Roździeńskiego w Zawodziu

Przebudowa i rewitalizacja Bulwarów Rawy była realizowana przez wiele lat z przerwami. Po okresie PRL pierwsza rewitalizacja Bulwaru miała miejsce w latach 90. XX w. Brak utrzymania oraz zanieczyszczenie samej rzeki Rawy przyczynił się do ponownej degradacji[8]. Ponowna rewitalizacja Bulwaru na najbardziej znanym odcinku w Bogucicach miała miejsce na przełomie 2008 i 2009 roku[3]. Od 2010 roku przystąpiono do kolejnego etapu: wycinano krzaki i drzewa, odmulano koryto rzeki i remontowano kładki, powstały chodniki, drogi rowerowe i nowe ławki[9]. W 2011 został opublikowany projekt rewitalizacji Bulwaru na odcinku śródmiejskim od ul. Moniuszki do Rynku; Projekt ten został zarzucony przez miasto bez widocznych efektów końcowych[10]. W 2013 pojawiła się koncepcja odkrycia Rawy przy Rynku i wytyczenia bulwarów na tym odcinku w pełnym znaczeniu, a także połączenie odnowioną trasą Zawodzia do centrum. Miały zostać odświeżone ściany przylegających budynków, a w miejscu wyburzonej kamienicy miał pojawić się drogi rowerowe i trakty spacerowe, według zapowiedzi rzecznika UM Katowice Jakuba Jarząbka[11]. W 2012 przebudowano brzeg Rawy na odcinku od ulicy J. Dudy-Gracza w kierunku Zawodzia[12]. Dwa lata później, gdy zakończyła się budowa biblioteki akademickiej CINiBA, przystąpiono do budowy bulwarów na kolejnym odcinku między ulicą Dudy-Gracza a Bankową[13]. Wówczas przebudowano 350 metrowy odcinek nabrzeża rzeki za 3,1 mln zł. Koryto rzeki wzdłuż Bulwaru zabetonowano, chodniki wyłożono kostką betonową[14]. W 2014 ówczesny prezydent Katowic Piotr Uszok wstrzymał rewitalizację na odcinku od ul. Bankowej do al. W. Korfantego[15].

W 2015 opublikowano projekt rewitalizacji Bulwaru od ul. Bankowej do al. W. Korfantego, czyli do Rynku w Katowicach[14]. W 2017 rozpoczęto sprzątanie bulwarów[16]. Wiosną 2018 rozpoczęło się kompleksowe oczyszczanie koryta rzeki[17]. W 2021 zakończony oczyszczanie i uporządkowywanie koryta rzeki[18]. Zostały też odnowione ławki i mała architektura[19]. W ramach Budżetu Obywatelskiego miasta Katowice w projekcie „Rawa – to nasza sprawa! Remont części bulwarów Rawy około ulic Bohaterów Monte Cassino i Saint Etienne” L3/03/VIII w 2022 ogłoszono przetarg na remont bulwaru od ul. Bohaterów Monte Cassino na wschód wzdłuż ul. Saint Etienne[20]. W lutym 2022 za sprawą Jagody Woźny w ramach Śląskiego Festiwalu Nauki część Bulwary Rawy została zaadaptowana artystycznie[21][22][7]. We wrześniu 2022 na kampusie Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach odbywał się proces prototypowania urbanistycznego, czego efektem ma być zmiana przestrzeni wokół Rawy[23]. Projekt został nominowany do nagrody Komisji Europejskiej Mobility Action[24]. W 2022 rozpoczęła się budowa budynków nad rzeką w dzielnicy Załęże pomiędzy ulicami Żelazną i Grundmana, która ma obejmować również rewitalizację okolicy samej rzeki[25].

