Brzegi (powiat tatrzański)
Brzegi – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim, w gminie Bukowina Tatrzańska, granicząca ze Słowacją.
| wieś | |
 Polana-Głodówka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2012) |
769 |
| Strefa numeracyjna |
18 |
| Kod pocztowy |
34-532[2] |
| Tablice rejestracyjne |
KTT |
| SIMC |
0418366 |
Położenie na mapie gminy Bukowina Tatrzańska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego  | |
 49°19′28″N 20°07′34″E/49,324444 20,126111[1]
| |
| Strona internetowa | |
Według danych z 31 grudnia 2012 r. sołectwo Brzegi miało 769 stałych mieszkańców[3].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
Położenie
edytujZnajduje się w otulinie Tatrzańskiego Parku Narodowego, na wschodnich i zachodnich stokach Brzegowskiego Działu – grzbietu odbiegającego w północnym kierunku od Tatr, ale należącego do Pogórza Bukowińskiego. Nad miejscowością wznosi się najwyższy szczyt tego pogórza – Cyrhla nad Białką (1155 m). Miejscowość położona jest w dolinach potoków spływających z tego grzbietu do Białki: Ryniasowego Potoku, Zawiersiańskiego Potoku, Brzegowskiego Potoku, Kozinieckiego Potoku[4]. Zachodnimi stokami Brzegowskiego Działu biegnie szosa z Bukowiny Tatrzańskiej do Łysej Polany. Znajduje się tutaj bardzo widokowa polana Głodówka, z której roztacza się panorama obejmująca całe Tatry[5]. Ze znajdujących się na wschodnich stokach zabudowań wioski zobaczyć można panoramę obejmującą m.in. Rysy, Gerlach, Murań, Szeroką Jaworzyńską, Mięguszowieckie Szczyty, czy Wołoszyn.
Integralne części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0418395 | Kucówka | część wsi |
| 1052654 | Polana-Głodówka | przysiółek |
| 1052660 | Przygórze | część wsi |
| 0418461 | Rynias | przysiółek |
Opis miejscowości
edytujWieś powstała w 1625 r. na prawie wołoskim, chociaż wzmiankowana jest już pod koniec XVI wieku. 12 sierpnia 1698 r. król August II nadał we wsi Brzegi (...) Wojciechowi i Błażejowi Bigosom polany, zwane Wierzch Poroniec, graniczący z pastwiskami sołtysów Białodunajeckich i Nowobilskich[8]. W latach 1975–1998 należała administracyjnie do województwa nowosądeckiego. Dojazd do Brzegów jest możliwy z dwóch stron: od Bukowiny Tatrzańskiej i od strony Jurgowa.
Kościołem parafialnym wsi jest świątynia pw. Świętego Antoniego Padewskiego z 1950 roku, którą opiekują się werbiści. Na wzgórzu Rynias znajduje się dom rekolekcyjny Scala, którego nazwa pochodzi od miejsca we Włoszech koło Neapolu, w którym założyciel redemptorystów św. Alfons Liguori podjął decyzję o założeniu nowego zgromadzenia zakonnego. Jest tam również kaplica Matki Bożej z Gór, której, jak i ośrodka opiekunem był przez wiele lat o. Jan Mikrut CSsR (w latach 1993–2003 posługujący w Radiu Maryja).
We wsi znajduje się remiza Ochotniczej Straży Pożarnej i Szkoła Podstawowa im. hrabiego Władysława Zamoyskiego, w której w okresie wakacji funkcjonuje schronisko młodzieżowe PTTK.
W okresie zimowym w Brzegach działa pięć wyciągów narciarskich. Na północnych zboczach Głodówki śnieg utrzymuje się przeważnie do końca kwietnia.
W Brzegach odbywa się w ciągu roku kilka imprez o charakterze ludowo-regionalnym (m.in. gminny festyn „U zbiegu trzech kultur – Lindada”). Mieszkańcy silnie kultywują tradycję i folklor góralski. Spora część kobiet brzeżańskich słynie z hafciarstwa ściegowego. We wsi można spotkać jeszcze stylowe drewniane chałupy utrzymane w starym góralskim stylu oraz przydrożne kapliczki.
Wizyta kardynała Karola Wojtyły
edytuj1 listopada 1976 roku krakowski metropolita Karol Wojtyła (późniejszy papież Jan Paweł II) spotkał się na polanie Rynias z ks. Franciszkiem Blachnickim – założycielem Ruchu Światło-Życie i wygłosił tam homilię podczas Mszy Świętej. Spotkanie odbyło się w związku z poświęceniem domu rekolekcyjnego i kaplicy stworzonej przez ks. Blachnickiego. Od tamtego czasu na polanie odbywają się rekolekcje dla młodzieży, dorosłych i wiele innych[9].
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 10830
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 94 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Plan Odnowy Miejscowości Leśnica na lata 2013-2019. Urząd Gminy Bukowina Tatrzańska, 2013. (Uchwała Nr XXXII/239/2013 Rady Gminy Bukowina Tatrzańska z dnia 22 marca 2013 r.)
- ↑ Dookoła Tatr. Mapa 1:100 000. Sygnatura, 2003. ISBN 978-83-87873-44-8.
- ↑ Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Józef Stanisław Retinger: Spór o Morskie Oko : odpowiedź "Pester Lloydowi". Wyd. Odb. z "Czasu", nr 131, 11 czerwca 1893 r. Kraków: Nakładem własnym autora, 1893, s. 13.
- ↑ Jan Paweł II w Brzegach. [dostęp 2010-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-01)].
Linki zewnętrzne
edytuj- Oficjalna strona internetowa wsi. brzegi.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-28)].
- Informacje o Brzegach na stronie Urzędu Gminy Bukowina Tatrzańska