Bistuszowa

wieś w województwie małopolskim

Bistuszowawieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Ryglice.

Bistuszowa
wieś
Ilustracja
Dwór w Bistuszowej
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

tarnowski

Gmina

Ryglice

Wysokość

380 m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

675[2]

Strefa numeracyjna

14

Kod pocztowy

33-160[3]

Tablice rejestracyjne

KTA

SIMC

0828785

Położenie na mapie gminy Ryglice
Mapa konturowa gminy Ryglice, po lewej znajduje się punkt z opisem „Bistuszowa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Bistuszowa”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Bistuszowa”
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego
Mapa konturowa powiatu tarnowskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Bistuszowa”
Ziemia49°52′58″N 21°06′05″E/49,882778 21,101389[1]

Miejscowość położona na północnym krańcu Pogórza Ciężkowickiego, najdalej na północ wysuniętej części Karpat, na trasie z Tuchowa do Ryglic.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.
Południowa jej część (tzw. Podlesie) należy do Parku Krajobrazowego Pasma Brzanki.

Części wsi

edytuj
Integralne części wsi Bistuszowa[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0828791 Kozłówek część wsi
0828800 Podlesie część wsi

Historia

edytuj

Początki miejscowości sięgają czasów, kiedy księżna Judyta, druga żona Władysława Hermana, podarowała ją jako ziemie przyległe do Tuchowa, benedyktynom tynieckim.
W I poł. XV w. wieś staje się własnością Mikołaja z Burzyna za udział w wojnie z Krzyżakami, w 1486 roku wieś określano w dokumentach jako Byeschvoschovycze. Nie jest znana genealogia samej nazwy wsi, jednak z czasem sama nazwa ewoluowała, ulegając zmianie i wpływowi lokalnemu. W 1596 roku w księgach parafii Ryglice pojawia się zapis: Biestwieszowa.

Nazwa wsi:
1228 – Bezdechowicze
1407 – Bestwossowa, Byesoschow
1486 – Byeschvoschovycze
1596 – Biestwieszowa
1880 – Bisłoszowa, Bistuszowa

Wśród słynnych postaci należy wspomnieć Michała Witalisa, który w 1846 został wybrany wójtem jako 19-letni mężczyzna, z zawodu stolarz, był powszechnie ceniony i lubiany. W tym też roku uratował rodzinę Bossowskich od śmierci w czasie rzezi galicyjskiej. Został wybrany na posła do sejmu wiedeńskiego. Zawsze reprezentował interesy chłopów, z których się sam wywodził. Zmarł 20 marca 1888 roku, jego mogiła znajduje się na cmentarzu w Ryglicach, był posłem na długo wcześniej przed Witosem. Wśród jego zasług można wymienić, iż to dzięki niemu przedłużono linię kolejową z Tarnowa do Tuchowa, a później dalej w stronę Stróż.

Zabytki

edytuj

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[6].

Turystyka

edytuj

Z Tuchowa przez Burzyn, dalej przez Podlesie Bistuszowskie, prowadzi szlak turystyczny na najwyższy szczyt okolicy – Brzankę, gdzie znajduje się także schronisko, wcześniej jednak przechodzi się obok Ośrodka Rekreacji Hippicznej Podlesie, gdzie także można zatrzymać się lub skorzystać z oferty wypoczynkowej.

Warte zobaczenia i odwiedzenia

edytuj
 
Cmentarz wojenny nr 165
  • Ośrodek Rekreacji Hippicznej Podlesie – na terenie parku krajobrazowego
  • Zabytkowy dworek szlachecki, (XVIII w.) w przeszłości siedziba właścicieli miejscowości rodu Bossowskich, wcześniej Ośrodek Wypoczynkowy FS Tamel Tarnów, obecnie własność prywatna z przeznaczeniem na agroturystykę i imprezy masowe. W pobliżu dworku dwa stawy rybne, zaś wokół dworku zabytkowy park a w nim blisko 1000-letni dąb – pomnik przyrody;
  • Cmentarz wojenny nr 165 z okresu I wojny światowej – miejsce spoczynku 87 żołnierzy austriackich[7].

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 6214
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 67 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. GUS. Rejestr TERYT
  6. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01].
  7. Opis cmentarza z I wojny światowej i zdjęcia

Linki zewnętrzne

edytuj