Brama Turgajska
Brama Turgajska (ros. Тургайская ложбина – Turgajskaja łożbina) – obniżenie o przebiegu południkowym dzielące w pół Płaskowyż Turgajski w Azji Centralnej, w północno-zachodnim Kazachstanie.
Państwo | |
---|---|
Wysokość |
126 m n.p.m. |
Rodzaj obiektu |
obniżenie pochodzenia erozyjno-tektonicznego |
Położenie na mapie Kazachstanu | |
52°00′N 64°30′E/52,000000 64,500000 |
Charakterystyka
edytujBrama Turgajska rozciąga się na długości około 300 km, jej szerokość wynosi od 20 do 75 km[1]. Dno Bramy jest płaskie, wyścielone starymi osadami morskimi i rzecznymi. Jego najwyższy punkt w połowie długości Bramy leży na wysokości 126 m n.p.m. Bramą Turgajską spływa na północ rzeka Ubagan (dopływ Tobołu), a na południe rzeka Turgaj[1]. Znajduje się tu wiele płytkich, często słonych jezior stepowych (największe: Kusmuryn, Sarymoin, Aksuat, Kujuk-kol, Sarykopa). Wody z topnienia śniegów spływające do Bramy tworzą rozlewiska typu limanowego. Roślinność na północy jest stepowa, na południu przechodzi w półpustynną. Tereny Bramy są użytkowane jako pastwiska.
Brama Turgajska jest pochodzenia erozyjno-tektonicznego. Jej przebieg odpowiada osi Przełomu Turgajskiego. Została uformowana przez rzeki płynące niegdyś z jezior Azji Środkowej, leżących w miejscu dzisiejszego Jeziora Aralskiego, na północ do Niziny Zachodniosyberyjskiej, które zanikły po zmianie klimatu na suchszy i cieplejszy.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Turgajska, Brama, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-07-17] .