Bitwa pod Cheat Mountain

Bitwa pod Cheat Mountain – starcie zbrojne, które miało miejsce w dniach 12–15 września 1861 w trakcie operacji w zachodniej Wirginii przeprowadzonej podczas wojny secesyjnej.

Bitwa pod Cheat Mountain

wojna secesyjna
Czas	12–15 września 1861
Miejsce	Hrabstwo Pocahontas, Wirginia Zachodnia
Wynik	zwycięstwo Unii
Strony konfliktu
Stany Zjednoczone (Unia) Skonfederowane Stany Ameryki (Konfederacja)
Dowódcy
Joseph J. Reynolds Robert E. Lee
Siły
9000 1 500
Straty
80 90
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych miejsce bitwy
Położenie na mapie Wirginii Zachodniej miejsce bitwy
38°37′17″N 79°52′50″W

Po porażce poniesionej w bitwie pod Rich Mountain oddziały konfederackie przeorganizowały swoje siły w dolinach górnego Tygartu oraz Greenbrier. Obie doliny oddzielone były pasmem wzgórz Cheat Mountain. Wojska federalne dowodzone przez generała brygady Josepha E. Reynoldsa rozlokowane były tymczasem pomiędzy Huttonsville a Elkwater, w Forcie Cheat Mountain Summit.

Po objęciu dowodzenia nad wojskami konfederackimi przez generała Lee, jego celem stało się połączenie wszystkich zgrupowań wojskowych południowców a następnie zdobycie przy pomocy tych sił Cheat Mountain. Siły Lee składały się z następujących zgrupowań:

• 2 brygady stacjonujące na wschód od Cheat Mountain w Camp Bartow nad Greenbrier
• 4 brygady stacjonujące w dolinie Tygart na zachód od Cheat Mountain
• Armia Kanwahy (Army of Kanwaha), stacjonująca 160 km na południe, w Sewill Mountain

Dowodzenie tymi oddziałami było utrudnione nie tylko ze względu na znaczne oddalenie, ale także na skutek nadmiaru indywidualności przejawianych przez poszczególnych dowódców Konfederacji. W ten sposób Lee sam zmuszony był do rozpoznania terenu i dróg prowadzących do Cheat Mountain.

Według planu Lee, pułkownik Albert Rust na czele jednej brygady miał podążyć ścieżką prowadzącą z Camp Bartow przez las, natomiast generał Henry R. Jackson na czele innej brygady skierować się miał wzdłuż drogi Staunton-Parkesburg Turnpike na szczyt wzgórza. W tym samym czasie Samuel R. Anderson zaatakować miał fort na wzgórzu od zachodu. Po zdobyciu fortu wojska Jesse S. Burke’a oraz generała brygady Daniela S. Donelsona planowane były do ataku w kierunku północnym po obu stronach doliny rzeki Tygart. W razie zaskoczenia przeciwnika plan rokował nadzieje na sukces. Nie uwzględniał on jednak dwóch ważnych czynników: ukształtowania terenu i warunków pogodowych.

Dnia 12 września 1861 oddziały Rusta rozpoczęły podejście przez gęsty las. Jackson tymczasem bez żadnych trudności zajął swoje pozycje wyjściowe na drodze w chwili, gdy oddziały Andersona zaskoczyły przeciwnika na zachodniej stronie Cheat Mountains.

Rankiem dnia 13 września Jackson rozpoczął przygotowania do zajęcia fortu. Wraz z Andersonem oczekiwał na sygnał do ataku. Ten jednak się przeciągnął z powodu trudności podczas marszu wojsk Rusta. Po 30 km marszu przez trudny, gęsto zalesiony i bagnisty teren, brygada dotarła w końcu w rzęsistym deszczu na szczyt niezauważona przez obsadę fortu. Jednak Rust nie wykorzystał elementu zaskoczenia, atakując kolumnę zaopatrzeniową pół mili od fortu. Przypadkiem w tym miejscu znalazł się oddział w sile 300 ludzi pod wodzą Nathana Kimballa, który natychmiast uderzył na siły konfederatów. W gęstym lesie doszło do zażartej walki, która skończyła się w momencie gdy Rust nakazał swojej osłabionej brygadzie wycofanie się. Po bitwie dowódca tłumaczył swoją decyzję chęcią ratowania brygady przed przeważającymi siłami wroga.

Błąd Rusta zdecydował o tym, że element zaskoczenia nie powiódł się, a skoordynowany atak sił konfederackich nie nastąpił. Wojska Unii skoncentrowały się na odpieraniu ataków przeciwnika. Po dwóch dniach manewrowania wojska Lee opuściły miejsce bitwy i wycofały się do Valley Head oraz Camp Bartow.

Bibliografia

• CWACS Battle Summaries: Cheat Mountain. [dostęp 2009-07-17]. (ang.).