Bolesław Krzyżanowski

Bolesław Maria Krzyżanowski
	pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia	8 września 1897 ; Jodłowa, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	5 listopada 1951 ; Tarnów, Polska
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1945
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier,; Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	19 Dywizja Piechoty; 24 Dywizja Piechoty
Stanowiska	dowódca piechoty dywizyjnej; dowódca dywizji piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-ukraińska; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa; kampania wrześniowa
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Bolesław Maria Krzyżanowski^[1] (ur. 8 września 1897 w Jodłowej, zm. 5 listopada 1951 w Tarnowie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Bolesław Maria Krzyżanowski urodził się 8 września 1897 roku w Jodłowej, w ówczesnym powiecie pilzneńskim, w rodzinie Jana i Władysławy. W 1914 roku ukończył ośmioklasową szkołę realną w Tarnowie. W 1911 roku, w trakcie nauki, wstąpił do Polskich Drużyn Strzeleckich, a 4 sierpnia 1914 roku do Legionów Polskich. Dowodził plutonem i kompanią w 1 pułku piechoty Legionów, następnie komendant plutonu w Baonie 5 pułku piechoty Legionów. 9 sierpnia 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, złożył prośbę o zwolnienie z Legionów Polskich. Wcielony do c. i k. 57 pułku piechoty, walczył na froncie włoskim.

13 listopada 1918 roku przyjęty został do Wojska Polskiego. Dowodził kompanią, a następnie batalionem 5 pułku piechoty Legionów, w obronie Lwowa i na froncie litewsko-białoruskim. W 1919 roku wyjechał do Francji, gdzie od 2 listopada 1919 roku studiował w Specjalnej Szkole Wojskowej w Saint-Cyr. Do Polski wrócił w sierpniu 1920 roku i wziął udział w wojnie z bolszewikami, jako dowódca batalionu w 13 pułku piechoty, a następnie w 36 pułku piechoty Legii Akademickiej.

Po zakończeniu działań wojennych został wykładowcą taktyki w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie pełniąc tę funkcję do września 1922 roku. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 248. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[2]. W latach 1922–1924 był słuchaczem Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 1 października 1924 roku, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, przydzielony został do Wyższej Szkoły Wojennej na stanowisko asystenta. Następnie został kierownikiem przedmiotu w katedrze taktyki piechoty Wyższej Szkoły Wojennej, funkcję tę pełnił do 1928 roku.

Następnie był kolejno: dowódcą 1 pułku piechoty Legionów w Wilnie^[3], I oficerem sztabu inspektora armii generała dywizji Stefana Dąb-Biernackiego w Wilnie^[4]^[5], dowódcą piechoty dywizyjnej 19 Dywizji Piechoty w Wilnie. 11 września 1938 roku został dowódcą 24 Dywizji Piechoty w Jarosławiu.

Jako dowódca 24 Dywizji Piechoty wziął udział w kampanii wrześniowej w składzie Armii „Karpaty”. W dniu 9 września 1939 roku na skutek niepowodzeń w walce i załamania psychicznego przekazał dowodzenie dywizją pułkownikowi Bolesławowi Schwarzenbergowi-Czernemu i zgłosił się do dyspozycji dowódcy Armii „Karpaty” generała dywizji Kazimierza Fabrycego. Po agresji ZSRR na Polskę przekroczył 18 września 1939 granicę polsko-rumuńską i został internowany. 8 lutego 1941 roku został przekazany przez władze rumuńskie Niemcom i przebywał kolejno w obozach jenieckich: Oflagu VIIC Laufen i Oflagu VI B Dössel.

W 1946 roku, po uwolnieniu z niewoli, wrócił do Polski i pracował w Muzeum Ziemi Tarnowskiej w Tarnowie.

Zmarł 5 listopada 1951 roku w Tarnowie. Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym Starym (sektor XXI-1-3)^[6].

Awanse

chorąży – 29 września 1914 roku
podporucznik – 1 lipca 1915 roku
kapitan – 1919 rok
major – 1920 roku, zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku
podpułkownik – 1 grudnia 1924 roku ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 65. lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty
pułkownik – 24 grudnia 1929 roku ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku i 17. lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 6588
Krzyż Niepodległości (20 stycznia 1931)^[7]^[8]^[9]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)^[10]
Krzyż Walecznych (czterokrotnie, po raz pierwszy w 1922)^[11]
Złoty Krzyż Zasługi (18 marca 1933)^[12]
Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)
Krzyż Żelazny II klasy (niem. Eisernes Kreuz II Klasse)

Przypisy

↑ Sprostowano imiona pułkownika Krzyżanowskiego z „Bolesław Marian” na „Bolesław Maria”. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 256.
↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 31.
↑ Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 17, 165.
↑ Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 18, 419.
↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 1 lipiec 1933 r. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”, Warszawa 1933, s. 6.
↑ Cmentarze Komunalne w Tarnowie - wyszukiwarka osób pochowanych [online], tarnow.grobonet.com [dostęp 2020-10-12] .
↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 19 marca 1931 roku, s. 64.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 11 listopada 1931 roku, s. 390.
↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej i wyszkolenia wojska”.
↑ Odznaczeni Krzyżem Walecznych w zamian za dyplomy „za Waleczność” byłego Frontu Litewsko-Białoruskiego, „Dziennik Personalny MSWojsk.”, z 1922 r. Nr 14, s. 413 [dostęp 2015-08-06] .
↑ M.P. z 1933 r. nr 64, poz. 82 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”

Bibliografia

Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych.
Roczniki Oficerskie 1923, 1924, 1928 i 1932.
Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 13.
Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1990, s. 788. ISBN 83-211-1096-7.

[1] Sprostowano imiona pułkownika Krzyżanowskiego z „Bolesław Marian” na „Bolesław Maria”. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 256.

[2] Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 31.

[3] Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 17, 165.

[4] Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 18, 419.

[5] Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 1 lipiec 1933 r. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”, Warszawa 1933, s. 6.

[6] Cmentarze Komunalne w Tarnowie - wyszukiwarka osób pochowanych [online], tarnow.grobonet.com [dostęp 2020-10-12] .

[7] M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[8] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 19 marca 1931 roku, s. 64.

[9] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 11 listopada 1931 roku, s. 390.

[10] M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej i wyszkolenia wojska”.

[11] Odznaczeni Krzyżem Walecznych w zamian za dyplomy „za Waleczność” byłego Frontu Litewsko-Białoruskiego, „Dziennik Personalny MSWojsk.”, z 1922 r. Nr 14, s. 413 [dostęp 2015-08-06] .

[12] M.P. z 1933 r. nr 64, poz. 82 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]