Bitwa pod Nieder Sasbach

Bitwa pod Sasbach
	wojna Francji z koalicją 1672–1679
	; Henri de Turenne
Czas	27 lipca 1675
Miejsce	Sasbach, Niemcy
Terytorium	Niemcy
Wynik	zwycięstwo wojsk cesarskich
Strony konfliktu
Francja	wojska cesarskie
Dowódcy
Henri de La Tour d'Auvergne Vicomte de Turenne†	Raimondo Montecuccoli
Siły
nieznane	nieznane
Straty
nieznane	nieznane
	Położenie na mapie Niemiec miejsce bitwy
	48°38′18″N 8°05′30″E/48,638333 8,091667

Bitwa pod Nieder Sasbach – starcie zbrojne, które miało miejsce 27 lipca 1675 podczas wojny Francji z Koalicją.

Wódz francuski Henri de Turenne zamierzał zaatakować armię cesarską dowodzoną przez Montecuccoliego, który 5 lipca znajdował się przy ujściu rzeki Rench do Renu. Turenne zajął pozycje naprzeciw armii cesarskiej i obsadził wyspy na Renie. Gdy Francuzi podjęli próbę obejścia lewego skrzydła armii nieprzyjacielskiej, Montecuccoli cofnął się by połączyć się z posiłkami idącymi z Offenburga. Turenne postanowił się temu przeciwstawić i 27 lipca doszło do bitwy pod wsią Nieder Sasbach. W czasie przygotowania natarcia na obsadzoną przez Montecuccoliego wieś zginął wódz francuski marszałek Turenne. Armia francuska wycofała się za Ren, a straż tylna dowodzona przez Boufflersa odpierała pościgowe natarcia wojsk cesarskich.

Bitwa

Wprowadzenie

W roku 1672 francuski Król Słońce Ludwik XIV zaatakował Holandię. Na wieść o tym cesarz Leopold I wypowiedział Francji wojnę, wyruszając na pomoc Holendrom. Ludwik wysłał wówczas swojego najlepszego dowódcę marszałka Turenne wraz z armią przeciwko wojskom cesarskim nad Górny Ren. W przeciągu następnych 3 lat marszałek odniósł trzy zwycięstwa pomimo przewagi liczebnej wroga.

Po bitwach pod Sinsheim i Ladenburgiem, po których spustoszono ziemie Palatynatu w roku 1674 miejscowa ludność (południowo-zachodnie Niemcy) nadała marszałkowi Turenne przydomek mordercy i podpalacza. We Francji marszałek cieszył się jednak wielką sławą. W pierwszej połowie 1675 r. francuski dowódca odniósł sukcesy podczas starć pod Mulhouse, Colmar i Turckheim. Pod Altenheim (Kehl) Francuzi przekroczyli Ren kierując się na Willstaett. Kolejnym celem Turenne stała się wieś Sasbach, gdzie przebywać miał cesarski feldmarszałek Raimondo Montecuccoli.

Zacięte walki

Armia cesarska wyruszyła pod Sasbach z północy, zajmując wzniesienie w okolicy wioski. Przerażeni mieszkańcy uciekli w tym momencie do okolicznych lasów. W wiosce oszańcowało się 400 żołnierzy cesarskich, którzy schronili się w miejscowym kościele. W momencie wybuchu gwałtownych walk o budynek kościoła cała wieś stanęła w ogniu. Poważnie zniszczono także kościół, z którego zachowała się jedynie dolna część wzniesionej w roku 1515 wieży. W trakcie walki wojska cesarskie przesunęły się na skraj wzgórza i nielicznych niespalonych w trakcie walk domów.

Turenne dowodzący prawym skrzydłem felmarszałka Conde znajdował się w tym momencie wraz ze swoim oddziałem piechoty siedząc pod drzewem na jednym ze wzniesień. Stąd kierował on ruchami swoich wojsk. Jego celem było wymanewrowanie przeciwnika i wyjście na jego tyły. Syn generała Saint-Hilaire doniósł tymczasem swoim dowódcom o ruchach wojsk cesarskich. Turenne nakazał mu zatem zajęcie dawnej pozycji na prawym skrzydle i wejście i nawiązanie kontaktu z generałem Comte. Sam natomiast oczekiwał na resztę swoich wojsk pod wodzą własnego bratanka de Lorgesa. W chwilę później Comte de Roye wysłał do Turenne prośbę o wsparcie piechoty, która miała wyjść naprzeciw siłom cesarskim. Po wysłaniu dwóch batalionów do wsparcia Comte, Turenne pogalopował w kierunku swojego prawego skrzydła. Stąd pod osłoną ognia dwóch dział marszałek skierował się na pobliskie wzgórze, zapewniające mu doskonały widok na pole bitwy. Jednemu z generałów zdążył jeszcze krzyknąć: ,,Mamy ich! Zwycięstwo!,, Jego adiutant starał się ostrzec swojego dowódcę przed ostrzałem przeciwnika, na co ten odpowiedział: ,,A więc chodźmy, nie chciałbym dzisiaj zginąć,,.

Śmierć Turenne

W chwili gdy marszałek zawrócił swojego konia, artyleria wojsk cesarskich pod wodzą margrabiego Hermana Badeńskiego oddała salwę z przeciwnej strony wzgórza. 3-funtowy pocisk, urwał ramię generałowi Saint-Hilaire trafiając Turenne prosto w brzuch. Marszałek zrobił na koniu jeszcze około 20 kroków, po czym spadł ciężko ranny na ziemie. W chwilę później Turenne w otoczeniu swoich oficerów zmarł z powodu ran pod drzewem orzechowym. Według innej wersji, kule armatnia trafiła w drzewo, marszałek zaś zmarł uderzony złamaną gałęzią. Wersja ta uznawana jest jednak za legendę.

Przerażeni śmiercią swojego marszałka Francuzi przerwali walkę i wycofali się. Po otrzymaniu wiadomości o śmierci Turenne, Montecuccoli rzekł: ,,Dziś zginął honorowy człowiek,,. Był to ukłon w stronę rycerskości, jaką w XVII w. przejawiali dowódcy armii, co nie było jednak przeszkodą dla zwykłych żołnierzy, którzy często zamieniali się w zwykłych żołdaków, plądrujących bezlitośnie podbite ziemie. W wyniku bitwy Sasbach zrównane zostało całkowicie z ziemią, grzebiąc w płomieniach wiele pięknych budynków i kościołów.

Po śmierci marszałka wielu mieszkańców okolicznych terenów odetchnęło z ulgą. Wraz z wycofaniem się Francuzów zakończyły się ataki rabunkowe armii francuskiej. We Francji natomiast zapanowała żałoba. Zwłoki marszałka pochowano w kaplicy w Achern.

Bibliografia

Roland Serr: Die Schlacht von Sasbach 1675, Seria: Militaer & Geschichte, Nr 9. Pabel-Moewig Verlag, str. 38-41, Rastatt 2003.