Bukaresztańska Dziewiątka
Bukaresztańska Dziewiątka, Bukareszteńska Dziewiątka (w skrócie B9[1] lub B-9[2], rum. Formatul București[3]) – zrzeszenie dziewięciu państw Europy Środkowo-Wschodniej: Bułgarii, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Słowacji i Węgier; którego celem jest pogłębianie współpracy militarnej między krajami wschodniej flanki NATO, a także omawianie kluczowych zagadnień polityki bezpieczeństwa[4].
| |
| Członkowie | |
|---|---|
| Utworzenie |
4 listopada 2015 |
Historia
edytujBukaresztańska Dziewiątka wyszła z inicjatywy prezydentów Polski i Rumunii: Bronisława Komorowskiego oraz Klausa Iohannisa[3]. Za początki Bukaresztańskiej Dziewiątki uważa się spotkanie przywódców dziewięciu państw w Warszawie 22 lipca 2014, zwołane w celu omówienia m.in. konfliktu na Ukrainie oraz nadchodzącego szczytu NATO w Newport[5][6][7]. Oficjalna inauguracja grupy miała jednak miejsce dopiero rok później, 4 listopada 2015, podczas miniszczytu państw wschodniej flanki NATO w Bukareszcie (stąd nazwa grupy). Pod koniec szczytu, zorganizowanego z inicjatywy prezydentów Andrzeja Dudy i Klausa Iohannisa, obecni na nim przywódcy podpisali deklarację regulującą zasady współpracy militarnej[8][9][10][11].
Cele
edytujGłównymi celami Bukaresztańskiej Dziewiątki są[12]:
- wzmocnienie wschodniej flanki NATO, w szczególności przed działaniami Rosji,
- zapewnienie stabilności i bezpieczeństwa krajów Europy Środkowo-Wschodniej,
- rozwój współpracy militarnej państw,
- wzmocnienie siły głosu państw w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego.
Spotkania i szczyty
edytuj
W ramach Bukaresztańskiej Dziewiątki organizowane są spotkania i szczyty z udziałem przedstawicieli pochodzących z państw członkowskich (prezydentów, ministrów spraw zagranicznych, ministrów obrony, członków parlamentów, doradców ds. bezpieczeństwa narodowego lub przewodniczących komisji obrony parlamentów grupy). Mają one formę dyplomacji wielostronnej, w ich trakcie odbywają się sesje plenarne, kończą się wspólną deklaracją, podsumowującą ustalenia szczytu[13]. 10 maja 2021 w jednym ze szczytów udział wziął zaproszony prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden[14][15], natomiast 22 lutego 2023 oprócz niego także sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg[16].
| Lp. | Data | Miejsce | Źr. |
|---|---|---|---|
| 1. | 4 listopada 2015 | Bukareszt,  Rumunia
|
[17] |
| 2. | 8 czerwca 2018 | Warszawa,  Polska
|
[18] |
| 3. | 28 lutego 2019 | Koszyce,  Słowacja
|
[19] |
| 4. | 10 maja 2021 | Bukareszt, Rumunia
|
[20] |
| 5. | 25 lutego 2022 | Warszawa, Polska
|
[21] |
| 6. | 10 czerwca 2022 | Bukareszt, Rumunia
|
[22] |
| 7. | 22 lutego 2023 | Warszawa, Polska
|
[23] |
| 8. | 6 czerwca 2023 | Bratysława, Słowacja
|
[24] |
| 9. | 11 czerwca 2024 | Ryga,  Łotwa
|
[25] |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Barbara Bodalska, Szczyt B9 w Koszycach: Zagrożeniem bezpieczeństwa imperialne ambicji Rosji [online], www.euractiv.pl, 1 marca 2019 [dostęp 2021-05-16] (pol.).
- ↑ NATO podstawą stabilności, a USA dla bezpieczeństwa Europy „nieodzowne”. Deklaracja po szczycie B-9 [online], TVN24 [dostęp 2021-05-16] (pol.).
