Bronisław Dembowski
Bronisław Jan Maria Dembowski[1] (ur. 2 października 1927 w Komorowie, zm. 16 listopada 2019 we Włocławku) – polski duchowny rzymskokatolicki, profesor nauk filozoficznych, biskup diecezjalny włocławski w latach 1992–2003, od 2003 biskup senior diecezji włocławskiej.
 Bronisław Dembowski (2010) | ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
2 października 1927 | |
| Data i miejsce śmierci |
16 listopada 2019 | |
| Biskup diecezjalny włocławski | ||
| Okres sprawowania |
1992–2003 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat |
23 sierpnia 1953 | |
| Nominacja biskupia |
25 marca 1992 | |
| Sakra biskupia |
20 kwietnia 1992 | |
| Odznaczenia | ||
  
| ||
| Data konsekracji |
20 kwietnia 1992 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Włocławek | ||||||||
| Miejsce | |||||||||
| Konsekrator | |||||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
.jpg)
Życiorys
edytujMłodość i wykształcenie
edytujUrodził się 2 października 1927 w Komorowie. W czasie II wojny światowej pobierał nauki w ramach tajnych kompletów, najpierw w filii radomskiego gimnazjum im. Jana Kochanowskiego w Białobrzegach, następnie w Warszawie, gdzie w 1944 uzyskał małą maturę. W 1943 złożył przysięgę wojskową w 72 Pułku Piechoty Armii Krajowej Ziemi Radomskiej[1]. Brał udział w powstaniu warszawskim[2]. W latach 1945–1946 uczył się w liceum ogólnokształcącym w Mościcach koło Tarnowa, gdzie zdał maturę[1][3].
W latach 1946–1950 studiował filozofię na Wydziale Filozoficzno-Społecznym Uniwersytetu Warszawskiego, uzyskując magisterium. Od 1949 do 1950 był wychowawcą w domu chłopców w Zakładzie dla Niewidomych w Laskach[1]. W latach 1950–1953 po przyjęciu od razu na trzeci rok odbył studia w Wyższym Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Warszawie[1][4]. Święceń prezbiteratu udzielił mu 23 sierpnia 1953 w archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie kardynał Stefan Wyszyński[1].
Studia kontynuował w latach 1955–1961 na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Tamże w 1957 otrzymał magisterium z filozofii chrześcijańskiej, a w 1961 na podstawie dysertacji Próba ustalenia treści bytowej pojęcia przyczyny celowej w filozofii bytu doktorat z filozofii teoretycznej. W 1969 po przedłożeniu na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie rozprawy Spór o metafizykę. Główne poglądy na metafizykę w Polsce na przełomie XIX i XX wieku uzyskał habilitację. W latach 1969–1970 i 1975–1976 pogłębiał specjalizację na urlopach naukowych w Stanach Zjednoczonych[1]. W 1981 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1990 tytuł profesora zwyczajnego nauk filozoficznych[4].
Prezbiter
edytujW latach 1953–1955 pracował jako wikariusz w parafia Matki Bożej Częstochowskiej w Piastowie. W latach 1956–1992 był rektorem kościoła św. Marcina w Warszawie i kapelanem tamtejszego klasztoru Sióstr Franciszkanek Służebniczek Krzyża[1]. Od 1957 do 1992 pełnił funkcję asystenta kościelnego Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie[5], a od 1958 do 1975 duszpasterza niewidomych w archidiecezji warszawskiej[4]. W 1982 otrzymał godność kapelana honorowego Jego Świątobliwości[1].
W Episkopacie Polski został członkiem Komisji ds. Nauki (od 1975), sekretarzem Komisji ds. Dialogu z Niewierzącymi (od 1980) i członkiem Komisji ds. Apostolstwa Świeckich (od 1984). W 1984 objął funkcję krajowego duszpasterza Ruchu Odnowy w Duchu Świętym, a w 1991 wszedł w skład Międzynarodowej Rady Katolickiej Odnowy Charyzmatycznej. Działał ekumenicznie[1]. W sierpniu 1980 dołączył do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[6]. W latach 1981–1992 był wiceprzewodniczącym Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności[1], a w latach 1981–1984 zasiadał w Prymasowskiej Radzie Społecznej[7]. W 1989 brał udział w obradach Okrągłego Stołu[1].
Działalność naukowo-dydaktyczna
edytujW latach 1962–1982 wykładał w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. W Katedrze Historii Filozofii obejmował kolejno stanowiska: asystenta (1962), adiunkta (1963) i docenta (1970)[4]. Od 1970 do 1992 historię filozofii wykładał również w warszawskim seminarium duchownym[1]. W latach 1982–1992 sprawował urząd dziekana Akademickiego Studium Teologii Katolickiej w Warszawie (od 1988 Papieskiego Wydziału Teologicznego)[4][8].
Od 1965 był sekretarzem redakcji, zaś w latach 1971–1982 zastępcą redaktora półrocznika „Studia Philosophiae Christianae”[1].
