Brzeszczotkowate

Brzeszczotkowate
	Notopteridae
	Bleeker, 1851
	Okres istnienia: cenoman–dziś PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	; Przedstawiciel rodziny – Notopterus notopterus
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Nadrząd	kostnojęzykopodobne
Rząd	kostnojęzykokształtne
Rodzina	brzeszczotkowate
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Brzeszczotkowate^[2], brzeszczotowate^[3], nożowce^[2], śledziówki^[2] (Notopteridae) – rodzina ryb z rzędu kostnojęzykokształtnych. Większość gatunków jest poławiana jako ryby konsumpcyjne, niektóre są hodowane w akwariach. W zapisie kopalnym znane są co najmniej z późnej kredy (cenoman^[4]).

Występowanie

Zasiedlają głównie wody słodkie, niekiedy spotykane są również w wodach słonawych tropikalnej strefy Afryki i Azji Południowo-Wschodniej.

Charakterystyka

Ryby z tej rodziny mają bocznie spłaszczone ciało, zwężające się ku tyłowi. Płetwa ogonowa zakończona szpiczasto połączona jest z mocną i rozbudowaną płetwą odbytową. W formie szczątkowej występują płetwy brzuszne, u niektórych gatunków zanikły całkowicie. Pysk uzbrojony jest w zęby. Wszystkie gatunki, z wyjątkiem brzeszczotka czarnego, mają płetwę grzbietową.

Osiągają 80–100 cm długości. Najbardziej aktywne są w porze nocnej, w dzień ukrywają się wśród roślin, korzeni w dennej strefie. Gatunki są uzależnione od powietrza atmosferycznego i w tym celu muszą co jakiś czas podpływać do powierzchni, by nabrać powietrza za pomocą dodatkowego narządu oddechowego utworzonego z pęcherza pławnego, który obok skrzeli pełni dodatkową funkcję w procesie oddychania.

Odżywiają się larwami owadów, skorupiakami, robakami oraz mniejszymi rybami.

Rozród w wodzie o twardości 6–14°n, pH do 7 i temperaturze do 26°C. Przebiega w strefie toni wodnej wśród korzeni, głazów i roślin, niekiedy w przygotowanych dołkach w podłożu. Opiekę nad złożoną ikrą przejmują oboje rodzice do czasu, gdy narybek zaczyna pływać w pełni samodzielnie.

Klasyfikacja

Rodzaje zaliczane do tej rodziny^[5]:

Chitala — Notopterus — Papyrocranus — Xenomystus

Rodzajem typowym rodziny jest Notopterus.

Przypisy

↑ Notopteridae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
↑ Nazewnictwo ryb egzotycznych. „Akwarium”. 9-10 (1-2/70), 1970. (pol.).
↑ Richard van der Laan: Freshwater Fish List, 8th Edition. Almere: 2012. ISBN 978-3-936616-42-2.
↑ RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Richard van derR. Laan Richard van derR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 7 czerwca 2012 [dostęp 2012-07-21] (ang.).

Bibliografia

Piotr Komasara, Rodzina brzeszczotkowatych (Notopteridae), AKWARIUM, nr 4-5/85
Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.

Linki zewnętrzne

Opis rodziny w FishBase

[itis-1] Notopteridae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[mszR-2] Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.

[A9-10-3] Nazewnictwo ryb egzotycznych. „Akwarium”. 9-10 (1-2/70), 1970. (pol.).

[Laan-4] Richard van der Laan: Freshwater Fish List, 8th Edition. Almere: 2012. ISBN 978-3-936616-42-2.

[Eschmeyer-5] RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Richard van derR. Laan Richard van derR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 7 czerwca 2012 [dostęp 2012-07-21] (ang.).

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]