Brodawnica (owad)
Brodawnica[1] (Bryodema) – rodzaj owadów prostoskrzydłych z rodziny szarańczowatych.
| Bryodema | |||
| Fieber, 1853 | |||
 Brodawnica brodawkowana | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
Bryodema | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Oedipoda gebleri Fischer von Waldheim, 1836 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Krępe owady średnich lub dużych rozmiarów o ziarenkowanym oskórku[2][1]. Głowa ma krótkie, nitkowate czułki oraz bardzo szerokie, punktowane ciemię, obrzeżone niskimi żeberkami bocznymi[2]. Trójkątne dołki ciemieniowe są słabo zaznaczone lub całkiem nieobecne[1]. Przód krótkiego i szerokiego przedplecza jest walcowaty, tył zaś płaski i trójkątnie wyciągnięty. Powierzchnia przedplecza jest pomarszczona lub pokryta brodawkowymi wyrostkami, o słabo zaznaczonej listewce środkowej, podzielonej 2–3 poprzecznymi bruzdami. Pokrywy (tegminy) są szerokie, u samca sięgające za końce tylnych ud, zaś u samic mniej lub bardziej skrócone, czasem niedochodzące do końca odwłoka[1]. Tylna para skrzydeł jest krótsza od pokryw, przynajmniej na przednim brzegu zaczerniona, a często z ciemnymi opaskami lub całkiem zaciemniona[2][1]. Żyłki tej pary są naprzemiennie pogrubione[1].
Rodzaj eurazjatycki, rozsiedlony od Europy po północne Indie, Chiny i Syberię[2]. W Polsce reprezentowany tylko przez brodawnicę brodawkowaną[1].
Takson ten wprowadzony został w 1853 roku przez F. Fiebera[3]. W 1910 roku W.F. Kirby wyznaczył jego gatunkiem typowym Oedipoda gebleri[4]. W 1982 roku część gatunków, w tym brodawnica brodawkowana, zostały wydzielone przez Yin X. do nowego rodzaju Bryodemella[5].
Według Orthoptera Spesies File należą tu 22 opisane gatunki[6]:
- Bryodema brunneriana Saussure, 1884
- Bryodema byrrhitibia Zheng & He, 1994
- †Bryodema croatica Poncrácz, 1928
- Bryodema dolichoptera Yin & Feng, 1983
- Bryodema gebleri (Fischer von Waldheim, 1836)
- Bryodema heptapotamicum Bey-Bienko, 1930
- Bryodema hyalinala Zheng & Zhang, 1981
- Bryodema kangmarensis Zheng, Lin & Zhang, 2012
- Bryodema kozlovi Bey-Bienko, 1930
- Bryodema luctuosa (Stoll, 1813)
- Bryodema mazongshanensis Zheng & Ma, 1995
- Bryodema miramae Bey-Bienko, 1930
- Bryodema nigripennis Mistshenko & Gorochov, 1989
- Bryodema nigristria Zheng & Chen, 2001
- Bryodema nigrofrascia Zhang, Wang & Yin, 2006
- Bryodema nigroptera Zheng & Gow, 1981
- Bryodema ningsianus Zheng & Gow, 1981
- Bryodema ochropenna Zheng & Xi, 1985
- Bryodema pseudohyalinala Zheng, Lin & Zhang, 2012
- Bryodema qilianshanensis Lian & Zheng, 1984
- Bryodema wuhaiensis Huo & Zheng, 1993
- Bryodema yemashana Qiao, Zheng & Ou, 1995
Gatunki wydzielone do rodzaju Bryodemella[5]:
- Bryodemella diamesum (Bey-Bienko, 1930)
- Bryodemella elegans Li, 1997
- Bryodemella gansuensis (Zheng, 1985)
- Bryodemella holdereri (Krauss, 1901)
- Bryodemella nigrifemura Yin & Wang, 2005
- Bryodemella nigripennis Zheng, Zhang & Zeng, 2011
- Bryodemella tuberculata (Fabricius, 1775) – brodawnica brodawkowana
- Bryodemella xinjiangensis Yin & Wang, 2005
- Bryodemella xizangensis Yin, 1984
- Bryodemella orientale (Bey-Bienko, 1930)
- Bryodemella semenovi (Ikonnikov, 1911)
- Bryodemella zaisanicum (Bey-Bienko, 1930)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Władysław Bazyluk: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XI Prostoskrzydłe – Salwatoriany. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1956, s. 140-151.
- ↑ a b c d W.F. Kirby: Fauna of British India, including Ceylon and Burma. Orthoptera (Acrididae). 1914, s. 150.
- ↑ Franz Xav. Fieber. Synopsis der europäischen Orthoptera. „Lotos”. 3, s. 90-, 1853.
- ↑ W.F. Kirby, A Synonymic Catalogue of Orthoptera (Orthoptera Saltatoria, Locustidae vel Acridiidae) vol. III Orthoptera. Saltatoria. Part II. Locustidae vel Acridiidae, Londyn 1910, s. 260.
- ↑ a b D.C. Eades, D. Otte, M.M. Cigliano, H. Braun: genus Bryodemella Yin, 1982. [w:] Orthoptera Species File Online [on-line]. [dostęp 2018-02-19]. (ang.).
- ↑ D.C. Eades, D. Otte, M.M. Cigliano, H. Braun: genus Bryodema Fieber, 1853. [w:] Orthoptera Species File Online [on-line]. [dostęp 2018-02-19]. (ang.).