Bulwar Kurlandzki w Krakowie
Bulwar Kurlandzki – zabytkowa budowla hydrotechniczna o funkcji przeciwpowodziowej w Krakowie, biegnąca wzdłuż Wisły, pierwotnie przewidywana również do funkcji pomocniczych nabrzeży portowych. Składa się głównie z murów oporowych (górnego, wysokiego, oraz dolnego, ujmującego koryto rzeki i tworzącego nabrzeże przeładunkowe). W linii górnych murów znajdują się murowane schody dla pieszych oraz brukowane pochylnie do komunikacji kołowej; bocznice kolejowe na poziomie dolnym nie zachowały się. Bulwar Kurlandzki wraz z innymi bulwarami w mieście oraz wałami w granicach Krakowa tworzyły skuteczne zabezpieczenia przed powodzią, co wykazały doświadczenia wielkich powodzi, między innymi w 1970, 1997 i 2010 roku.
nr rej. A-1260/M z 13 czerwca 2011[1] | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie Krakowa | |
50°03′07,48″N 19°56′00,38″E/50,052078 19,933439 |
Opis
edytujBulwar Kurlandzki rozciąga się nad zakolem Wisły między mostami Józefa Piłsudskiego a mostem kolejowym na linii średnicowej w Zabłociu, na terenie Kazimierza w dzielnicy I[2]. Na terenie bulwaru znajdują się pozostałości nieistniejącego już Mostu Podgórskiego, łączącego Kazimierz z wówczas osobnym miastem – Podgórze[3].
Bulwar Kurlandzki stanowi obiekt techniki urbanistycznej na trasie Krakowskiego Szlaku Techniki utworzonego 6 kwietnia 2006. Prowadzi nim także rekreacyjna Wiślana Trasa Rowerowa – część europejskiego szlaku rowerowego EuroVelo 4[4].
Bulwar wraz z przyległymi fragmentami wałów Wisły, wtórnie uzyskały funkcję i status obszarów parkowych, stanowiąc obecnie popularne miejsce rekreacyjno-wypoczynkowe dla mieszkańców i turystów. Prowadzą nim alejki spacerowe i drogi rowerowe[5].
Bulwar ten, poprzecinany licznymi alejkami spacerowymi, stanowi głównie obszar trawiasty, łagodnie schodzący ku Wiśle[5].
Historia
edytujBulwar Kurlandzki powstał na początku XX wieku[6]. Do 1936 roku na terenie bulwaru znajdował się Most Podgórski, łączący go z bulwarem Podolskim (Miastem Podgórze). Po zburzeniu mostu, na terenie Bulwaru Kurlandzkiego pozostawiono po nim przyczółki[7]. W latach 2009–2010 w miejscu dawnego mostu wybudowano Kładkę Ojca Bernatka[8]. W 2010 roku w okolicach bulwaru odsłonięto rzeźbę „Puryfikacja”[9].
13 czerwca 2011 roku wraz z innymi bulwarami wiślanymi, bulwar Kurlandzki został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych[10].
-
Zachowany przyczółek mostu przed budową kładki ojca Bernatka (2008)
-
Bulwar w okolicach Mostu kolejowego na linii średnicowej
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2024-04-19] .
- ↑ Praca zbiorowa: Kraków plan miasta. Kraków: 2023. ISBN 978-83-8190-859-7.
- ↑ Most Podgórski [online], Muzeum Inżynierii i Techniki w Krakowie, 17 stycznia 2022 [dostęp 2024-04-19] (pol.).
- ↑ Velo Małopolska w budowie. 400 km tras w 2017 roku [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2024-04-19] (pol.).
- ↑ a b Bulwary Wiślane [online], karnet.krakowculture.pl [dostęp 2024-04-19] (ang.).
- ↑ Bulwar Kurlandzki. zabytek.pl. [dostęp 2024-04-19]. (pol.).
- ↑ 30 grudnia 1850 r. Otwarcie mostu Podgórskiego w Krakowie [online], historia.interia.pl [dostęp 2024-04-19] (pol.).
- ↑ Kładka Ojca Bernatka. krakow.travel. [dostęp 2024-04-19]. (pol.).
- ↑ Świnia na Wiśle w Krakowie budzi liczne pytania. Skąd się w ogóle wzięła?. [w:] Onet.pl [on-line]. wiadomosci.onet.pl, 4 kwietnia 2023. [dostęp 2024-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-05)]. (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2024-04-19] .