Bokówka biała
Bokówka biała (Pleurocybella porrigens (Pers.) Singer) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[2].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
bokówka biała |
| Nazwa systematyczna | |
| Pleurocybella porrigens (Pers.) Singer Mycologia 39(1): 81 (1947)[1] | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pleurocybella, Marasmiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1796 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus porrigens. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1947 r. Rolf Singer, przenosząc go do rodzaju Pleurocybella[1].
- Agaricus porrigens Pers. 1796
- Agaricus porrigens var. dimidiatus Alb. & Schwein.
- Agaricus porrigens var. infundibuliformis Alb. & Schwein.
- Agaricus porrigens Pers. 1796 var. porrigens
- Calathinus porrigens (Pers.) Quél. 1886
- Dendrosarcus porrigens (Pers.) Kuntze
- Nothopanus porrigens (Pers.) Singer
- Phyllotus porrigens (Pers.) P. Karst.
- Pleurotellus porrigens (Pers.) Kühner & Romagn.
- Pleurotus albolanatus Peck, in Kauffman
- Pleurotus porrigens (Pers.) P. Kumm.
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1999 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako bedłka wydłużona, bedłka rozesłana i boczniak rozesłany[4].
Morfologia
edytujBiały, o długości 2–9 cm i szerokości 2–5 cm. U młodych okazów jest okrągły, łyżkowaty, później kształtem przypomina ucho ludzkie. Nie posiada trzonu, lecz przyrasta do podłoża bokiem lub zwężoną częścią. Skórka matowa i gładka, jedynie w miejscu przyrośnięcia nieco spilśniona[5].
Szerokie, o gładkich ostrzach i zbiegające w miejscu przyrośnięcia kapelusza. Początkowo są białe, z czasem stają się kremowe lub żółtawe[5].
Mięsisty, białawy, o delikatnym smaku i typowym grzybowym zapachu[5].
Biały. Zarodniki o kształcie od elipsoidalnego do kulistego i rozmiarach: 6–7,5 × 5–6 µm[6].
- Gatunki podobne
- Boczniak dębowy (białożółty) (Pleurotus dryinus). Posiada krótki trzon,
- Łycznik białawy (Panellus mitis). Jest mniejszy i posiada krótki trzon[5]
- Lejkownica nadrzewna (Ossicaulis lignatilis). Ma trzon, mniejsze zarodniki i rośnie na drewnie liściastym[7].
Występowanie i siedlisko
edytujNa półkuli północnej notowany jest w Ameryce Północnej, Europie, w Korei i Japonii, na półkuli południowej tylko w Indonezji[8]. W Polsce dość rzadki, ale nie znajduje się na czerwonej liście gatunków zagrożonych.
Grzyb nadrzewny rosnący na próchniejącym drewnie drzew iglastych, szczególnie w wilgotnych miejscach. Częstszy jest w górach. Występuje w grupach lub po kilka kapeluszy przyrośniętych do drewna wachlarzowato lub skrzydłowato[5]. Kapelusze często są z sobą pozrastane.
Znaczenie
edytujSaprotrof[4]. Grzyb jadalny. Za jadalny uważany jest np. w Kanadzie i Hongkongu (znajduje się na opracowanej dla FAO liście grzybów spożywanych w różnych krajach[9]). Za jadalny uważany jest też przez wiele poradników dla grzybiarzy[6], jednak w czeskim atlasie grzybów jest uznany za niejadalny[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-10-18] (ang.).
- ↑ CABI databases [online] [dostęp 2020-10-18] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2020-10-18] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b Grzybland. ''Bokówka biała'' [online] [dostęp 2011-09-07].
- ↑ Roland Labbé, Ossicaulis lignatilis (Pers.) Redhead & Ginns [online], marzec 2023 [dostęp 2023-09-05] (ang.).
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-01-10].
- ↑ Erik Boa, Wild edible fungi: A global overview of their use and importance to people, FAO, 2004 (Non-wood Forest Products 17), ISBN 92-5-105157-7 (ang.).