Bjørn Lomborg (ur. 6 stycznia 1965 we Frederiksbergu[1]) – duński naukowiec, adjunct professor Copenhagen Business School, założyciel i dyrektor Konsensusu Kopenhaskiego i były dyrektor Instytutu Badań Środowiska Naturalnego w Kopenhadze.

Bjørn Lomborg
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

6 stycznia 1965
Frederiksberg

Zawód, zajęcie

naukowiec

Strona internetowa

Działalność naukowa

edytuj

W 2001 roku opublikował kontrowersyjną książkę The Skeptical Environmentalist ("Sceptyczny Ekolog"), której główną tezą jest to, że wiele spośród najczęściej publikowanych twierdzeń i prognoz dotyczących ekologii jest błędna. Wielu specjalistów zajmujących się problematyką ochrony środowiska poddało jego tezy krytyce[2].

W 2002 roku Lomborg i Instytut Badań Środowiska Naturalnego założyli Konsensus Kopenhaski (Copenhagen Consensus Center), którego celem jest ustalenie priorytetów procesu poprawy globalnego dobrobytu przy użyciu ekonomii dobrobytu. W 2012 roku centrum zostało zamknięte po tym, jak duński rząd nie zdecydował się przedłużyć mu finansowania[3].

Do 2010 roku Lomborg prowadził kampanię przeciwko Protokołowi z Kioto i innym środkom służącym obniżeniu emisji dwutlenku węgla w krótkiej perspektywie czasowej. Twierdził, że lepiej przystosowywać się do nieuniknionych zwyżek temperatury oraz wydawać więcej na badania i rozwój długoterminowych rozwiązań ekologicznych (środowiskowych) i innych światowych problemów, takich jak AIDS, malaria i niedożywienie.

W wydanej w 2010 roku książce Smart Solutions to Climate Change, Comparing Costs and Benefits, Lomborg zrewidował swój stosunek do przeciwdziałania globalnemu ociepleniu[4][5]. Wcześniej konsekwentnie twierdził, że globalne ocieplenie zajmuje niską pozycję w rankingu międzynarodowych inicjatyw rozwojowych (ranking ten jest wynikiem analizy kosztów i korzyści przeprowadzonej przez Konsensus Kopenhaski w 2004 roku). Jednak w 2008 roku globalne ocieplenie zmieniło pozycję na liście rankingowej w związku z rozważeniem szerszej listy możliwych rozwiązań tego problemu. W 2010 roku tygodnik New Statesman opublikował wywiad, w którym Lomborg podsumował swój stosunek do zmian klimatu: antropocentryczny wpływ na globalne ocieplenie jest istotnym problemem, ale nie oznacza końca świata[6].

Pomysły Lomborga zostały przedstawione w filmie dokumentalnym Cool It.

Wyróżnienia i nagrody

edytuj

W listopadzie 2001 roku World Economic Forum ogłosiło Lomborga globalnym liderem jutra ("Global Leader for Tomorrow"). W czerwcu 2002 roku BusinessWeek uznał Lomborga jedną z 50 gwiazd Europy ("50 Stars of Europe", kategoria "Agenda Setters")[7]. Tygodnik Time umieścił go na liście 100 najbardziej wpływowych osób 2004 roku. W 2008 roku był 41. w rankingu Top 100 Public Intellectuals Poll przeprowadzonym przez Foreign Policy i Prospect Magazine[8]. W tym samym rankingu z 2005 roku zajął 14. pozycję[9]. The Guardian wymienił go na liście 50 osób, które mogą uratować Ziemię[10]. W 2011 roku otrzymał nagrodę Transatlantyk Glocal Hero Award – "dla osobistości, której praca ma istotne znaczenie lokalne, a zarazem globalne"[11].

