Bitwa pod Tudelą

Bitwa pod Tudelą
	Wojna na Półwyspie Iberyjskim
	; Szwoleżerowie i Napoleon pod Tudelą,; mal. January Suchodolski
Czas	23 listopada 1808
Miejsce	niedaleko Saragossy
Terytorium	Aragonia, Hiszpania
Wynik	zwycięstwo francusko-polskie
Strony konfliktu
Cesarstwo Francuskie; Księstwo Warszawskie	Królestwo Hiszpanii
Dowódcy
Jean Lannes	Francisco Castaños
Siły
31 000	19 000
Straty
650 zabitych i rannych	4 000 zabitych, rannych,; wziętych do niewoli
	Położenie na mapie Hiszpanii miejsce bitwy
	42°03′55″N 1°36′24″W/42,065278 -1,606667

Bitwa pod Tudelą – jedno ze starć zbrojnych w czasie hiszpańskiej wojny niepodległościowej, stoczona została 23 listopada 1808 w pobliżu miejscowości Tudela, nieopodal Saragossy. Zakończyła się zwycięstwem wojsk francusko-polskich pod dowództwem marszałka Lannesa nad siłami hiszpańskimi generała Castañosa.

19 000 żołnierzy hiszpańskich próbowało powstrzymać 30-tysięczny korpus francuski, ale zostali pobici. Straty hiszpańskie wyniosły około 4 000 zabitych, rannych i wziętych do niewoli, podczas gdy wojska Lannesa straciły jedynie 650 ludzi. Straty Castañosa byłyby znacznie większe, gdyby marszałek Ney zdążył zamknąć Hiszpanom drogi odwrotu, nie zrozumiał jednak jasnego rozkazu cesarza i działał opieszale^[1].

W bitwie znakomicie spisywali się lansjerzy nadwiślańscy. Ich dowódca, płk Jan Konopka, otrzymał za Tudelę Krzyż Kawalerski Legii Honorowej.

Rankiem ułani Konopki zostali wysłani na rekonesans. Razem z nimi znajdował się głównodowodzący francuski. Lannes od razu spostrzegł szansę pobicia armii nieprzyjacielskiej. Natychmiast wydał rozkaz gen. Maurice'owi Mathieu, aby zaatakował prawe skrzydło Palafoxa.

Atak rozstrzygnęły 14. pułk piechoty liniowej^[2] i 2. pułk Legii Nadwiślańskiej, który dowodzony przez pułkownika Kąsinowskiego^[3], zdobył dwie kolejne pozycje hiszpańskie i doszedł aż do mostu na rzece Ebro. W chwili, gdy walka na tym odcinku osiągnęła kulminacyjny punkt, gen. Lefebvre-Desnouettes poprowadził do szarży swoją kawalerię. Lansjerzy Konopki wpadli na baterię artylerii hiszpańskiej, w mgnieniu oka wycięli kanonierów i zdobyli działa.

Klęska Palafoxa była całkowita i pociągnęła za sobą paniczną ucieczkę wojsk gen. Castañosa. „Teraz Lannes z korpusem 6. ścigał rejterującego Castaniosa. W awangardzie biegli lansyerzy Konopki, nie dając wytchnąć pierzchającym wrogom, wywracając szarżami próby odporu czynione przez aryegardę hiszpańską”^[4]

Bitwa została uwieczniona inskrypcją na Łuku Triumfalnym w Paryżu.

Przypisy

↑ Co wywołało gniew Napoleona
↑ Ten sam, który został zmasakrowany w bitwie pod Pruską Iławą
↑ Po tej bitwie został baronem cesarstwa
↑ Kukiel, s. 213

Bibliografia

Stanisław Kirkor, Legia Nadwiślańska 1808–1814, Londyn 1981
EligiuszE. Kozłowski EligiuszE., MieczysławM. Wrzosek MieczysławM., Historia oręża polskiego 1795-1939, Warszawa: „Wiedza Powszechna”, 1984, ISBN 83-214-0339-5, OCLC 830242396 .
Marian Kukiel, Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej, Poznań 1912/repr. 1996, ISBN 83-86600-51-9

Linki zewnętrzne

Lansjerzy Nadwiślańscy

[1] Co wywołało gniew Napoleona

[2] Ten sam, który został zmasakrowany w bitwie pod Pruską Iławą

[3] Po tej bitwie został baronem cesarstwa

[4] Kukiel, s. 213

[1]

[2]

[3]

[4]