Bronisława Czajkowska
Bronisława Czajkowska (ur. 1887, zm. 1968[1]) – polska rolniczka, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata.
| Data urodzenia |
1887 |
|---|---|
| Data śmierci |
1968 |
| Zawód, zajęcie |
rolniczka |
| Miejsce zamieszkania | |
| Narodowość |
polska |
| Wyznanie | |
| Małżeństwo | |
| Dzieci | |
| Krewni i powinowaci | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujBronisława Czajkowska mieszkała przed rozpoczęciem działań II wojny światowej razem z mężem Szymonem Czajkowskim we wsi Zręcin w okolicach Krosna. Miała trójkę dzieci: Waleriana, Jana, Bronisławę i Andrzeja. Prowadziła 4-hektarowe gospodarstwo rolne sąsiadując z żydowską rodziną Lipinerów, która zajmowała się prowadzeniem sklepu i własnym gospodarstwem rolnym. Czajkowska udzielała schronienia sąsiadowi, Ignacemu Lipinerowi, który w 1942 r. poprosił o pomoc. W kolejnych latach do ukrywanych dołączyły zbiegłe z getta w Krośnie żona Ignacego, Chaja razem z ich młodszą córką, Erną. Czajkowska ukrywała też starszą córkę Lipinera, Sonię, która uciekła z transportu z rzeszowskiego getta, a także Józefa Brajtowicza, który prowadził masarnię w Krośnie. W kryjówce schronili się też bracia Bergman oraz szwagier Lipinera. W początkowym okresie schronienie było w komórce obory Czajkowskiej, jednak ze względu na zagrożenie bezpieczeństwa przeniesiono ją do stajni, gdzie na zbudowanych piętrowych łóżkach żyło razem 9 osób. Mimo dwukrotnych przeszukiwań gospodarstwa Czajkowskich, gestapo nie znalazło ukrywanych Żydów. Podczas ostatnich miesięcy przed wyzwoleniem okolic Zręcina przez Armię Czerwoną w pobliżu stajni z kryjówką stacjonowało kilkudziesięciu niemieckich żołnierzy. Czajkowska chroniła Żydów do wyzwolenia dnia 8 września 1945 r.[1][2]
W dniu 4 czerwca 1963 r. Bronisława Czajkowska została odznaczona tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata. Razem z nią odznaczeni zostali jej małżonek Stanisław i syn Andrzej[3]. W 1988 r. tytuł ten został przyznany Walerianowi Czajkowskiemu i Bronisławie Lipińskiej z domu Czajkowskiej[1][3].
- Józef Brajtowicz
- Roman Bergman
- Maks Bergman
- Rubin Bergman
- Haskiel Morgenstern
- Sonia Pomeranc z d. Lipiner
- Erna Salomon z d. Lipiner
- Chaja Lipiner z d. Morgenstern
- Ignacy Lipiner
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Natalia Aleksiun, Historia pomocy – Rodzina Czajkowskich. Polscy Sprawiedliwi [online], sprawiedliwi.org.pl, listopad 2014 [dostęp 2020-10-31].
- ↑ a b The Righteous Among The Nations [online], The Righteous Among The Nations [dostęp 2020-10-31].
- ↑ a b Righteous Among the Nations Honored by Yad Vashem by 1 January 2020. Poland [online], yadvashem.org, 1 stycznia 2020, s. 14 [dostęp 2020-11-01] (ang.).