Brytyjskie okręty podwodne typu T
Brytyjskie okręty podwodne typu T (lub Triton) – typ okrętów podwodnych. Zaprojektowany w latach 30. XX wieku, by zastąpić okręty podwodne typu O / Odin, P / Parthian i R / Rainbow. Składał się z 53 jednostek zbudowanych na krótko przed lub w czasie II wojny światowej. Okręty tego typu odegrały dużą rolę w operacjach podwodnych Royal Navy. Cztery jednostki służące w marynarce wojennej Holandii nosiły nazwę typu Zwaardfisch.
.jpg)
| |
| Rodzaj okrętu | |
|---|---|
| Kraj budowy | |
| Zbudowane |
53 |
| Użytkownicy | |
| Uzbrojenie: | |
| 6 dziobowych wewnętrznych wyrzutni torped 4 zewnętrzne dziobowe wyrzutnie torped 6 zapasowych torped 1 działo kal. 102 mm | |
| Załoga |
48 oficerów i marynarzy |
| Wyporność: | |
| • na powierzchni |
1290 długich ton |
| • w zanurzeniu |
1560 długich ton |
| Długość |
84,28 m |
| Szerokość |
7,77 m |
| Napęd: | |
| 2 silniki Diesla: 2 × 2500 KM (1,86 MW) 2 silniki elektryczne: 2 × 1450 KM (1,08 MW) | |
| Prędkość: • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg: | |
| • na powierzchni |
8000 mil morskich przy prędkości 10 węzłów na powierzchni z 131 tonami paliwa[1] |
W dekadzie po wojnie starsze okręty zostały zezłomowane, a pozostałe zostały przerobione do zadań przeciwpodwodnych by zwalczać rosnące zagrożenie ze strony ZSRR. Royal Navy wycofała ostatni okręt tego typu ze służby operacyjnej w 1969, ale zachowała jeden okręt na stałe zacumowany jako jednostkę szkoleniową do 1974. Ostatnia jednostka tego typu służyła pod banderą izraelską do 1977.
Jednostki 1 Grupy
edytujPiętnaście jednostek zostało zamówionych w ramach programu z lat: 1935 („Triton”), 1936 (kolejna czwórka), 1937 (kolejna siódemka) i 1938 (ostatnia trójka). Jedynie sześć jednostek (mniej niż połowa) przetrwało wojnę.
- „Triton” (zatonął na Adriatyku 18 grudnia 1940)
- „Thetis” (zatonął w czasie prób, został podniesiony i przywrócony do służby jako „Thunderbolt”; zatopiony przez włoską korwetę „Cicogna” w Cieśninie Mesyńskiej 14 marca 1942)
- „Tribune”
- „Trident”
- „Triumph” (utracony, prawdopodobnie na włoskich minach, on 14 January 1942)
- „Taku”
- „Tarpon” (prawdopodobnie zatopiony przez niemiecki trałowiec „M-6” 14 kwietnia 1940)
- „Thistle” (storpedowany przez „U-4” 10 kwietnia 1940)
- „Tigris” (prawdopodobnie zatopiony przez niemiecki okręt „UJ-2210” 27 lutego 1943)
- „Triad” (zatopiony przez ogień artyleryjski z włoskiego okrętu podwodnego „Enrico Toti” w Zatoce Tarenckiej 15 października 1940)
- „Truant”
- „Tuna”
- „Talisman” (utracony, prawdopodobnie na włoskich minach, 17 września 1942)
- „Tetrarch”, jedyna jednostka ukończona z wyposażeniem do stawiania min (utracony, prawdopodobnie na włoskich minach, 2 listopada 1941)
- „Torbay”
Jednostki 2 Grupy
edytujSiedem jednostek zostało zamówionych na podstawie 1939 War Emergency Programme. Pierwszy „Thrasher” został zwodowany 5 listopada 1940. Zewnętrzne dziobowe wyrzutnie torpedowe zostały przesunięte siedem stóp w kierunku rufy by polepszyć dzielność morską. Dwie zewnętrzne wyrzutnie torpedowe umieszczone przed kioskiem zostały przesunięte na kiosk i skierowane w kierunku rufy. Łącznie okręty miały osiem dziobowych i trzy rufowe wyrzutnie torped. Wszystkie okręty drugiej grupy zostały wysłane na Morze Śródziemne – jedynie „Thrasher” i „Trusty” wróciły.
