Brąz z Ascoli
Brąz z Ascoli – rzymski dyplom wojskowy datowany na 89 rok p.n.e.[1][2], przyznający za wierną służbę wojskową obywatelstwo rzymskie grupie ok. 30 kawalerzystów z Hispanii.
Historia
edytujDokument w formie brązowej tablicy wystawiony został w czasie wojny ze sprzymierzeńcami (91–88 p.n.e.) w imieniu Gnejusza Pompejusza Strabona[3][4][5][6].
Żołnierze, którym Strabon przyznał obywatelstwo w myśl Lex Iulia, byli weteranami jednostki turma Salluitana, którzy odznaczyli się w bitwie pod Asculum (dzisiejsze Ascoli Piceno)[3][4][5][6]. Nadanie obywatelstwa nastąpiło jeszcze na polu bitwy (virtutis causa) i było formą odznaczenia za męstwo[7][5][8].
Tablicę odnaleziono podczas wykopalisk w Rzymie w dwóch fragmentach: pierwszy w 1908 roku[9], kolejny w 1910[10]. Oba fragmenty zostały połączone w całość i złożone w Muzeum Kapitolińskim[11], gdzie eksponowane są do dzisiaj.
Przypisy
edytuj- ↑ CIL VI, 37045
- ↑ AE 1909, 30, AE 1911, 126
- ↑ a b Haynes 2013 ↓, s. 31–33.
- ↑ a b Maxfield 1981 ↓, s. 127, 227.
- ↑ a b c Maxfield 1986 ↓, s. 37.
- ↑ a b Sherwin-White 1973 ↓, s. 245–246, 315.
- ↑ Maxfield 1981 ↓, s. 227.
- ↑ Sherwin-White 1973 ↓, s. 245–246.
- ↑ Gatti 1908 ↓, s. 169–226.
- ↑ Gatti 1910 ↓, s. 273–284.
- ↑ Cagnat i Besnier 1909 ↓, inscr. n° 30, s. 443–445.
Bibliografia
edytuj- René Cagnat, Maurice Besnier, Revue des publications épigraphiques. Janvier-avril, 1° périodiques, „Revue archéologique”, René Cagnat, mai-juin 1909, 4 série, t. 13 [=AE 1909, 30], Paris 1909, s. 443–445 (łac. • fr.).
- Giuseppe Gatti, Un nuovo frammento del decreto di Gn. Pompeo strabone durante l'assedio di Ascoli, „Bullettino della Commissione archeologica comunale di Roma”, 38, Roma: E. Loescher & co, 1910 (wł. • łac.).
- Giuseppe Gatti, Lamina di bronzo con iscrizione riferibile alla guerra dei socii italici, „Bullettino della Commissione archeologica comunale di Roma”, 36, Roma: E. Loescher & co, 1908 (wł. • łac.).
- Ian Haynes, Blood of the Provinces: The Roman Auxilia and the Making of Provincial Society from Augustus to the Severans, Oxford: Oxford University Press, 2013, ISBN 978-0-19-965534-2.
- Valerie A. Maxfield, The military decorations of the Roman army, Berkeley: University of California Press, 1981, ISBN 978-0-520-04499-9, OCLC 7464710.
- Valerie. A. Maxfield, Systems of Reward in Relation to Military Diplomas, [w:] Werner Eck, Hartmut Wolff (red.), Heer und Integrationspolitik: Die Romischen Militardiplome als historische Quelle, wyd. 1, Passauer Historische Forschungen, Bd. 2, Koln: Bohlau, 1986, s. 26–43, ISBN 978-3-412-06686-4.
- Adrian Nicholas Sherwin-White, The Roman Citizenship, wyd. 2, Oxford: Clarendon Press, 1973, ISBN 978-0-19-814813-5, OCLC 718279 (ang.).