Projekty architektoniczne

edytuj
 
Jeden z projektów rewitalizacji Bulwaru

Bulwar Rawy w Katowicach jest przedmiotem dość licznych projektów rewitalizacji. W 2013 powstał projekt w ramach pracy dyplomowej[26]. W 2015 oficjalny projekt rewitalizacji opublikowało miasto Katowice[27]. W 2018 projekt od studia Konior dla kampusu uniwersyteckiego, którego istotną częścią jest rewitalizacja Bulwaru[28]. W 2020 Pracownia architektoniczna AVO Architekci opublikowała pomysł budowy rekreacyjnej i wypoczynkowej strefy nad Rawą. Projekt stworzony został dla okolic kampusu Uniwersytetu Śląskiego[29][30] i uzyskał poparcie Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach[31].

Transport rowerowy

edytuj
 
Droga rowerowa przez Bulwar Rawy w rejonie kampusu Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach

Przez Bulwar Rawy przebiega część trasy rowerowej nr 1 od ul. Bankowej do ul. Murckowskiej (DK86)[32]. Na tym odcinku jest poprowadzona droga rowerowa[33]; W większości jest to droga bezkolizyjna prowadząca wzdłuż koryta rzeki przebiegając pod mostami nad rzeką. Od ul. Murckowskiej (DK86) do ul. Bohaterów Monte Cassino jest to chodnik z dopuszczonym ruchem rowerowym. Droga posiada na tym odcinku wybudowane specjalnie zjazdy dla rowerów dla ul. Murckowskiej oraz dla ul. Bohaterów Monte Cassino[33][34][35].

W 2022 została zapowiadana przez miasto Katowice budowa połączenia rowerowego do Sosnowca wykorzystującego Bulwar Rawy[36]. Metropolia GZM będąca odpowiedzialna za prace koncepcyjne i finansowanie przewiduje wykorzystanie Bulwaru jako elementu velostrady GZM nr 1 zapewniającej połączenie Katowic i Sosnowca przez Zawodzie, Burowiec i Borki[37].

