Brama Chlebnicka w Gdańsku

Brama Chlebnicka (niem. Brotbänkentor) – jedna z zabytkowych bram wodnych w Gdańsku, nad Motławą. Znajduje się przy Długim Pobrzeżu, u wylotu ulicy Chlebnickiej na Głównym Mieście.

Brama Chlebnicka

nr rej. 114 z 7.11.1960
Widok od ulicy Chlebnickiej
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Miejscowość	Gdańsk
Typ budynku	brama wodna
Styl architektoniczny	gotyk
Rozpoczęcie budowy	2-ga połowa XIV wieku
Ukończenie budowy	XV wiek
Zniszczono	1945
Odbudowano	1959-1961
Położenie na mapie Gdańska Brama Chlebnicka
Położenie na mapie Polski Brama Chlebnicka
Położenie na mapie województwa pomorskiego Brama Chlebnicka
54°20′55,27″N 18°39′22,87″E

Historia

Herb Gdańska

Przejście na Długie Pobrzeże

Widok od Motławy (strona zewnętrzna)

W swojej obecnej gotyckiej formie pochodzi z XV wieku, przy czym jest ona najstarszą z trzech zachowanych późnogotyckich bram wodnych – wskazuje na to nie tylko jej forma architektoniczna, ale także umieszczony nad przejazdem od strony Motławy herb Gdańska – dwa srebrne krzyże na tarczy w polu czerwonym, jeszcze bez dodanej w 1457 korony. Z kolei od strony ul. Chlebnickiej nad przejazdem umieszczono znak, obecnie najczęściej interpretowany jako lilia – dawny herb książąt Pomorza Gdańskiego z dynastii Sobiesławiców.

Brama została zbudowana na planie wydłużonego prostokąta o rzucie ok. 25,5 × 7,5 m, zamykającego wylot ulicy. Obie elewacje są rozczłonkowane wysokimi blendami, zamkniętymi od góry podwójnym ostrołukiem. Ściany zwieńczone są profilowanym ceglanym gzymsem. Całość nakrywa dach dwuspadowy, o kalenicy biegnącej równolegle do rzeki. Nad przejazdami znajdują się schodkowe szczyty, także podzielone ostrołukowymi blendami i zwieńczone krenelażem. Od strony Motławy brama posiadała dwie ośmiokątne wieżyczki, z których zachowała się tylko północna.

Spośród wszystkich bram wodnych, Brama Chlebnicka przetrwała koniec II wojny światowej w najlepszym stanie (wypaleniu uległy mury obwodowe, dach i wnętrze) i posiada do dziś taką samą formę, jak na dawnych fotografiach.

Bibliografia

• MariaM. Bogucka MariaM., Żyć w dawnym Gdańsku: wiek XVI-XVII, Warszawa: Trio, 1997, ISBN 83-85660-44-5, OCLC 830129515 . Brak numerów stron w książce
• Historia bramy