Bitwa pod Łużkami
Bitwa pod Łużkami – część wielkiej bitwy nad Berezyną. Walki polskich 155. i 28 pułku piechoty z oddziałami sowieckiej 53 Dywizji Strzelców toczone w ramach polskiej kontrofensywy nad Berezyną w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| Czas |
6–7 czerwca 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna | |||
| Wynik |
zwycięstwo polskie | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Przebieg działań
edytujSytuacja ogólna
edytuj14 maja 1920 ruszyła sowiecka ofensywa wojsk Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego[1]. 15 Armia Augusta Korka i Grupa Północna Jewgienija Siergiejewa uderzyły na pozycje oddziałów polskich 8 Dywizji Piechoty i 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej w ogólnym kierunku na Głębokie. Wykonująca uderzenie pomocnicze 16 Armia Nikołaja Sołłohuba[2] zaatakowała oddziały 4 Armii gen. Stanisława Szeptyckiego i podjęła próbę sforsowania Berezyny pod Murawą[a] i Żukowcem[b] oraz pod Żarnówkami[c] i Niehoniczami[d][3][4]. Wobec skomplikowanej sytuacji operacyjnej, 23 maja rozpoczął się ogólny odwrót wojsk polskich w kierunku zachodnim[5].
Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego postanowiło rozstrzygnąć sytuację nad Berezyną w sposób zaczepny. Dowodzenie przejął naczelny wódz marsz. Józef Piłsudski. Wojska gen. Szeptyckiego szykowały się do natarcia.
1 czerwca ruszyła polska kontrofensywa Armii Rezerwowej oraz 1. i 4 Armii skierowana przeciw wojskom sowieckiego Frontu Zachodniego[6].
Działania grupy płk. Stanisława Małachowskiego
edytujPo odbiciu Szarkowszczyzny grupy płk. Małachowskiego otrzymała rozkaz opanowania Łużek i przepraw na Mniucie. Do realizacji tego zadania dowódca grupy wyznaczył 155. i 28 pułki piechoty wzmocnione dwoma bateriami 10 pułku artylerii polowej. O świcie 6 czerwca bataliony obu pułków ruszyły do działania. Tabory pozostawiono w folwarku Aleksandrowo[7][8].
Pod wsią Paszki pododdziały 53 Dywizji Strzelców stawiały zacięty opór i dopiero groźba obejścia pozycji obronnych przez batalion 28 pp i batalion 157(?) pp zmusiła przeciwnika do odwrotu za Mniutę. Polacy ruszyli w pościg, aby nie pozwolić Sowietom na zorganizowanie obrony na linii rzeki. Rano 7 czerwca 10 kompania 28 pułku piechoty zdobyła podpalony już most na Mniucie, a 8 kompania sforsowała rzekę w bród. Pożar mostu ugaszono, umożliwiając przejazd własnej artylerii. Po krótkim oporze brygada 53 DS wycofała się na wschód[7][9]. 8 czerwca Sowieci bezskutecznie próbowali odzyskać Łużki[10][11].
Bilans walk
edytujGrupa pułkownika Stanisława Małachowskiego wykonała zadanie, zdobyła przeprawy na Mniucie i odrzuciła sowiecką brygadę na wschód. Straty polskie wyniosły około 50 poległych i rannych, straty 53 Dywizji Strzelców są nieznane[7].
Uwagi
edytuj- ↑ Obecnie Мурава, rejon berezyński.
- ↑ Żukowiec, nad rzeką Berezyną, gm. Dymitrowicze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 847., obecnie Жукавец, rejon berezyński.
- ↑ Żarnówki, wś przy ujściu rzeki Żarnówki do Berezyny, powiat ihumeński, gm. Pohost, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 626., obecnie Жорнаўка, rejon berezyński.
- ↑ Niehnicze ob. Niehoncze, powiat ihumeński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 76., obecnie Нягонічы, rejon berezyński.
Przypisy
edytuj- ↑ Wysocki (red.) 2005 ↓, s. 33.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 42.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 33.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 45.
- ↑ Wysocki (red.) 2005 ↓, s. 34.
- ↑ Odziemkowski 1998 ↓, s. 172.
- ↑ a b c Odziemkowski 2004 ↓, s. 247.
- ↑ Przyjemski 1929 ↓, s. 12.
- ↑ Zaborowski 1928 ↓, s. 17.
- ↑ Zaborowski 1928 ↓, s. 18.
- ↑ Przyjemski 1929 ↓, s. 13.
Bibliografia
edytuj- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914 – 1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
- Tadeusz Przyjemski: Zarys historii wojennej 73-go pułku piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, „Poza granicami współczesnej Polski”. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.
- Wacław Zaborowski: Zarys historii wojennej 28-go pułku Strzelców Kaniowskich. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.