- „Tempest” (zatopiony przez włoski torpedowiec typu Spica „Circe” 13 lutego 1942)
- „Thorn” (zatopiony przez włoski torpedowiec typu Orsa „Pegaso” 6 sierpnia 1942)
- „Thrasher”
- „Traveller” (utracony, prawdopodobnie na włoskich minach, 12 grudnia 1942)
- „Trooper” (utracony, prawdopodobnie na niemieckich minach, 14 października 1943)
- „Trusty”
- „Turbulent” (zatopiony przez włoskie torpedowce 12 marca 1943)
Jednostki 3 Grupy
edytuj
Wojenne pochodzenie tych jednostek było widoczne w wyposażeniu (m.in. miały tylko jedną kotwicę). Większość rur wewnętrznych było stalowych, a nie miedzianych. Pierwszą jednostkę zwodowano 10 czerwca 1942. Spawanie stopniowo zastępowało nitowanie. Niektóre okręty ukończono całkowicie spawane, co dało im większą głębokość zanurzenia – 350 stóp (107 m).
W ramach programu 1940 zostało zamówionych dziewięć okrętów:
- „P311” (utracony, prawdopodobnie na włoskich minach, zanim nazwa „Tutankhamen” została formalnie przydzielona)
- „Trespasser”
- „Taurus” (później holenderski „Dolfijn”)
- „Tactician”
- „Truculent” (zatonął w kolizji 12 stycznia 1950)
- „Templar”
- „Tally-Ho”
- „Tantalus”
- „Tantivy”
Siedemnaście okrętów zostało zamówionych w ramach programu 1941:
- „Telemachus”
- „Talent” (P322) (później holenderski „Zwaardvisch”)
- „Terrapin”
- „Thorough”
- „Thule”
- „Tudor”
- „Tireless”
- „Token”
- „Tradewind”
- „Trenchant”
- „Tiptoe”
- „Trump”
- „Taciturn”
- „Tapir” (później holenderski „Zeehond (2)”)
- „Tarn” (później holenderski „Tijgerhaai”)
- „Talent” (P337)
- „Teredo”
Czternaście jednostek zostało zamówionych w programie z 1942, ale tylko pięć zostało ukończonych:
- „Tabard”
- „Totem” (utracony w wypadku w czasie podróży do Izraela jako INS „Dakar”)
- „Truncheon” (później izraelski INS „Dolphin”)
- „Turpin” (później izraelski INS „Lewiatan”)
- „Thermopylae”
Kolejne dziewięć jednostek zostało zamówionych, ale zostały anulowane 29 października 1945, po zakończeniu działań wojennych
Przekazane Holandii
edytuj- „Tijgerhaai” (ex-„Tarn”)
- „Zwaardvisch” (ex-„Talent”)
- „Zeehond (2)” (ex-„Tapir”)
- „Dolfijn” (ex-„Taurus”)
Przypisy
edytuj- ↑ Warship III, T Class Submarines, Lambert, s. 125.
- ↑ Submarine History: Submarine Service: Operations and Support: Royal Navy. [dostęp 2010-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-20)].
Bibliografia
edytuj- Warlow, Ben Colledge, J. J.: Ships of the Royal Navy: the complete record of all fighting ships of the Royal Navy (Rev. ed.). Londyn: Chatham: (2006) [1969]. ISBN 978-1-86176-281-8. OCLC 67375475.
- Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: HarperCollins, 2001. ISBN 978-0-00-710558-8. OCLC 53783010.