Bonin (powiat koszaliński)
Bonin – wieś w północno-zachodniej Polsce, położone w województwie zachodniopomorskim, w powiecie koszalińskim, w gminie Manowo, na Równinie Białogardzkiej (mezoregion Pobrzeża Koszalińskiego), w pobliżu Jeziora Lubiatowskiego, na północny wschód od Sarczych Gór.
| wieś | |
 Kościół rzym.-kat. fil. pw. św. Izydora | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
1209[2] |
| Strefa numeracyjna |
94 |
| Kod pocztowy |
76-009[3] |
| Tablice rejestracyjne |
ZKO |
| SIMC |
0308040 |
Położenie na mapie gminy Manowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu koszalińskiego  | |
 54°09′00″N 16°15′16″E/54,150000 16,254444[1]
| |
Transport
edytujPrzy zachodniej części miejscowości przebiega droga krajowa nr 11. Przez Bonin przebiega linia Koszalińskiej Kolei Wąskotorowej Koszalin – Manowo – Rosnowo (kursy turystyczne). Połączenie komunikacyjne z centrum Koszalina umożliwiają busy firmy przewozowej „Ronin”[4].
Zabytki i obiekty historyczne
edytujNa południowo-zachodnim skraju miejscowości, przy drodze krajowej, wznosi się niewielki, gotycki jednonawowy kościół pw. św. Izydora (filia parafii w Kretominie), zbudowany w XV, restaurowany i przebudowywany w XIX i w 1907 roku[5]. Ostatni remont został sfinansowany przez prezydenta regencji koszalińskiej von Sendena, od 1953 do 1979 kościół pełnił funkcję klubokawiarni[6]. Zbudowany na planie prostokąta z nieznaczną absydą[7]. Nad nawą umieszczona jest czteroboczna wieża nakryta barokowym baniastym hełmem z latarnią. W Boninie znajduje się również naturalistyczny park o powierzchni 4 ha założony na przełomie XVIII i XIX wieku, wcześniej był to park przypałacowy, pałac spłonął w 1945 i nie został odbudowany. Na północny wschód od wsi (ok. 1,1 km) na cyplu przy zachodnim brzegu Jeziora Lubiatowskiego znajduje się koliste grodzisko nizinne z IX i X wieku, którego podstawa wynosi 100 x 120 m. Ok. 1 km na wschód rezerwat ornitologiczny „Jezioro Lubiatowskie”[5].
Historia
edytujPierwsze wzmianki o istnieniu Bonina pochodzą z wczesnego średniowiecza, w 1300 wymieniono pochodzącego stąd rycerza Tessmara[6], wieś była położona na tzw. Wzgórzu Trzech Kościołów, które było pochodzenia morenowego. W 1385 Dubiesław von Kleist sprzedał wieś klasztorowi cystersek z Koszalina, natomiast majątek ziemski od końca XIII do 1736 był gniazdem rodowym von Boninów[5]. Na przełomie XIX i XX wieku wieś była własnością rodziny von Wahnschaffów. Po II wojnie światowej do 1953 we wsi stacjonowała Armia Czerwona[6], a następnie w oparciu o dawny majątek stworzono PGR. Na fundamentach pałacu wybudowano budynek administracyjny. W Boninie w 1966 roku został założony samodzielny Instytut Ziemniaka, obecnie Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka IHAR[5]. Miejscowość jest siedzibą Zespołu Szkół – Centrum Kształcenia Ustawicznego im. W. Witosa, we wrześniu przy szkole odbywają się Bałtyckie Targi Rolnicze[6].
W latach 1950–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa koszalińskiego.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 8123
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 80 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Powiat koszaliński - mapa regionu, Wydawnictwo Rokart System, Koszalin 2008 ISBN 978-83-61132-06-6
- ↑ a b c d Kosacki Jerzy, Kucharski Bogdan, Pomorze Zachodnie i Środkowe. Przewodnik, Sport i Turystyka, Warszawa 2001, ISBN 83-7200-583-4 s. 521-522
- ↑ a b c d Wacław Nowicki, Koszalin i okolice, Gdynia: Wydawnictwo Region, 2006, s. 79-80, ISBN 83-60437-06-8, ISBN 978-83-60437-06-3, OCLC 749837194.
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 219, ISBN 978-83-7495-133-3.