Wikipedia

Bronisze (województwo mazowieckie)

wieś w województwie mazowieckim
Ta sekcja od 2013-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Uwagi: Zabytki.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Bronisze – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie warszawskim zachodnim, w gminie Ożarów Mazowiecki[5][6].

Bronisze
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

warszawski zachodni

Gmina

Ożarów Mazowiecki

Liczba ludności (2021)

591[2][3]

Strefa numeracyjna

22

Kod pocztowy

05-850[4]

Tablice rejestracyjne

WZ

SIMC

0005753[5]

Położenie na mapie gminy Ożarów Mazowiecki
Mapa konturowa gminy Ożarów Mazowiecki, po prawej znajduje się punkt z opisem „Bronisze”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Bronisze”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bronisze”
Położenie na mapie powiatu warszawskiego zachodniego
Mapa konturowa powiatu warszawskiego zachodniego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Bronisze”
Ziemia52°12′41″N 20°50′22″E/52,211389 20,839444[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie błońskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.

W 2021 miejscowość liczyła 591 mieszkańców[2].

Historia

edytuj
 
Warszawski Rolno-Spożywczy Rynek Hurtowy

W okresie Królestwa Kongresowego w latach 1815–1830 przez Bronisze wytyczony został trakt kaliski, w miejscu starego traktu z Warszawy przez Błonie do Sochaczewa. 17 lipca 1831 w czasie powstania listopadowego miała tu miejsce bitwa pod Broniszami pomiędzy wojskami polskimi i rosyjskimi, oddział dowodzony przez generała Iwana Osipowicza de Witta podczas starcia wciągnął Polaków w zasadzkę, w której ponad 1300 żołnierzy dostało się do niewoli[8]. Wydarzenie to upamiętnia obelisk wzniesiony w południowej części miejscowości. W XIX wieku wieś była ośrodkiem dla okolicznych dóbr w powiecie warszawskim w guberni warszawskiej. W 1841 roku dobra ziemskie Bronisze z Piotrkówkiem nabywa na licytacji Józef hrabia Moszczeński z żoną Nepomuceną[9]. Kolejnym właścicielem majątku Bronisze był profesor SGGW, ekonomista rolny i działacz społeczny Stefan Moszczeński. Z jego domu w wyniku działań wojennych pozostała jedynie piwnica. Dziś w tym miejscu stoi pomnik upamiętniający wybitnego mieszkańca wsi.

W czasie wojny obronnej w 1939 roku także tędy do Warszawy przedzierały się niedobitki polskich oddziałów po bitwie nad Bzurą.

Od 1997 roku działa tu Warszawski Rolno-Spożywczy Rynek Hurtowy „Bronisze” S.A., a od marca 2000 oficjalnie przeniesiono handel z Okęcia na Bronisze. Wykonawcą budowy kompleksu była firma Mostostal-Export S.A. W Broniszach działa także amatorski teatr – grupa teatralna Bronisze, która zdobywa liczne nagrody na festiwalach teatralnych. Obecnie znajdują się tu siedziby wielu firm zajmujących się głównie handlem i usługami, miejscowość znana jest także z produkcji rolno-ogrodniczej.

Związani z Broniszami

edytuj
  • Janusz Byliński (ur. 1952) – prezes zarządu Warszawskiego Rolno-Spożywczego Rynku Hurtowego „Bronisze” S.A.
  • Stefan Moszczeński (1871-1946) – profesor SGGW, ekonomista rolny, właściciel majątku Bronisze

Zabytki

edytuj
 
Kapliczka przydrożna obrządku wschodniego w Broniszach

W Broniszach znajduje się drewniana kapliczka przydrożna obrządku wschodniego (prawosławna lub greckokatolicka). Tego rodzaju obiekty są rzadkością na terenach zamieszkanych przez ludność obrządku rzymskokatolickiego. Być może, kapliczka upamiętnia ważne wydarzenie z życia jakiejś osobistości, wyznającej chrześcijaństwo obrządku wschodniego, np. śmierć, lub przeciwnie, uratowanie życia.

Kapliczką opiekuje się parafia prawosławna na warszawskiej Woli[10].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 10331
  2. ↑ a b Wieś Bronisze w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-24], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 89 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 281, Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
  8. ↑ Sebastian Duda "Karolina Rzewuska-Sobańska: moskiewska kochanica. Wielcy zdrajcy cz. 7" Gazeta Wyborcza 13 czerwca 2016
  9. ↑ Stefan Lewandowski, Dzieje Ziemi Ożarowskiej, Ożarów Mazowiecki 2007, s. 141, ISBN 83-89241-37-4.
  10. ↑ Kapliczka na Broniszach. geocaching.com, 2019-12-18. [dostęp 2021-12-15].

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Bronisze_(województwo_mazowieckie)&oldid=74318977”