Bitwa pod Goglandem

Bitwa pod Goglandem miała miejsce 17 lipca 1788 podczas wojny rosyjsko-szwedzkiej.

Bitwa pod Goglandem

wojna rosyjsko-szwedzka
Bitwa pod Goglandem
Czas	17 lipca 1788
Miejsce	Gogłand
Terytorium	Zatoka Fińska
Przyczyna	próba desantu armii szwedzkiej pod Oranienbaumem
Wynik	taktyczny remis, strategiczne zwycięstwo Rosjan
Strony konfliktu
Rosja Szwecja
Dowódcy
Samuel Greig Książę Karol Sudermański
Siły
22 okręty i 1180 dział 24 okręty i 1236 dział
Straty
1 okręt liniowy, około 600 zabitych 1 okręt liniowy, 200-300 zabitych
Położenie na mapie Zatoki Fińskiej miejsce bitwy
60,114°N 26,941°E

Wstęp

W momencie wybuchu wojny z Rosją w 1788 Szwedzi zaplanowali niezwykle śmiały atak na samą stolicę imperium – Petersburg. Jedna ze szwedzkich armii miała przejść przez Finlandię i wkroczyć na teren Rosji, druga armia, osłaniana przez flotę przybrzeżną, powinna w tym czasie posuwać się wzdłuż fińskiego wybrzeża w głąb Zatoki Fińskiej, natomiast trzecia armia miała być przewieziona morzem przez flotę wojenną, by dokonać desantu w okolicach Oranienbaumu, skąd następnie miała ruszyć na Petersburg. By tego dokonać, należało zablokować rosyjską flotę wojenną w Rewlu i w Kronsztadzie.

Na początku lipca szwedzka flota wojenna, w której skład wchodziło 15 okrętów liniowych, wpłynęła do Zatoki Fińskiej i stanęła w ufortyfikowanym porcie Sveaborg, z którego następnie 14 lipca wypłynęła w kierunku Oranienbaumu. W pośpiechu zebrana flota rosyjska mająca 17 okrętów liniowych i dowodzona przez admirała Samuela Greiga wypłynęła z Kronsztadu i spotkała flotę szwedzką 17 lipca 1788 w pobliżu wyspy Gogłand.

Bitwa

Obie floty w przybliżeniu były sobie równe, różniły się tylko poziomem swych dowódców – podczas gdy wódz floty rosyjskiej Greig był doświadczonym oficerem marynarki, dowodzący Szwedami książę Karol nie miał zbyt wielkiego pojęcia o walce na morzu. Podczas bitwy doszło do walki obu okrętów flagowych, na skutek której flagowy okręt księcia Karola musiał opuścić swoją linię i w chmurach dymu wycofał się z walki. Następnie okręt flagowy Greiga Rościsław, mający na pokładzie 100 dział, zaatakował 70-działowego Księcia Gustawa, którym dowodził wiceadmirał Gustaw Wachtmeister. Okręt szwedzki został zmuszony do poddania się. W innym miejscu toczących się walk Szwedzi poważnie uszkodzili 74-działowego Władysława, który stracił sterowność i, dopiero gdy otoczony został przez szwedzkie okręty, poddał się 62-działowem okrętowi Kronprins Gustav Adolf. Bitwa trwała sześć godzin i przerwana została na skutek zapadających ciemności, która rozdzieliła obie floty. Było to korzystne dla szwedzkich okrętów, gdyż tym zaczęło już brakować amunicji.

Po bitwie

Obie strony, co się rzadko zdarza, zdobyły po jednym okręcie przeciwnika. Jednak Rosjanie ponieśli większe straty – około 600 ludzi zabitych w porównaniu z 200-300 zabitymi Szwedami. Bitwa taktycznie była nierozstrzygnięta, jednak strategiczne zwycięstwo odniósł Greig, któremu udało się nie dopuścić do szwedzkiego desantu.

Flota szwedzka wraz z całym transportem wojska wróciła do portu Sveaborg.

Walczące floty

Szwecja

• 15 okrętów liniowych
• 7 fregat
• RAZEM: 22 okręty i 1180 dział

Rosja

• 100-działowy trzypokładowy okręt liniowy Rościsław
• 74 działowe okręty liniowe (8 okrętów): Wsiesław, Mieczesław, Rodisław, Mścisław, Władysław
• 66 działowe okręty liniowe (8 okrętów)
• duże fregaty (7 okrętów)
• RAZEM: 24 okręty i 1236 dział

Bibliografia

• Anderson, R.C. Naval Wars in the Baltic, 1522–1850 (London, 1969)
• Derry, T.K. 'Scandinavia' in The New Cambridge Modern History, Volume IX (Cambridge, 1965).
• Mała Encyklopedia Wojskowa, 1967, Wydanie I

Linki zewnętrzne

• From Hogland to Barezund. neva.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-29)]. w History of Russian Navy
• The Swedish Navy 1788–1809