Boczniak białożółty

Boczniak białożółty (Pleurotus dryinus (Pers.) P. Kumm.) – gatunek grzybów z rodziny boczniakowatych (Pleurotaceae)[1].

Boczniak białożółty
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

boczniakowate

Rodzaj

boczniak

Gatunek

boczniak białożółty

Nazwa systematyczna
Pleurotus dryinus (Pers.) P. Kumm.
Führ. Pilzk. (Zwickau): 101 (1871)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pleurotus, Pleurotaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1800 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus dryinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. Paul Kummer, przenosząc go do rodzaju Pleurotus[1].

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1999 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako bedłka drewna, boczniak dębowy, boczniak korowaty[2].

Synonimy[3]:

  • Agaricus acerinus Fr. 1838
  • Agaricus albertinii Fr. 1821
  • Agaricus corticatus Fr. 1815
  • Agaricus corticatus W. Saunders & W.G. Sm. 1870
  • Agaricus dryinus Pers. 1800
  • Agaricus dryinus Pers. 1800, subsp. dryinus
  • Agaricus dryinus Pers. 1800, var. dryinus
  • Agaricus spongiosus Fr. 1836
  • Armillaria corticata (Fr.) P. Karst. 1879
  • Armillaria dryina (Pers.) J. Schröt. 1889
  • Dendrosarcus acerinus (Fr.) Kuntze 1898
  • Dendrosarcus albertinii (Fr.) Kuntze 1898
  • Dendrosarcus corticatus (Fr.) Kuntze 1898
  • Dendrosarcus spongiosus (Fr.) Kuntze 1898
  • Lentinus integer Reichert Engler’s Bot. Jahrb. 1921
  • Lentinus underwoodii Peck 1896
  • Lentodiopsis dryina (Pers.) Kreisel 1977
  • Pleurotus acerinus (Fr.) Gillet 1876
  • Pleurotus albertinii Fr. 1821
  • Pleurotus corticatus (Fr.) P. Kumm. 1871
  • Pleurotus corticatus subsp. tephrotrichus (Fr.) Sacc. 1887
  • Pleurotus corticatus var. albertinii (Fr.) Rea 1922
  • Pleurotus corticatus var. tephrotrichus (Fr.) Gillet 1876
  • Pleurotus spongiosus (Fr.) Sacc. 1887
 

Morfologia

edytuj
Kapelusz

U młodych okazów wypukły, szybko jednak rozpostarty[4]. Średnica 6–10 cm, barwy białej lub bladoszarej, filcowato-włóknisty lub łuseczkowaty, z błoniastymi szczątkami osłony na brzegu (zwłaszcza u młodych owocników)[5].

Blaszki

Rzadkie, przy trzonie rozwidlone, zbiegające na trzon. Początkowo są arwy białawe, potem żółknące[5][4].

Trzon

Wysokość 1–3 cm, grubość 1 cm, przeważnie umiejscowiony ekscentrycznie względem kapelusza. Jest białawy i aksamitnie filcowaty, początkowo również z błoniastymi szczątkami osłony. Posiada nietrwały pierścień[5][4].

Miąższ

Białawy, żółknący, łykowaty[4].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki o średnicy 9–13 × 3–4 µm[5].

Gatunki podobne
  • boczniak ostrygowaty (Pleurotus ostreatus), u którego nie występują pozostałości osłony i nie ma żółknącego miąższu. Jadalny.
  • boczniak topolowy (Pleurotus calyptratus), który jednak ma gładki kapelusz.

Występowanie i siedlisko

edytuj

Występuje w Ameryce Północnej i Środkowej, Europie i Azji[6]. W Polsce dość częsty, w pismiennictwie naukowym opisano liczne jego stanowiska na obszarze całego kraju[2].

Rośnie w różnego typu lasach, parkach, przy drogach i na samotnych drzewach, zarówno na wsiach, jak i w miastach. Rozwija się zarówno na martwych, jak i żywych drzewach (głównie na uszkodzonych). Zasiedla pniaki i pnie drzew liściastych, rzadziej iglastych (w szczególności jodłę). Jednoroczne owocniki wytwarza od lipca do października[2]. Najczęściej spotykany jest na bukach i dębach[4].

Znaczenie

edytuj

Saprotrof i pasożyt[2], przez większość zagranicznych autorów uważany jest za grzyb jadalny[7][8][9][10], jednak niektórzy uznają go za niejadalnego[5].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
  2. a b c d Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  3. Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
  4. a b c d e Till R.Lohmeyer, Ute Kũnkele, Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa, 2006, ISBN 83-85444-65-3.
  5. a b c d e Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. s. 218. ISBN 83-7404-513-2.
  6. Discover Life Maps. [dostęp 2015-12-16].
  7. Pleurotus dryinus, Veiled Oyster mushroom [online], www.first-nature.com [dostęp 2020-01-13].
  8. Ladislav Hagara, Ottova Encyklopedie Hub, 2014.
  9. Nahuby.sk – Atlas húb – Pleurotus dryinus – hliva dubová – hlíva dubová [online], www.nahuby.sk [dostęp 2020-01-13].
  10. Pleurotus dryinus, the veiled oyster mushroom [online], Crazy About Mushrooms Blog, 20 lipca 2015 [dostęp 2020-01-13] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-13].