Brzezie (powiat gostyński)
Brzezie – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Gostyń.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
1127[2] |
| Strefa numeracyjna |
65 |
| Kod pocztowy |
63-800[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PGS |
| SIMC |
0369662 |
Położenie na mapie gminy Gostyń  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gostyńskiego  | |
 51°52′27″N 16°59′33″E/51,874167 16,992500[1]
| |
Nazwa
edytujMiejscowość ma metrykę średniowieczną i jest notowana od XIII wieku: w 1278 jako Breze, 1301 Brzeze, 1305 Brzeszye, 1309 Bresze, 1337 Brzeze oraz Brezewo, 1403 Brzeziny, 1421 Brzesse, 1428 Brzesze, 1462 Brzesye, 1471 Brzeszye, 1485 Brzezye, 1580 Brzezie, 1880 Brzezie[4][5].
Nazwa miejscowości pochodzi ze staropolszczyzny i oznacza brzezinę czyli mały las brzozowy. Pierwszy zachowany zapis nazwy Brzezie na określenie brzozowego lasu pochodzi z mieszanego polsko-łacińskiego tekstu z 1417 - Pratum (...) situm retro flumen Wyrzbicza in multicorticineto al. in brzesze. W Polsce istnieje wiele miejscowości noszących nazwę Brzezie[4][6].
Historia
edytuj
Miejscowość jako miasto pod zlatynizowaną nazwą civitatem Breze wymieniona jest w łacińskim dokumencie wydanym w Zbąszyniu w 1278 roku sygnowanym przez księcia polskiego Przemysła II[7]. W dokumencie tym Przemysł zezwala komesowi Mikołajowi, synowi Przedpełka wojewody poznańskiego, który pełnił funkcję sędziego na jego dworze, lokować na prawie niemieckim miasta Gostyń i Brzezie oraz inne dziedziny, a także zbudować miasto oraz obwarowania na terenie wsi[5].
Kolejny zachowany dokument datowany na 1330 lub 1337 mówi, że wymieniony wcześniej komes Mikołaj Przedpełkowic, wojewoda poznański nadał swojemu poddanemu Henrykowi oraz Bartoszowi z Krobi sołectwo w Brzeziu składające się z 6 łanów. Przydzielił również wsi 8 łanów wolnizny na rolach już uprawianych oraz 16 łanów wolnizny na rolach dotąd nie uprawianych. Według dokumentu sołtys został zwolniony z czynszu ale w zamian zobowiązano go do robocizny oraz pełnienia służby dla miasta Gostyń. Miał również prawo zbudować wiatrak oraz hodować 300 owiec[5].
W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kröben (krobskim) w rejencji poznańskiej[8]. Brzezie należało do okręgu gostyńskiego tego powiatu i stanowiło odrębny majątek, którego właścicielem była wówczas (1846) Kamelaria[8]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 212 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 23 dymy (domostwa)[8].
W latach 1954–1958 wieś należała i była siedzibą władz gromady Brzezie, po jej zniesieniu w gromadzie Gostyń. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa leszczyńskiego.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 10925
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 97 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Rymut 1996 ↓, s. 378-379.
- ↑ a b c Chmielewski 1982 ↓.
- ↑ Urbańczyk 1953 ↓, s. 170.
- ↑ "Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski", tom I, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1877, str. 415.
- ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 232.
Bibliografia
edytuj- Kazimierz Rymut: Nazwy miast Polski, t. I A-B, hasło "Brzezie". Kraków: Polska Akademia Nauk, Instytut Języka polskiego, 1996, s. 378-379. ISBN 83-85579-34-6.
- Stanisław Urbańczyk: Słownik staropolski tom I (A — Ć), hasło "Brzezie". Wrocław-Warszawa-Kraków: Pracownia, Polska Akademia Umiejętności, 1953, s. 170.
- Stefan Chmielewski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, t. 1, hasło "Brzezie". Wrocław: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1982. ISBN 83-04-00938-2.