Bitwa pod Sedgemoor

Bitwa pod Sedgemoor – starcie zbrojne, które miało miejsce 6 lipca 1685 w trakcie rebelii Monmoutha.

Bitwa pod Sedgemoor

Rebelia Monmoutha
James Scott, książę Monmouth
Czas	6 lipca 1685
Miejsce	Westonzoyland, hrabstwo Somerset
Terytorium	Wielka Brytania
Wynik	Zwycięstwo wojsk królewskich
Strony konfliktu
rebelianci Monmoutha wojska Jakuba II Stuarta
Dowódcy
James Scott, 1. książę Monmouth Louis Duras hrabia Feversham, John Churchill, 1. książę Marlborough
Siły
6 000 8 000
Straty
1 384 (dodatkowo 320 stracono po bitwie) 300 (zaledwie 50 w czasie bitwy)
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii miejsce bitwy
51°06′56″N 2°55′42″W

W 1685 doszło do buntu szkockich prezbiterian przeciwko Jakubowi II Stuartowi. Przywódca powstania szkocki arystokrata Archibald Campbell po krótkim pobycie w Holandii powrócił do Anglii na czele 300 szkockich uchodźców. 28 czerwca Campbell został pojmany po czym stracony 10 lipca w Edynburgu. W tym samym czasie 11 czerwca na południu Anglii wylądował książę Monmouth na czele 150 ochotników. Oskarżył on Jakuba II o zabicie Karola II i uznał za uzurpatora. Monmouth pozyskując nowych zwolenników (chłopi, tkacze, górnicy), którzy okrzyknęli go królem zajął kilka miejscowości w zachodnich hrabstwach.

20 czerwca jego armia liczyła już 6 000 słabo uzbrojonych i wyszkolonych ludzi. Rebelianci podjęli marsz na Bristol, nie udało im się jednak zająć miasta, wobec czego wycofali się na południe. W mieście Bridgwater siły Monmoutha zostały okrążone. 6 lipca 1685 na wyschniętych moczarach Sedgemoor Monmouth przypuścił desperacki atak na wojska królewskie (8 000 ludzi i artyleria). Bitwa zakończyła się całkowitą klęską rebeliantów i rzezią jeńców. Monmouth, któremu udało się zbiec, został kilka dni później złapany i ścięty w Tower. Po stłumieniu rebelii Monmoutha, nastąpiła w zachodniej Anglii fala represji, w wyniku których powieszono 320 zwolenników Monmoutha a 800 zesłano do pracy w koloniach. Rebelia Monmoutha była ostatnim ludowym powstaniem w dziejach starej Anglii.

Bitwa jest kanwą opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza Bitwa na równinie Sedgemoor, a jej bezpośrednie skutki opisane są w początkowych rozdziałach powieści Rafaela Sabatiniego Kapitan Blood.

• Egzekucja Monmoutha w Tower

Bibliografia

• Jarosław Wojtczak: Boyne 1690, seria Historyczne Bitwy, wyd. Bellona, Warszawa 2008.