Krytyka

edytuj

Poglądy Lomborga, zwłaszcza w odniesieniu do problematyki globalnego ocieplenia, były wielokrotnie krytykowane. Zarówno Skeptical Environmentalist jak i Cool It spotkały się z daleko idącą krytyką ze strony naukowców zajmujących się badaniem klimatu[12][13]. Zwrócili oni uwagę m.in. na to, iż Lomborg błędnie interpretuje raporty IPCC, z rozkładu możliwych czułości klimatu wybierając tylko jedną do swojej argumentacji. Amerykański ekonomista zajmujący się ekonomią klimatu, Frank Ackerman, poświęcił cały rozdział swojej książki Can We Afford the Future? z 2010 roku krytyce Cool It[14]. Zarzucił on Lomborgowi między innymi brak ekspertyzy w zakresie ekonomii, stronniczy wybór literatury i przedstawianie jej jako reprezentatywnej (zarówno w odniesieniu do źródeł dotyczących klimatologii, jak i ekonomii) oraz nadużywanie analizy kosztów i zysków. Inny ekonomista, Partha Dasgupta, pisząc o ekonomicznym modelu klimatu Williama Nordhausa, DICE, odniósł się do Lomborga[15]:

[DICE] miał wpływ na pana Bjørna Lomborga, co, chociaż w zrozumiały sposób chciałoby się myśleć inaczej, samo w sobie nie znaczy, iż nie powinno się brać DICE serio.

Życie prywatne

edytuj

Lomborg jest gejem i wegetarianinem[16]. Jest aktywnym działaczem w duńskich kampaniach społecznych o tematyce homoseksualnej[17].

Publikacje

edytuj
  • "Nucleus and Shield: Evolution of Social Structure in the Iterated Prisoner's Dilemma", American Sociological Review, 1996.
  • The Skeptical Environmentalist, Cambridge University Press, 2001.
  • Global Crises, Global Solutions, Copenhagen Consensus, Cambridge University Press, 2004.
  • Cool It: The Skeptical Environmentalist's Guide to Global Warming, 2007.
  • Smart Solutions to Climate Change, Comparing Costs and Benefits, Cambridge University Press, 2010, ISBN 978-0-521-76342-4.

Przypisy

edytuj
  1. Bjřrn Lomborg w bazie Notable Names Database (ang.)
  2. Patrz sekcja Krytyka.
  3. Bjorn Lomborg's climate sceptic thinktank to close. Guardian.co.uk, 2012-01-23. [dostęp 2013-02-01]. (ang.).
  4. Bjørn Lomborg: $100bn a year needed to fight climate change | Environment. The Guardian. [dostęp 2010-11-20].
  5. Noted anti-global-warming scientist reverses course. The Upshot Yahoo! News. [dostęp 2010-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-01)].
  6. New Statesman – The NS Interview: Bjørn Lomborg. [dostęp 2010-11-20].
  7. BW Online. 17 czerwca 2002. [dostęp 2010-11-20]. Cytat: "No matter what they think of his views, nobody denies that Bjorn Lomborg has shaken the environmental movement to its core".
  8. Intellectuals — the results. [dostęp 2010-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-30)].
  9. Prospect/FP Top 100 Public Intellectuals Results. Foreign Policy. [dostęp 2010-11-20].
  10. 50 people who could save the planet | Environment. The Guardian. [dostęp 2010-11-20].
  11. Festiwal Transatlantyk wystartował!. 2011-08-05. [dostęp 2013-01-18].
  12. UCS Examines 'The Skeptical Environmentalist'. Union of Concerned Scientists. [dostęp 2013-02-01]. (ang.).
  13. Brian O'Neill. Review of "Cool It: The Skeptical Environmentalist's Guide to Global Warming. „Population and Development Review”. 34 (2), s. 359-362, 2008. [dostęp 2013-02-01]. (ang.). 
  14. Frank Ackerman: Can We Afford the Future? The Economics of a Warming World. London/New York: Zed Press, 2010, s. 70-81. ISBN 978-1-84813-038-8.
  15. Partha Dasgupta, Comments on the Stern Reviews' Economics of Climate Change [online], 2006 [dostęp 2013-02-01] [zarchiwizowane z adresu 2013-08-29] (ang.).
  16. The man who demanded a recount. New Statesman. [dostęp 2010-11-20]. (ang.).
  17. OBLS – Oplysning om Bøsser og Lesbiske til Samfundet. [dostęp 2010-11-20]. (duń.).

Linki zewnętrzne

edytuj