HMHS Britannic

HMHS Britannic (ang. His Majesty Hospital Ship, początkowo planowano nazwę RMS „Gigantic”) – brytyjski parowy statek pasażerski, jeden z trzech transatlantyków typu Olympic, do którego należały także „Titanic” i „Olympic”. Zatonął 21 listopada 1916.

HMHS Britannic

Bandera	Wielka Brytania
Port macierzysty	Liverpool
Armator	White Star Line
Dane podstawowe
Typ	Statek szpitalny
Historia
Stocznia	Harland and Wolff
Data wodowania	26 lutego 1914
Data oddania do eksploatacji	23 grudnia 1915
Data zatonięcia	21 listopada 1916
Dane techniczne
Wyporność	53 000 t
Długość całkowita (L)	269,01 m
Szerokość (B)	29 m
Zanurzenie (D)	10,5 m
Pojemność	brutto 48 518 RT
Napęd mechaniczny
Liczba śrub napędowych	3
Prędkość maks.	21 w.

RMS „Gigantic” został zamówiony w 1909 przez armatora White Star Line w stoczni Harland and Wolff w Belfaście w Irlandii Północnej. Po katastrofie „Titanica” w 1912 wybrano mniej pretensjonalną nazwę – „Britannic”.

Britannic przed zmianą w statek szpitalny

Kadłub statku został zwodowany 26 lutego 1914. Po wybuchu I wojny światowej niegotowy jeszcze „Britannic” wraz z „Olympikiem” zostały zarekwirowane na potrzeby wojska. Statek przekształcono w statek szpitalny, przez okres 3 miesięcy kursował na trasie Anglia-Irlandia-Francja, bo tyle musiał czekać na dostosowanie do potrzeb wojskowych. W czasie I wojny światowej „Britannic” i „Aquitania” były głównie wykorzystywane do ewakuacji z Mudros do Anglii.

Rejsy Britannica

Dziewiczy rejs „Britannica” przypadł na 23 grudnia 1915 roku. „Britannic” wypłynął z Liverpoolu do Neapolu. Po drodze zatrzymał się także w Moudros na wyspie Lemnos. Do Southampton przypłynął 9 stycznia 1916 roku. Drugi rejs rozpoczął się 20 stycznia 1916 roku. Tym razem wypłynął z Southampton, dopłynął do Neapolu i wrócił do Southampton 9 lutego 1916 roku. W trzeci rejs „Britannic” wypłynął z Southampton 20 marca 1916 roku, po drodze odwiedził Neapol i miasto na Sycylii o nazwie Augusta i wrócił do Southampton 4 kwietnia 1916 roku. Czwarty rejs zaczął się w Southampton 9 września 1916 roku. Statek dotarł do miasta Cowes na wyspie Wight, do Neapolu, do Moudros i wrócił do Southampton 11 października 1916 roku. Piąty, przedostatni, rejs zaczął się w Southampton 20 października 1916 roku.

W ostatni rejs wypłynął 12 listopada 1916 roku z Southampton do Lemnos. 15 listopada minął Cieśninę Gibraltarską, a 17 listopada dotarł do Neapolu. Zła pogoda zatrzymała statek w tym mieście do 19 listopada; później wyruszył do Grecji.

21 listopada 1916 roku o 8:12 rano w swoim szóstym rejsie po Morzu Egejskim „Britannic” wpadł na minę postawioną przez niemiecki okręt podwodny SM U-73 i zatonął w ciągu 55 minut. Kapitan Charles Alfred Bartlett uruchomił silniki w próbie dotarcia na plażę. Gdy dziób statku wbił się w dno, „Britannic” przechylił się na sterburtę i odłamał się od dziobu. Wrak osiadł na dnie o 9:07. Jego pozycja to 37°42′05″N 24°17′02″E. Liczba ofiar była niewielka ze względu na wystarczającą liczbę szalup, bliskość lądu i stosunkowo ciepłe wody Morza Egejskiego. O 10:00 na miejsce katastrofy dopłynął niszczyciel HMS „Scourge” i uratował rozbitków. Na statku było około 1300 ludzi, a zginęło 30, większość wskutek wciągnięcia przez wciąż pracujące śruby statku. Wrak „Britannica” odkrył Jacques Cousteau w 1975 roku niedaleko greckiej wyspy Keos. Wrak jest w dobrym stanie, spoczywa na głębokości 133 metrów.

Przebieg katastrofy

21 listopada 1916:

• 8:12 – „Britannic” wpłynął na minę. Słychać było huk i wibracje aż do kadłuba. Nastąpiło zatopienie kotłowni nr 5 i 6.
• 8:14 – Kapitan został powiadomiony o szybkim zalewaniu statku w krótkim czasie. Iluminatory na pokładzie E znalazły się pod wodą. Bartlett uruchomił silniki, próbując dostać się na plażę.
• 8:25 – Szalupy zostały wypełnione, lecz nie otrzymały pozwolenia na opuszczenie statku. Niektóre jednak opuściły go bez pozwolenia. Śruby są na powierzchni wody i wsysają dwie szalupy. Na jednej było 29 osób a na drugiej 1 osoba.
• 8:35 – Dwie szalupy zostały pocięte przez śruby, trzecią udało się uratować, bo kilka chwil wcześniej śruby przestały pracować. Kapitan zatrzymał statek.
• 8:50 – Szalupy otrzymały pozwolenie na opuszczenie pokładu. Silniki wznowiły pracę, Barlett próbował znowu dostać się na plażę.
• 9:00 – Kapitan został poinformowany o tym, że wszyscy opuścili statek.
• 9:04 – Dziób „Britannica” wbił się w dno, a górna część statku nadal pozostawała ponad wodą, obracając się.
• 9:06 – Wskutek obracania się, górna część odłamała się od dziobu. „Britannic” przewraca się na sterburtę.
• 9:07 – Wrak statku osiadł na dnie Morza Egejskiego.

Tragedia parowca doczekała się ekranizacji (Britannic w reż. Briana Trencharda-Smitha, 2000).

Linki zewnętrzne

• Opis transatlantyka w serwisie atlanticliners.com. (ang.).