Przypisy

edytuj
  1. Spacer wśród drzew nadrzecznym bulwarem. 150 lat temu. W Katowicach. Mieszczanie łakną zieleni [online], Ślązag.pl [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  2. Spacer wśród drzew nadrzecznym bulwarem. 150 lat temu. W Katowicach. Dawni urbaniści wiedzieli, że mieszczanie łakną zieleni [online], Ślązag.pl [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  3. a b Gwiazdy na mapie Katowic; Urszula Węgrzyk; „Wspólne Sprawy”; 2009; republikacja KSM Katowice 2013-12-13.
  4. Składniki festiwalu: Bulwary Rawy | 5. Śląski Festiwal Nauki KATOWICE [online], admin.slaskifestiwalnauki.pl [dostęp 2023-03-15].
  5. 5. Śląski Festiwal Nauki KATOWICE od 9 do 15 października nad katowicką Rawą! [online], awf.katowice.pl [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  6. Szymon Bijak, Bulwary Rawy w Katowicach wypiękniały. Zrobiło się bardziej kolorowo dzięki projektowi Jagody Woźnej [online], Dziennik Zachodni, 6 lutego 2022 [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  7. a b Bulwary Rawy nie do poznania! Jagoda Woźny pomalowała ławki, płytki chodnikowe i murki [online], wKatowicach.eu [dostęp 2023-03-16] (pol.).
  8. Grażyna, Zawodzianie – z inicjatywy mieszkańców: Rzeka Rawa w Zawodziu – czyli czy można dokonać czegoś niemożliwego? [online], Zawodzianie - z inicjatywy mieszkańców, 27 października 2016 [dostęp 2023-03-16].
  9. Sposób na rzekę [online], www.tygodnikpowszechny.pl, 26 października 2012 [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  10. Bulwary Rawy Katowice [online], www.urbanity.pl [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  11. W Katowicach powstają bulwary nad Rawą [online], Fakt24.pl, 22 maja 2013 [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  12. Redakcja, Ciąg dalszy budowy Bulwarów Rawy. W tym roku na odcinku od Dudy Gracza do Bankowej [online], Katowice Nasze Miasto, 19 marca 2012 [dostęp 2023-03-16] (pol.).
  13. Redakcja, Bulwary Rawy w Katowicach są wizualizacje ostatniego fragmentu. Brakuje 30 mln ZDJĘCIA [online], Katowice Nasze Miasto, 2 lipca 2015 [dostęp 2023-03-16] (pol.).
  14. a b Redakcja, Katowice: tak mają wyglądać Bulwary Rawy za 30 mln zł WIZUALIZACJE, ZDJĘCIA [online], Dziennik Zachodni, 3 lipca 2015 [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  15. Prezydent Uszok wstrzymuje przebudowę [online], Fakt24.pl, 12 czerwca 2014 [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  16. Redakcja, Sprzątają Rawę przy katowickim rynku. Co się zmieni? ZDJĘCIA [online], Katowice Nasze Miasto, 20 marca 2017 [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  17. a (red.), Oczyszczanie koryta Rawy zakończone [online], Sozosfera - ochrona środowiska, 28 kwietnia 2021 [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  18. Katowice uporządkowały część koryta rzeki Rawy [online], www.portalsamorzadowy.pl [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  19. Michał Sikora, Katowice. Czystsza Rawa. Z jej koryta wyciągnięto... lodówkę [online], wiadomosci.wp.pl, 25 kwietnia 2021 [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  20. Rawa – to nasza sprawa! Remont części bulwarów Rawy około ulic Bohaterów Monte Cassino i Saint Etienne [online], BUDŻET OBYWATELSKI Katowice [dostęp 2023-03-15] (ang.).
  21. Bulwary Rawy zyskały kolory. Są nie do poznania! [online], wKatowicach.eu [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  22. Karina Trojok, Katowice: betonowe cokoły nad Rawą pokryły obrazy, ale widać zniszczenia. Tak wygląda przy miasteczku uniwersyteckim. Może czas na poprawki? [online], Dziennik Zachodni, 20 września 2022 [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  23. W Katowicach pojawiły się drzewa na paletach. Rewitalizacja terenu wokół Rawy [online], www.eska.pl [dostęp 2023-03-15].
  24. Projekt zmian nad Rawą doceniony w Europie. Jest nominowany do nagrody Mobility Action [online], wKatowicach.eu [dostęp 2023-03-16] (pol.).
  25. W Katowicach powstanie duży projekt mixed-use połączony z rewitalizacją Rawy [online], www.propertydesign.pl [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  26. Grzegorz Layer – architekt [online], Grzegorz Layer – architekt [dostęp 2023-03-15] (ang.).
  27. Redakcja, Wiemy, jak zmienią się Bulwary Rawy w Katowicach. Zobacz wizualizacje [online], Nasze Miasto, 3 lipca 2015 [dostęp 2023-03-16] (pol.).
  28. Masterplan dla kampusu w Katowicach [online], architektura.muratorplus.pl [dostęp 2023-03-16] (pol.).
  29. Bulwar Rawy ma powstać w Katowicach. Tak wygląda projekt strefy wypoczynku nad Rawą [ZDJĘCIA] [online], www.se.pl [dostęp 2023-03-15].
  30. Bulwar nad Rawą w Katowicach – Sztuka Krajobrazu [online], sztuka-krajobrazu.pl [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  31. Bulwary Rawy mają scalić kampus UŚ [online], Śląskie Trendy [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  32. Trasa nr 1 [online], wRower.pl - Rowery od A do Z [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  33. a b Infrastruktura rowerowa Katowic – Moje Mapy Google [online], Google My Maps [dostęp 2023-03-15].
  34. OpenStreetMap [online], OpenStreetMap [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  35. Powstaje nowy zjazd na Bulwary Rawy – Katowice24 [online], katowice24.info [dostęp 2023-03-16].
  36. Nowe trasy dla rowerzystów w Katowicach. W systemie już ponad tysiąc rowerów [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-03-15] (pol.).
  37. Tomasz Breguła, Velostradą z Katowic do Mysłowic i Sosnowca. Porozumienie już jest, ruszyły też prace projektowe. Zapowiada się wielka inwestycja rowerowa [online], Katowice Nasze Miasto, 4 kwietnia 2022 [dostęp 2023-03-15] (pol.).