Bruno Winawer
Bruno Winawer (ur. 17 marca 1883 w Warszawie, zm. 11 kwietnia 1944 w Opolu Lubelskim) – polski autor pochodzenia żydowskiego, komediopisarz, prozaik, poeta, felietonista, tłumacz, z wykształcenia fizyk. Autor popularnych komedii obyczajowych, często związanych z tematyką naukową, licznych felietonów popularnonaukowych i literackich oraz powieści fantastycznonaukowych.
 Bruno Winawer (1930) | |
| Data i miejsce urodzenia |
17 marca 1883 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
11 kwietnia 1944 |
| Narodowość | |
| Język |
polski |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
Życiorys
edytujPodczas rewolucji 1905 związany z SDKPiL, autor polskiej Marsylianki robotniczej[1]. Studiował fizykę na Uniwersytet Ruprechta i Karola w Heidelbergu. Był asystentem laureata nagrody Nobla Pietera Zeemana na Uniwersytecie Amsterdamskim. Po powrocie do kraju pracował jako nauczyciel matematyki i fizyki w Szkole Wawelberga i Rotwanda. Wykładał fizykę na Wydziale Przyrodniczym (1911) oraz algebrę i geometrię w ramach Kursów Wieczornych dla Techników a także matematykę w ramach Wyższych Kursów Technicznych na Wydziale Technicznym Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie[2]. W latach 1917–1920 pracował naukowo na Politechnice Warszawskiej[3].
Po wybuchu II wojny światowej przebywał najpierw we Lwowie, 17 września 1940 wstąpił do Związku Radzieckich Pisarzy Ukrainy[4]. Po zajęciu Lwowa przez hitlerowskie Niemcy w 1941 trafił do getta warszawskiego. W 1942 przedostał się na aryjską stronę, gdzie ukrywał się pod przybranym nazwiskiem. Aresztowany na skutek denuncjacji, został wywieziony do obozu zagłady w Treblince, skąd udało mu się jednak wydostać[3]. Zmarł w szpitalu w Opolu Lubelskim.
Twórczość
edytuj- Księga Hjoba: komedja nudna w 3 aktach (1921, komedia)
- Roztwór Pytla (1922, komedia)
- R. H. Inżynier (1922, komedia)
- Doktor Przybram (1924, powieść fantastycznonaukowa)
- Jeszcze o Einsteinie: teorja względności z lotu ptaka (1924)
- Boczna antena. Ostatnie biuletyny z frontów wieczystych (1926, zbiór felietonów)
- Dług honorowy (1929, powieść fantastycznonaukowa)
- Literaturę trzeba przewietrzyć (1935, zbiór felietonów)
- Ziemia w malignie (1937, zbiór felietonów)
- Ślepa latarka (1922, powieść)
- Notatnik Szymona van Geldern (1907)
- Niziny
- Losy Europy
- Rokowania pokojowe
- Rycerz z łabędziem
- Tematy i warjacje (1921)
- Trzysta miljonów koni (1930)
- Turnieje maszyn (1930)
- Znajomek z Fiesole (1925, komedia)
- Bohater mechaniczny
Upamiętnienie
edytuj- W latach 80. istniał Konkurs im. Bruno Winawera[5].
Przypisy
edytuj- ↑ Józef Kozłowski: Śpiewy proletariatu polskiego. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1977, s. 103.
- ↑ Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, Podkarpacka BC – wersja elektroniczna
- ↑ a b Andrzej Niewiadomski, Antoni Smuszkiewicz: Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1990, s. 213–215. ISBN 83-210-0892-5.
- ↑ Bohdan Urbankowski, Czerwona msza, czyli uśmiech Stalina, t. 1, Warszawa 1998, s. 123.
- ↑ Zbigniew Dranka. Roman Kanciruk. Jestem marzycielem. „Podkarpacie”. Nr 31 (865), s. 3, 30 lipca 1987.
Bibliografia
edytuj- Literatura polska XX w., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, ISBN 83-01-13029-6.
- Bruno Winawer – Boczna antena – nakładem Bibljoteki Groszowej Warszawa, Moniuszki 11 1928
Linki zewnętrzne
edytuj- Dzieła Bruno Winawera w bibliotece Polona