Bojan Penew
Bojan Penew (bg. Боян Николов Пенев) (ur. 27 kwietnia 1882 w Szumen, zm. 25 czerwca 1927 w Sofii) – bułgarski historyk sztuki, krytyk literatury, slawista, badacz i popularyzator literatury polskiej.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
historyk sztuki, krytyk literacki, slawista |
| Narodowość | |
| Edukacja | |
| Małżeństwo | |
Życiorys
edytujOd 1917 profesor na Uniwersytecie Sofijskim im. św. Klemensa z Ochrydy, na którym był jednym z założycieli katedry slawistyki[1]. W 1918 wspólnie z żoną, Dorą Gabe i Tadeuszem Grabowskim założył Towarzystwo Bułgarsko-Polskie, które popularyzowało kulturę Polską w Bułgarii w dwudziestoleciu międzywojennym[2]. Był także redaktorem dwutygodnika Przegląd Polsko-Bułgarski[3].
W latach 1923–24 wykładał historię literatury bułgarskiej na Uniwersytecie Warszawskim, Uniwersytecie Jagiellońskim i uniwersytetach we Lwowie. W studiach o odrodzeniu narodowym w Bułgarii łączył metodę historyczną, socjologiczną i psychologiczną, w krytyce literatury skłaniał się do intuicjonizmu. Badał związki literatury polsko-bułgarskiej w XIX w., które ukazały się w wydanym pośmiertnie dziele Istorija na nowata byłgarska literatura (t. 1-4, 1930-36)[4].
Związany początkowo z wczesną moderną bułgarską darzył niechęcią utylitaryzm rodzimej literatury i przeciwstawiał mu wartości filozoficzno-moralne romantyzmu polskiego, które upatrywał głównie w romantycznym patriotyzmie i mistycyzmie. Obok wielkich romantyków, zwłaszcza Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego, najwyżej cenił Młodą Polskę - twórczość Stanisława Wyspiańskiego i Jana Kasprowicza[4]. Obraz polskiej duchowości, której Panew był orędownikiem, wiązał się z postawą skrajnie nacjonalistyczną. W martyrologii polskiej widział odzwierciedlenie bułgarskich tragicznych losów historycznych, które nabierały sensu nieodzownej ofiary Słowian w dziejach europejskich[5].
Pomnik
edytujPomnik Bojana Penewa znajduje się na terenie ambasady Bułgarii w Alejach Ujazdowskich 33/35 w Warszawie. Jest to około metrowej wysokości cokół z kamieni polnych, na którym znajduje się przymocowana tabliczka z informacją a na szczycie znajduje się popiersie przedstawiające popularyzatora literatury polskiej[6].
Twórczość
edytuj- Literatura bułgarska do roku 1878 (1938)
- Istorija na nowata byłgarska literatura (t. 1-4, 1930-36)
Przypisy
edytuj- ↑ Heydel 2011 ↓, s. 141.
- ↑ Wernisaż wystawy dokumentalnej - Bojan Penew i Dora Gabe. BIK. [dostęp 2018-03-03].
- ↑ Heydel 2011 ↓, s. 142.
- ↑ a b Praca zbiorowa pod red. Juliana Kryżanowskiego, od 1975 Czesława Hernasa 1984 ↓, s. 157.
- ↑ Heydel 2011 ↓, s. 153.
- ↑ Aleje Ujazdowskie 33/35 - Bojan Penew. Warszawy Historia Ukryta. [dostęp 2018-03-04].
Bibliografia
edytuj- Praca zbiorowa pod red. Juliana Kryżanowskiego, od 1975 Czesława Hernasa: Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny N-Ż. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1984. ISBN 83-01-01520-9.
- Magda Heydel. Myśl feministyczna a przekład. „Przekładaniec, numer 24”, 2011. Wydawnictwo UJ.