Boitzenburg
Boitzenburg – zamek w Boitzenburger Land w Niemczech, w kraju związkowym Brandenburgia, powstały w XIII w., wielokrotnie przebudowywany, ostatecznie w stylu neorenesansowym; od XVI do XX wieku siedziba arystokratycznego rodu Arnimów.
 Widok zamku od południa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Templiner Straße 13 |
| Styl architektoniczny | |
| Ukończenie budowy |
XIII w. (?) |
| Ważniejsze przebudowy |
XV, XVI, XVIII, XIX, XX/XXI w. |
Położenie na mapie Niemiec  | |
Położenie na mapie Brandenburgii  | |
 53°15′37,4″N 13°36′08,3″E/53,260389 13,602306
| |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujData i okoliczności powstania zamku nie są znane. W 1271 pojawia się w źródłach Gerhard Boyceneburch, który mógł być pierwszym jego właścicielem[1]. Pierwsza wzmianka o samej budowli pochodzi z 1276 i znajduje się w nadaniu zamku na rzecz Dietricha z Kerkov przez margrabiów brandenburskich, Jana II, Ottona IV i Konrada[1][2]. W późniejszych latach zamek wielokrotnie zmieniał właścicieli[1]. M.in. w 1352 Boitzenburg jako wiano córki hrabiego Schwerinu Ottona znalazł się w rękach syna księcia meklemburskiego Albrechta III[3], a w 1398 został odebrany książętom meklemburskim przez margrabiego Wilhelma Jednookiego[4]. W 1528 drogą zamiany z margrabiami brandenburskimi przeszedł na własność rodu Arnimów, którego przedstawiciele już we wcześniejszym stuleciu rezydowali tu często jako landwójtowie[2][5][6]. Zamek stał się rezydencją jednej z linii tego rodu i centrum rosnącego odtąd do bardzo dużych rozmiarów majątku. Pozostawał w rękach Arnimów aż do 1945[5][6].
Już w pierwszych latach po przejęciu przez Arnimów w 1528 zamek został przebudowany w stylu renesansowym, z charakterystycznymi, zachowanymi do dziś mansardami. Utworzony został w ten sposób „dom górny” (Oberhaus), złożony z dwóch mieszkalnych skrzydeł, stanowiący prawdopodobnie całkiem nową budowlę (pozostałości średniowiecznego zamku wodnego można dopatrywać się w zabudowaniach przylegających do niego od południowego wschodu). Pod koniec XVI w. rozpoczęto przebudowę obiektu obejmującą przede wszystkim tzw. „dom dolny” (Unterhaus)[2][6]. Podczas wojny trzydziestoletniej zamek został kilkakrotnie splądrowany[6].
Na początku XVIII w. właścicielem zamku został Georg Dietloff von Arnim-Boitzenburg[6]. W latach 30. XVIII w. przeprowadził on przebudowę zdewastowanego obiektu. Objęła ona przede wszystkim zabudowania „domu dolnego”, które m.in. otrzymały dachy mansardowe, zmieniono zwieńczenie wieży i dobudowano do zamku nowe skrzydło dopełniając istniejące do dzisiaj trójskrzydłowe założenie[2][7]. Założono wówczas także barokowy ogród[7].
Kolejne prace przy zamku podjął wnuk Georga Dietloffa, Friedrich Wilhelm von Arnim. Usunął on z podzamcza zabudowania gospodarcze i zburzył otaczający go mur. Powstały w ten sposób teren zaczął przekształcać w park w stylu angielskim, pozostawiwszy tylko fragment starszego ogrodu barokowego. Prace te kontynuował wnuk Friedricha Wilhelma, Adolf Heinrich von Arnim-Boitzenburg, który zlecił w 1838 rozszerzenie i przeprojektowanie parku znanemu architektowi krajobrazu Peterowi Josephowi Lenné[7]. Także staraniem Adolfa Heinricha w latach 1838–1842 rozbudowano sam zamek: pod kierownictwem Friedricha Augusta Stülera dodano nowe piętro do „domu dolnego” w stylu neogotyckim[2][8].
Za czasów syna Adolfa Heinricha, Adolfa, w latach 1881–1884 obiekt został przebudowany w stylu neorenesansowym pod kierownictwem Karla Dofleina. W otaczającym zamek parku wzniesiono wówczas mauzoleum członków rodu[8].
Arnimowie utracili swój majątek w 1945. Ich wielka biblioteka została wywieziona do Moskwy i jest uważana w większości za utraconą. W 1949 spłonął dach „domu dolnego”[8]. Zamek początkowo wykorzystywano w celach socjalnych (m.in. mieszkali tu przesiedleńcy). Po 1960 stał się ośrodkiem wypoczynkowym armii NRD i dokonano w nim pewnych zmian[2]. Po upadku NRD przez pewien czas stał nieużywany. W 1998 został zakupiony przez Olivera Erbachera w celu restauracji i utworzenia tu ośrodka wypoczynkowego dla dzieci i młodzieży. Przedsięwzięcie zakończyło się upadłością powołanej w celu jego przeprowadzenia spółki w 2004 – okazało się, że inwestor nie tylko nie wyłożył własnego kapitału na prace w zamku, ale także sprzeniewierzył dużą część środków publicznych przekazanych mu w tym celu[9]. Mimo to obiekt został odnowiony i uruchomiono w nim hotel[2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Schloßgeschichte 1. [w:] Schloss Boitzenburg [on-line]. [dostęp 2018-08-18].
- ↑ a b c d e f g Stefan Breitling: Boitzenburg. [w:] Burgen in Brandenburg und Berlin [on-line]. Deutsches Historisches Museum. [dostęp 2018-08-19].
- ↑ Matthias Widner: Zum Leben Albrechts III., dem König von Schweden und Herzog von Mecklenburg. GRIN Verlag, 2002, s. 2–3. ISBN 978-3-638-74620-5.
- ↑ Jan Winkelmann: Die Mark Brandenburg des 14. Jahrhunderts: Markgräfliche Herrschaft zwischen räumlichen »Ferne« und politischer »Krise«. Berlin: Lukas Verlag, 2011, s. 265–266, seria: Studien zur brandenburgischen und vergleichenden Landesgeschichte. 5. ISBN 978-3-86732-112-9.
- ↑ a b Wolf Nitschke: Adolf Heinrich Graf v. Arnim-Boitzenburg (1803–1868): Eine politische Biographie. Berlin: Duncker & Humblot, 2004, s. 46–48, seria: Studien und Texte zur Erforschung des Konservatismus. 5. ISBN 3-428-11114-1.
- ↑ a b c d e Schloßgeschichte 2. [w:] Schloss Boitzenburg [on-line]. [dostęp 2018-08-18].
- ↑ a b c Schloßgeschichte 3. [w:] Schloss Boitzenburg [on-line]. [dostęp 2018-08-18].
- ↑ a b c Schloßgeschichte 4. [w:] Schloss Boitzenburg [on-line]. [dostęp 2018-08-18].
- ↑ Christoph Seils. Ein Schloss schafft an. „Die Zeit”. 44/2005, 2005-10-27. [dostęp 2018-08-19].
Linki zewnętrzne
edytuj- Schloss Boitzenburg. [dostęp 2018-08-18].