Biskup
edytuj25 marca 1992 papież Jan Paweł II mianował go biskupem diecezjalnym diecezji włocławskiej[5]. 20 kwietnia 1992 otrzymał święcenia biskupie i odbył ingres do katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Włocławku. Udzielił mu ich Henryk Muszyński, arcybiskup metropolita gnieźnieński, z towarzyszeniem kardynała Józefa Glempa, arcybiskupa metropolity warszawskiego, i Bohdana Bejzego, biskupa pomocniczego łódzkiego[1]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Caritas et Veritas” (Miłość i Prawda)[9]. W 1993 erygował trzy wikariaty duszpasterskie (włocławski, koniński i sieradzki), w 1994 zreorganizował struktury dekanalne, a ponadto utworzył 16 parafii[8][5]. W 1994 zakończył trwający od 1986 II Synod Diecezji Włocławskiej[1]. W 1993 reaktywował kapitułę sieradzką[8]. Zatwierdził statut kurialnego wydziału duszpasterskiego, a także ustanowił diecezjalną radę duszpasterską oraz radę ruchów i stowarzyszeń katolickich[8][5]. W 1996 zamknął proces informacyjny 108 męczenników II wojny światowej[8]. Ustanowił sanktuarium Urodzin i Chrztu św. Faustyny i erygował Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące im. ks. Jana Długosza we Włocławku[5]. W 1999 podejmował w Licheniu papieża Jana Pawła II[10]. 25 marca 2003 Jan Paweł II przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa diecezjalnego diecezji włocławskiej[11][12].
W strukturach Episkopatu Polski został współprzewodniczącym Komisji Mieszanej ds. Dialogu Teologicznego między Kościołem Rzymskokatolickim i Kościołem Starokatolickim Mariawitów oraz przewodniczącym Komitetu ds. Dialogu z Niewierzącymi (w ramach Rady ds. Dialogu Religijnego)[4][8]. Pozostał na stanowisku krajowego duszpasterza Ruchu Odnowy w Duchu Świętym, a następnie objął funkcję delegata ds. Odnowy w Duchu Świętym. Został asystentem kościelnym Rady Ruchów Katolickich w Polsce, wszedł w skład Rady Naukowej, Rady ds. Ekumenizmu i Rady ds. Apostolstwa Świeckich[8]. Ponadto w latach 1991–2001 należał do Międzynarodowej Rady Katolickiej Odnowy Charyzmatycznej[13].
W 2000 konsekrował biskupa pomocniczego włocławskiego Stanisława Gębickiego. Był współkonsekratorem podczas sakr biskupa pomocniczego kaliskiego Teofila Wilskiego (1995), biskupa pomocniczego warszawskiego Tadeusza Pikusa (1999) i biskupa diecezjalnego włocławskiego Wiesława Meringa (2003)[14].
Zmarł 16 listopada 2019 w szpitalu we Włocławku, dokąd został przewieziony po wystąpieniu rozległego udaru[13]. Po jego śmierci, w dniach 22–23 listopada 2019, wprowadzono we Włocławku żałobę[15]. 23 listopada 2019 został pochowany w krypcie biskupów włocławskich katedry włocławskiej[16].
Odznaczenia
edytujPostanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 24 października 2006 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[17].
W 1996 został odznaczony Krzyżem Armii Krajowej i Krzyżem Partyzanckim[4]. Otrzymał również komandorię Missio Reconciliationis[18].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 29–31. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ Muzeum Powstania Warszawskiego otwarte. ekai.pl (arch.), 2004-07-31. [dostęp 2018-05-05].
- ↑ Znani absolwenci. iv-lo.tarnow.pl (arch.). [dostęp 2021-12-01].
- ↑ a b c d e f g G. Polak: Kto jest kim w Kościele. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1999, s. 61–62. ISBN 83-911554-0-4.
- ↑ a b c d e Bp Dembowski – 15-lecie sakry i 80. rocznica urodzin (biogram). ekai.pl (arch.), 2007-09-01. [dostęp 2018-05-05].
- ↑ Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
- ↑ 35. rocznica powołania Prymasowskiej Rady Społecznej. ekai.pl, 2016-12-12. [dostęp 2019-02-21].
- ↑ a b c d e f g Nota biograficzna Bronisława Dembowskiego na stronie parafii katedralnej we Włocławku. katedrawloclawek.pl. [dostęp 2014-04-13].
- ↑ Bronisław Dembowski na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl. [dostęp 2016-10-21].
- ↑ Bp Dembowski wita Ojca Świętego w Licheniu. ekai.pl (arch.), 1999-06-07. [dostęp 2018-05-05].
- ↑ Rinuncia del Vescovo di Włocławek (Polonia) e nomina del successore. press.vatican.va, 2003-03-25. [dostęp 2014-04-13]. (wł.).
- ↑ Ks. Wiesław Mering biskupem włocławskim – komunikat Nuncjusza Apostolskiego (dokumentacja). ekai.pl (arch.), 2003-03-25. [dostęp 2018-05-05].
- ↑ a b Zmarł biskup senior Bronisław Dembowski. diecezja.wloclawek.pl, 2019-11-16. [dostęp 2019-11-16].
- ↑ Bronisław Dembowski. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2014-04-13]. (ang.).
- ↑ Zarządzenie nr 465/2019 Prezydenta Miasta Włocławek. bip.um.wlocl.pl, 2019-11-19. [dostęp 2020-07-30].
- ↑ Zmarły biskup Dembowski spoczął we włocławskiej katedrze. archwwa.pl, 2019-11-23. [dostęp 2019-11-26].
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 9, poz. 97 [dostęp 2014-04-13]
- ↑ Dyplom i medal od Krajowego Zarządu Krajowego Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Społecznego „Misja pojednania”. ordynariat.pl, 2008-04-06. [dostęp 2018-01-01].
Linki zewnętrzne
edytuj- Nota biograficzna Bronisława Dembowskiego na stronie diecezji włocławskiej (arch.). [dostęp 2018-05-05].
- Bronisław Dembowski na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2016-10-21].
- Bronisław Dembowski [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2011-01-02] (ang.).
- Bronisław Dembowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2014-04-13].