Brąchnówko

Brąchnówko
	wieś
	; Tablica miejscowości
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	toruński
Gmina	Chełmża
Liczba ludności (III 2011)	264
Strefa numeracyjna	56
Kod pocztowy	87-140
Tablice rejestracyjne	CTR
SIMC	0841780
	Położenie na mapie gminy wiejskiej Chełmża Brąchnówko
	Położenie na mapie Polski Brąchnówko
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Brąchnówko
	Położenie na mapie powiatu toruńskiego Brąchnówko
	53°08′55″N 18°33′58″E/53,148611 18,566111
	Multimedia w Wikimedia Commons

Brąchnówko – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie toruńskim, w gminie Chełmża.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 264 mieszkańców^[2]. Jest czternastą co do wielkości miejscowością gminy Chełmża.

Zabytki

We wsi znajduje się zabytkowy zespół dworski z pałacem i parkiem^[4], z przewagą drzew bukowych.

Pałac w Brąchnówku, zbudowany przez Emila Czarlińskiego w 1866, został odrestaurowany w 1994 roku. Obecnie właścicielem budynku jest Gmina Chełmża. Na parterze znajduje się hol i sale przeznaczone pod działalność Stowarzyszenia Kulturalno–Oświatowego „Edukacja i Przyszłość”, które prowadzi szkołę; na piętrze znajdują się pomieszczenia biurowe Centrum Inicjatyw Kulturalnych Gminy Chełmża, Fundacji Ziemia Gotyku i dwa mieszkania prywatne.

W pałacu znajdowała się m.in. bogata biblioteka, którą przez jakiś czas opiekował się Wojciech Kętrzyński. W 1910 roku dokonano przebudowy pałacu, w czasie której powstały wtedy m.in. schody i taras (weranda) od strony Browiny (niezachowane). Przed 1939 na parterze znajdował się salon z obrazami i fortepianem, biblioteka z wyjściem na werandę, jadalnia, tzw. kredens (pomieszczenie z magazynem podręcznym i małą windą kuchenną transportującą posiłki przygotowywane w kuchni znajdującej się w piwnicy), spiżarnia, 2 pokoje biurowe i łazienka. Piętro zajmowały sypialnie, łazienki, garderoba, pokoje dziecinne, pokoik kucharki i służącej, pokoje bawialne (z wyjściem na taras nad wejściem) i pokój nauczycielki. Otaczające dawniej pałac budynki gospodarcze nie zachowały się.

Równocześnie z zakończeniem budowy klasycystycznego pałacu wytyczono ostatecznie obszar parku, a drogę Browina-Brąchnówko poprowadzono łukiem wokoło parku (wcześniej, kiedy właściciele mieszkali w starym dworze, droga szła bezpośrednio przy nim). Niektórym ze znajdujących się w parku pomnikom przyrody w 2008 Rada Gminy nadała nazwy - imiona osób związanych i zasłużonych dla wsi. Znajduje się tu m.in. platan klonolistny Platanus hispanica „Stefan” (od urodzonego tu pierwszego wojewody pomorskiego Stefana Łaszewskiego) o obwodzie 460 cm^[5].