- ↑ a b Ce este Summitul Formatului București (B9), găzduit luni de Klaus Iohannis [online], Stirileprotv.ro [dostęp 2021-05-16].
- ↑ W Wilnie odbędzie się spotkanie Bukaresztańskiej Dziewiątki [online], l24.lt [dostęp 2021-05-10] (pol.).
- ↑ Pawłowski 2020 ↓, s. 15.
- ↑ Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, Prezydenci chcą wzmocnić wschodnią flankę NATO [online], Biuro Bezpieczeństwa Narodowego [dostęp 2021-05-10] (pol.).
- ↑ Spotkanie Bukaresztańskiej Dziewiątki [online], polska-zbrojna.pl [dostęp 2021-05-10].
- ↑ Tekst deklaracji (po angielsku).
- ↑ Wschodnia flanka NATO jednoczy siły [online], Deutsche Welle (www.dw.com), 2015 [dostęp 2021-05-10] (pol.).
- ↑ Prezydent po spotkaniu w Bukareszcie: pokazaliśmy jedność i decyzyjność [online], Polska Agencja Prasowa SA [dostęp 2021-05-10] (pol.).
- ↑ Pawłowski 2020 ↓, s. 15–17.
- ↑ Pawłowski 2020 ↓, s. 17–19.
- ↑ Pawłowski 2020 ↓, s. 22–24.
- ↑ Biden to join meeting of NATO’s eastern members by video [online], AP NEWS [dostęp 2021-05-10].
- ↑ Joe Biden weźmie udział w szczycie B-9 na zaproszenie prezydentów Polski i Rumunii [online], www.tvp.info, 10 maja 2021 [dostęp 2021-05-10] (pol.).
- ↑ Plan dwudniowej wizyty Joe Bidena w Polsce [online], www.rmf24.pl [dostęp 2023-02-21] (pol.).
- ↑ Wschodnia flanka NATO jednoczy siły [online], Deutsche Welle (www.dw.com), 2015 [dostęp 2021-05-10] (pol.).
- ↑ Bukaresztańska dziewiątka w Warszawie. „Dobrze wykorzystamy tę okazję” [online], TVN24 [dostęp 2021-05-16] (pol.).
- ↑ Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej / Aktualności / Wizyty zagraniczne / Szczyt Bukaresztańskiej Dziewiątki w Koszycach [PL/ENG] [online], www.prezydent.pl [dostęp 2021-05-16].
- ↑ Joe Biden weźmie udział w szczycie B-9 na zaproszenie prezydentów Polski i Rumunii [online], www.tvp.info, 10 maja 2021 [dostęp 2021-05-10] (pol.).
- ↑ Kumoch: W piątek w Warszawie szczyt Bukareszteńskiej Dziewiątki dotyczący sytuacji na Ukrainie [online], forsal.pl, 22 lutego 2022 [dostęp 2022-02-23] (pol.).
- ↑ Rumunia: Rozpoczął się szczyt Bukaresztańskiej Dziewiątki [online], wnp.pl [dostęp 2022-06-10] (pol.).
- ↑ Plan dwudniowej wizyty Joe Bidena w Polsce [online], www.rmf24.pl [dostęp 2023-02-21] (pol.).
- ↑ Radio Szczecin, Bukaresztańska Dziewiątka przedstawiła postulaty na szczyt NATO [online], Bukaresztańska Dziewiątka przedstawiła postulaty na szczyt NATO, 7 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-23] (pol.).
- ↑ 'Bucharest 9' summit taking place in Rīga [online], eng.lsm.lv [dostęp 2024-09-04] (ang.).
Bibliografia
edytuj- Konrad Pawłowski: Bukareszteńska Dziewiątka: współpraca państw wschodniej flanki NATO. Lublin: Instytut Europy Środkowej, 2020. ISBN 978-83-66413-20-7. (pol.).